เมนู

117. อธมฺมิกกติกา

[205] เตน โข ปน สมเยน สาวตฺถิยา สงฺเฆน เอวรูปา กติกา กตา โหติ – อนฺตราวสฺสํ น ปพฺพาเชตพฺพนฺติฯ วิสาขาย มิคารมาตุยา นตฺตา ภิกฺขู อุปสงฺกมิตฺวา ปพฺพชฺชํ ยาจิฯ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘‘สงฺเฆน โข, อาวุโส, เอวรูปา กติกา กตา ‘อนฺตราวสฺสํ น ปพฺพาเชตพฺพ’นฺติฯ อาคเมหิ, อาวุโส, ยาว ภิกฺขู วสฺสํ วสนฺติฯ วสฺสํวุฏฺฐา ปพฺพาเชสฺสนฺตี’’ติฯ อถ โข เต ภิกฺขู วสฺสํวุฏฺฐา วิสาขาย มิคารมาตุยา นตฺตารํ เอตทโวจุํ – ‘‘เอหิ, ทานิ, อาวุโส, ปพฺพชาหี’’ติฯ โส เอวมาห – ‘‘สจาหํ, ภนฺเต, ปพฺพชิโต อสฺสํ, อภิรเมยฺยามหํ [อภิรเมยฺยํ จาหํ (สี.)]ฯ น ทานาหํ, ภนฺเต, ปพฺพชิสฺสามี’’ติฯ วิสาขา มิคารมาตา อุชฺฌายติ ขิยฺยติ วิปาเจติ – ‘‘กถญฺหิ นาม อยฺยา เอวรูปํ กติกํ กริสฺสนฺติ ‘น อนฺตราวสฺสํ ปพฺพาเชตพฺพ’นฺติฯ กํ กาลํ ธมฺโม น จริตพฺโพ’’ติ? อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู วิสาขาย มิคารมาตุยา อุชฺฌายนฺติยา ขิยฺยนฺติยา วิปาเจนฺติยาฯ อถ โข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, เอวรูปา กติกา กาตพฺพา – ‘น อนฺตราวสฺสํ ปพฺพาเชตพฺพ’นฺติฯ โย กเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

อธมฺมิกกติกา นิฏฺฐิตาฯ

118. ปฏิสฺสวทุกฺกฏาปตฺติ

[206] เตน โข ปน สมเยน อายสฺมตา อุปนนฺเทน สกฺยปุตฺเตน รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส วสฺสาวาโส ปฏิสฺสุโต โหติ ปุริมิกายฯ โส ตํ อาวาสํ คจฺฉนฺโต อทฺทส อนฺตรามคฺเค ทฺเว อาวาเส พหุจีวรเกฯ ตสฺส เอตทโหสิ – ‘‘ยํนูนาหํ อิเมสุ ทฺวีสุ อาวาเสสุ วสฺสํ วเสยฺยํฯ เอวํ เม พหุํ จีวรํ [พหุจีวรํ (ก.)] อุปฺปชฺชิสฺสตี’’ติฯ โส เตสุ ทฺวีสุ อาวาเสสุ วสฺสํ วสิฯ ราชา ปเสนทิ โกสโล อุชฺฌายติ ขิยฺยติ วิปาเจติ – ‘‘กถญฺหิ นาม อยฺโย อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต อมฺหากํ วสฺสาวาสํ ปฏิสฺสุณิตฺวา วิสํวาเทสฺสติฯ นนุ ภควตา อเนกปริยาเยน มุสาวาโท ครหิโต, มุสาวาทา เวรมณี ปสตฺถา’’ติฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส อุชฺฌายนฺตสฺส ขิยฺยนฺตสฺส วิปาเจนฺตสฺสฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม อายสฺมา อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส วสฺสาวาสํ ปฏิสฺสุณิตฺวา วิสํวาเทสฺสติฯ นนุ ภควตา อเนกปริยาเยน มุสาวาโท ครหิโต, มุสาวาทา เวรมณี ปสตฺถา’’ติฯ อถ โข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ…เป.… อถ โข ภควา เอตสฺมิํ นิทาเน เอตสฺมิํ ปกรเณ ภิกฺขุสงฺฆํ สนฺนิปาตาเปตฺวา อายสฺมนฺตํ อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ ปฏิปุจฺฉิ – ‘‘สจฺจํ กิร ตฺวํ, อุปนนฺท, รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส วสฺสาวาสํ ปฏิสฺสุณิตฺวา วิสํวาเทสี’’ติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส วสฺสาวาสํ ปฏิสฺสุณิตฺวา วิสํวาเทสฺสสิฯ นนุ มยา, โมฆปุริส, อเนกปริยาเยน มุสาวาโท ครหิโต, มุสาวาทา เวรมณี ปสตฺถาฯ เนตํ, โมฆปุริส, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… วิครหิตฺวา…เป.… ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ –

[207] อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา วสฺสาวาโส ปฏิสฺสุโต โหติ ปุริมิกายฯ โส ตํ อาวาสํ คจฺฉนฺโต ปสฺสติ อนฺตรามคฺเค ทฺเว อาวาเส พหุจีวรเกฯ ตสฺส เอวํ โหติ – ‘‘ยํนูนาหํ อิเมสุ ทฺวีสุ อาวาเสสุ วสฺสํ วเสยฺยํฯ เอวํ เม พหุํ จีวรํ อุปฺปชฺชิสฺสตี’’ติฯ โส เตสุ ทฺวีสุ อาวาเสสุ วสฺสํ วสติฯ ตสฺส, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน ปุริมิกา จ น ปญฺญายติ, ปฏิสฺสเว จ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา วสฺสาวาโส ปฏิสฺสุโต โหติ ปุริมิกายฯ โส ตํ อาวาสํ คจฺฉนฺโต พหิทฺธา อุโปสถํ กโรติ, ปาฏิปเท [ปาฏิปเทน (ก.)] วิหารํ อุเปติ, เสนาสนํ ปญฺญเปติ, ปานียํ ปริโภชนียํ อุปฏฺฐาเปติ, ปริเวณํ สมฺมชฺชติฯ โส ตทเหว อกรณีโย ปกฺกมติฯ ตสฺส, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน ปุริมิกา จ น ปญฺญายติ, ปฏิสฺสเว จ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา วสฺสาวาโส ปฏิสฺสุโต โหติ ปุริมิกายฯ โส ตํ อาวาสํ คจฺฉนฺโต พหิทฺธา อุโปสถํ กโรติ, ปาฏิปเท วิหารํ อุเปติ, เสนาสนํ ปญฺญเปติ, ปานียํ ปริโภชนียํ อุปฏฺฐาเปติ, ปริเวณํ สมฺมชฺชติฯ โส ตทเหว สกรณีโย ปกฺกมติฯ