154. อุจฺจาสยนมหาสยนปฏิกฺเขโป

[254] เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุจฺจาสยนมหาสยนานิ ธาเรนฺติ, เสยฺยถิทํ – อาสนฺทิํ, ปลฺลงฺกํ, โคนกํ, จิตฺตกํ, ปฏิกํ, ปฏลิกํ, ตูลิกํ, วิกติกํ, อุทฺธโลมิํ [อุนฺทโลมิํ (ก.), อุทฺทโลมิํ (ก.)], เอกนฺตโลมิํ, กฏฺฏิสฺสํ, โกเสยฺยํ , กุตฺตกํ, หตฺถตฺถรํ, อสฺสตฺถรํ, รถตฺถรํ, อชินปเวณิํ, กทลิมิคปวรปจฺจตฺถรณํ, สอุตฺตรจฺฉทํ, อุภโตโลหิตกูปธานนฺติฯ มนุสฺสา วิหารจาริกํ อาหิณฺฑนฺตา ปสฺสิตฺวา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘เสยฺยถาปิ คิหี กามโภคิโน’’ติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, อุจฺจาสยนมหาสยนานิ ธาเรตพฺพานิ, เสยฺยถิทํ – อาสนฺทิ, ปลฺลงฺโก, โคนโก, จิตฺตโก, ปฏิกา, ปฏลิกา, ตูลิกา, วิกติกา, อุทฺธโลมิ, เอกนฺตโลมิ, กฏฺฏิสฺสํ, โกเสยฺยํ, กุตฺตกํ, หตฺถตฺถรํ, อสฺสตฺถรํ, รถตฺถรํ, อชินปเวณิ, กทลิมิคปวรปจฺจตฺถรณํ, สอุตฺตรจฺฉทํ, อุภโตโลหิตกูปธานํฯ โย ธาเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

อุจฺจาสยนมหาสยนปฏิกฺเขโป นิฏฺฐิโตฯ

155. สพฺพจมฺมปฏิกฺเขโป

[255] เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู – ภควตา อุจฺจาสยนมหาสยนานิ ปฏิกฺขิตฺตานีติ – มหาจมฺมานิ ธาเรนฺติ, สีหจมฺมํ พฺยคฺฆจมฺมํ ทีปิจมฺมํฯ ตานิ มญฺจปฺปมาเณนปิ ฉินฺนานิ โหนฺติ, ปีฐปฺปมาเณนปิ ฉินฺนานิ โหนฺติ, อนฺโตปิ มญฺเจ ปญฺญตฺตานิ โหนฺติ, พหิปิ มญฺเจ ปญฺญตฺตานิ โหนฺติ, อนฺโตปิ ปีเฐ ปญฺญตฺตานิ โหนฺติ, พหิปิ ปีเฐ ปญฺญตฺตานิ โหนฺติฯ มนุสฺสา วิหารจาริกํ อาหิณฺฑนฺตา ปสฺสิตฺวา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘เสยฺยถาปิ คิหี กามโภคิโน’’ติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, มหาจมฺมานิ ธาเรตพฺพานิ, สีหจมฺมํ พฺยคฺฆจมฺมํ ทีปิจมฺมํฯ โย ธาเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู – ภควตา มหาจมฺมานิ ปฏิกฺขิตฺตานีติ – โคจมฺมานิ ธาเรนฺติฯ ตานิ มญฺจปฺปมาเณนปิ ฉินฺนานิ โหนฺติ, ปีฐปฺปมาเณนปิ ฉินฺนานิ โหนฺติ, อนฺโตปิ มญฺเจ ปญฺญตฺตานิ โหนฺติ, พหิปิ มญฺเจ ปญฺญตฺตานิ โหนฺติ, อนฺโตปิ ปีเฐ ปญฺญตฺตานิ โหนฺติ, พหิปิ ปีเฐ ปญฺญตฺตานิ โหนฺติฯ อญฺญตโรปิ ปาปภิกฺขุ อญฺญตรสฺส ปาปุปาสกสฺส กุลูปโก โหติฯ อถ โข โส ปาปภิกฺขุ ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เยน ตสฺส ปาปุปาสกสฺส นิเวสนํ เตนุปสงฺกมิ, อุปสงฺกมิตฺวา ปญฺญตฺเต อาสเน นิสีทิฯ อถ โข โส ปาปุปาสโก เยน โส ปาปภิกฺขุ เตนุปสงฺกมิ, อุปสงฺกมิตฺวา ตํ ปาปภิกฺขุํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ

