เมนู

145. ปวารณาสงฺคโห

[241] เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา สนฺทิฏฺฐา สมฺภตฺตา ภิกฺขู โกสเลสุ ชนปเท อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส วสฺสํ อุปคจฺฉิํสุฯ เตสํ สมคฺคานํ สมฺโมทมานานํ อวิวทมานานํ วิหรตํ อญฺญตโร ผาสุวิหาโร อธิคโต โหติฯ อถ โข เตสํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ – ‘‘อมฺหากํ โข สมคฺคานํ สมฺโมทมานานํ อวิวทมานานํ วิหรตํ อญฺญตโร ผาสุวิหาโร อธิคโตฯ สเจ มยํ อิทานิ ปวาเรสฺสาม , สิยาปิ ภิกฺขู ปวาเรตฺวา จาริกํ ปกฺกเมยฺยุํฯ เอวํ มยํ อิมมฺหา ผาสุวิหารา ปริพาหิรา ภวิสฺสามฯ กถํ นุ โข อมฺเหหิ ปฏิปชฺชิตพฺพ’’นฺติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, สมฺพหุลา สนฺทิฏฺฐา สมฺภตฺตา ภิกฺขู อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส วสฺสํ อุปคจฺฉนฺติฯ เตสํ สมคฺคานํ สมฺโมทมานานํ อวิวทมานานํ วิหรตํ อญฺญตโร ผาสุวิหาโร อธิคโต โหติฯ ตตฺร เจ ภิกฺขูนํ เอวํ โหติ – ‘‘อมฺหากํ โข สมคฺคานํ สมฺโมทมานานํ อวิวทมานานํ วิหรตํ อญฺญตโร ผาสุวิหาโร อธิคโตฯ สเจ มยํ อิทานิ ปวาเรสฺสาม, สิยาปิ ภิกฺขู ปวาเรตฺวา จาริกํ ปกฺกเมยฺยุํฯ เอวํ มยํ อิมมฺหา ผาสุวิหารา ปริพาหิรา ภวิสฺสามา’’ติ, อนุชานามิ, ภิกฺขเว, เตหิ ภิกฺขูหิ ปวารณาสงฺคหํ กาตุํฯ เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, กาตพฺโพฯ สพฺเพเหว เอกชฺฌํ สนฺนิปติตพฺพํ – สนฺนิปติตฺวา พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ –

‘‘สุณาตุ เม, ภนฺเต, สงฺโฆฯ อมฺหากํ สมคฺคานํ สมฺโมทมานานํ อวิวทมานานํ วิหรตํ อญฺญตโร ผาสุวิหาโร อธิคโตฯ สเจ มยํ อิทานิ ปวาเรสฺสาม, สิยาปิ ภิกฺขู ปวาเรตฺวา จาริกํ ปกฺกเมยฺยุํฯ เอวํ มยํ อิมมฺหา ผาสุวิหารา ปริพาหิรา ภวิสฺสามฯ ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สงฺโฆ ปวารณาสงฺคหํ กเรยฺย, อิทานิ อุโปสถํ กเรยฺย, ปาติโมกฺขํ อุทฺทิเสยฺย, อาคเม ชุณฺเห โกมุทิยา จาตุมาสินิยา ปวาเรยฺยฯ เอสา ญตฺติฯ

‘‘สุณาตุ เม, ภนฺเต, สงฺโฆฯ อมฺหากํ สมคฺคานํ สมฺโมทมานานํ อวิวทมานานํ วิหรตํ อญฺญตโร ผาสุวิหาโร อธิคโตฯ สเจ มยํ อิทานิ ปวาเรสฺสาม, สิยาปิ ภิกฺขู ปวาเรตฺวา จาริกํ ปกฺกเมยฺยุํฯ เอวํ มยํ อิมมฺหา ผาสุวิหารา ปริพาหิรา ภวิสฺสามฯ สงฺโฆ ปวารณาสงฺคหํ กโรติ, อิทานิ อุโปสถํ กริสฺสติ, ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิสฺสติ, อาคเม ชุณฺเห โกมุทิยา จาตุมาสินิยา ปวาเรสฺสติฯ ยสฺสายสฺมโต ขมติ ปวารณาสงฺคหสฺส กรณํ, อิทานิ อุโปสถํ กริสฺสติ, ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิสฺสติ, อาคเม ชุณฺเห โกมุทิยา จาตุมาสินิยา ปวาเรสฺสติ, โส ตุณฺหสฺส; ยสฺส นกฺขมติ, โส ภาเสยฺยฯ

‘‘กโต สงฺเฆน ปวารณาสงฺคโห, อิทานิ อุโปสถํ กริสฺสติ, ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิสฺสติ, อาคเม ชุณฺเห โกมุทิยา จาตุมาสินิยา ปวาเรสฺสติฯ ขมติ สงฺฆสฺส, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามี’’ติฯ

เตหิ เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ กเต ปวารณาสงฺคเห อญฺญตโร ภิกฺขุ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อิจฺฉามหํ, อาวุโส, ชนปทจาริกํ ปกฺกมิตุํ; อตฺถิ เม ชนปเท กรณีย’’นฺติ, โส เอวมสฺส วจนีโย – ‘‘สาธาวุโส, ปวาเรตฺวา คจฺฉาหี’’ติฯ โส เจ , ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปวารยมาโน อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน ปวารณํ ฐเปติ, โส เอวมสฺส วจนีโย – ‘‘อนิสฺสโร โข เม ตฺวํ, อาวุโส, ปวารณาย, น ตาวาหํ ปวาเรสฺสามี’’ติฯ ตสฺส เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน ปวารยมานสฺส อญฺญตโร ภิกฺขุ ตสฺส ภิกฺขุโน ปวารณํ ฐเปติ, อุโภ สงฺเฆน สมนุยุญฺชิตฺวา สมนุคาหิตฺวา ยถาธมฺมํ การาเปตพฺพาฯ โส เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ชนปเท ตํ กรณียํ ตีเรตฺวา ปุนเทว อนฺโต โกมุทิยา จาตุมาสินิยา ตํ อาวาสํ อาคจฺฉติ, เตหิ เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ ปวาริยมาเน อญฺญตโร ภิกฺขุ ตสฺส ภิกฺขุโน ปวารณํ ฐเปติ, โส เอวมสฺส วจนีโย – ‘‘อนิสฺสโร โข เม ตฺวํ, อาวุโส, ปวารณาย; ปวาริโต อห’’นฺติฯ เตหิ เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ ปวาริยมาเน โส ภิกฺขุ อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน ปวารณํ ฐเปติ, อุโภ สงฺเฆน สมนุยุญฺชิตฺวา สมนุคาหิตฺวา ยถาธมฺมํ การาเปตฺวา สงฺเฆน ปวาเรตพฺพนฺติฯ

ปวารณาสงฺคโห นิฏฺฐิโตฯ

ปวารณากฺขนฺธโก จตุตฺโถฯ

146. ตสฺสุทฺทานํ

วสฺสํวุฏฺฐา โกสเลสุ, อคมุํ สตฺถุ ทสฺสนํ;

อผาสุํ ปสุสํวาสํ, อญฺญมญฺญานุโลมตาฯ

ปวาเรนฺตา ปณามญฺจ [ปวาเรนฺตาสเน ทฺเว จ (สี. สฺยา.)], กมฺมํ คิลานญาตกา;

ราชา โจรา จ ธุตฺตา จ, ภิกฺขุปจฺจตฺถิกา ตถาฯ

ปญฺจ จตุตโย ทฺเวโก, อาปนฺโน เวมตี สริ;

สพฺโพ สงฺโฆ เวมติโก, พหู สมา จ โถกิกาฯ