เตน โข ปน สมเยน ตสฺส ปาปุปาสกสฺส วจฺฉโก โหติ ตรุณโก อภิรูโป ทสฺสนีโย ปาสาทิโก จิตฺโร, เสยฺยถาปิ ทีปิจฺฉาโปฯ อถ โข โส ปาปภิกฺขุ ตํ วจฺฉกํ สกฺกจฺจํ อุปนิชฺฌายติฯ อถ โข โส ปาปุปาสโก ตํ ปาปภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘กิสฺส, ภนฺเต, อยฺโย อิมํ วจฺฉกํ สกฺกจฺจํ อุปนิชฺฌายตี’’ติ? ‘‘อตฺโถ เม, อาวุโส, อิมสฺส วจฺฉกสฺส จมฺเมนา’’ติฯ อถ โข โส ปาปุปาสโก ตํ วจฺฉกํ วธิตฺวา จมฺมํ วิธุนิตฺวา ตสฺส ปาปภิกฺขุโน ปาทาสิฯ อถ โข โส ปาปภิกฺขุ ตํ จมฺมํ สงฺฆาฏิยา ปฏิจฺฉาเทตฺวา อคมาสิฯ อถ โข สา คาวี วจฺฉคิทฺธินี ตํ ปาปภิกฺขุํ ปิฏฺฐิโต ปิฏฺฐิโต อนุพนฺธิฯ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘‘กิสฺส ตฺยายํ, อาวุโส, คาวี ปิฏฺฐิโต ปิฏฺฐิโต อนุพนฺธี’’ติ? ‘‘อหมฺปิ โข, อาวุโส, น ชานามิ เกน [เกนจิ (ก.)] มฺยายํ คาวี ปิฏฺฐิโต ปิฏฺฐิโต อนุพนฺธี’’ติฯ เตน โข ปน สมเยน ตสฺส ปาปภิกฺขุโน สงฺฆาฏิ โลหิเตน มกฺขิตา โหติฯ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘‘อยํ ปน เต, อาวุโส, สงฺฆาฏิ กิํ กตา’’ติ? อถ โข โส ปาปภิกฺขุ ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ‘‘กิํ ปน ตฺวํ, อาวุโส, ปาณาติปาเต สมาทเปสี’’ติ? ‘‘เอวมาวุโส’’ติฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ภิกฺขุ ปาณาติปาเต สมาทเปสฺสติ, นนุ ภควตา อเนกปริยาเยน ปาณาติปาโต ครหิโต, ปาณาติปาตา เวรมณี ปสตฺถา’’ติฯ อถ โข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ

อถ โข ภควา เอตสฺมิํ นิทาเน เอตสฺมิํ ปกรเณ ภิกฺขุสงฺฆํ สนฺนิปาตาเปตฺวา ตํ ปาปภิกฺขุํ ปฏิปุจฺฉิ – ‘‘สจฺจํ กิร ตฺวํ, ภิกฺขุ, ปาณาติปาเต สมาทเปสี’’ติ? สจฺจํ ภควาติ…เป.… กถญฺหิ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, ปาณาติปาเต สมาทเปสฺสสิ, นนุ มยา, โมฆปุริส, อเนกปริยาเยน ปาณาติปาโต ครหิโต, ปาณาติปาตา เวรมณี ปสตฺถาฯ เนตํ, โมฆปุริส, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… วิครหิตฺวา ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘น, ภิกฺขเว, ปาณาติปาเต สมาทเปตพฺพํฯ โย สมาทเปยฺย, ยถาธมฺโม กาเรตพฺโพฯ น, ภิกฺขเว, โคจมฺมํ ธาเรตพฺพํฯ โย ธาเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ น จ, ภิกฺขเว, กิญฺจิ จมฺมํ ธาเรตพฺพํฯ โย ธาเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติฯ

สพฺพจมฺมปฏิกฺเขโป นิฏฺฐิโตฯ

156. คิหิวิกตานุญฺญาตาทิ

[256] เตน โข ปน สมเยน มนุสฺสานํ มญฺจมฺปิ ปีฐมฺปิ จมฺโมนทฺธานิ โหนฺติ, จมฺมวินทฺธานิฯ ภิกฺขู กุกฺกุจฺจายนฺตา นาภินิสีทนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, คิหิวิกตํ อภินิสีทิตุํ, น ตฺเวว อภินิปชฺชิตุนฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน วิหารา จมฺมวทฺเธหิ โอคุมฺผิยนฺติ [โอคุมฺภิยนฺติ (ก.)]ฯ ภิกฺขู กุกฺกุจฺจายนฺตา นาภินิสีทนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, พนฺธนมตฺตํ อภินิสีทิตุนฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สอุปาหนา คามํ ปวิสนฺติฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘เสยฺยถาปิ คิหี กามโภคิโน’’ติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ น, ภิกฺขเว, สอุปาหเนน คาโม ปวิสิตพฺโพฯ โย ปวิเสยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติ, น สกฺโกติ วินา อุปาหเนน คามํ ปวิสิตุํฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, คิลาเนน ภิกฺขุนา สอุปาหเนน คามํ ปวิสิตุนฺติฯ

คิหิวิกตานุญฺญาตาทิ นิฏฺฐิตาฯ