มหาวคฺค,ปาฬิ 172 ปณฺเณ

ตตฺถ อญฺโญ ภิกฺขุ อาคจฺฉติ พหุสฺสุโต อาคตาคโม ธมฺมธโร วินยธโร มาติกาธโร ปณฺฑิโต พฺยตฺโต เมธาวี ลชฺชี กุกฺกุจฺจโก สิกฺขากาโมฯ ตเมนํ อญฺญตโร ภิกฺขุ เยน โส ภิกฺขุ เตนุปสงฺกมิ, อุปสงฺกมิตฺวา ตํ ภิกฺขุํ เอวํ วเทติ – ‘‘โย นุ โข, อาวุโส, เอวญฺเจวญฺจ กโรติ, กิํ นาม โส อาปตฺติํ อาปชฺชตี’’ติ? โส เอวํ วเทติ – ‘‘โย โข, อาวุโส, เอวญฺเจวญฺจ กโรติ, อิมํ นาม โส อาปตฺติํ อาปชฺชติฯ อิมํ นาม ตฺวํ, อาวุโส, อาปตฺติํ อาปนฺโน; ปฏิกโรหิ ตํ อาปตฺติ’’นฺติฯ โส เอวํ วเทติ – ‘‘น โข อหํ, อาวุโส, เอโกว อิมํ อาปตฺติํ อาปนฺโนฯ อยํ สพฺโพ สงฺโฆ อิมํ อาปตฺติํ อาปนฺโน’’ติฯ โส เอวํ วเทติ – ‘‘กิํ เต, อาวุโส, กริสฺสติ ปโร อาปนฺโน วา อนาปนฺโน วาฯ อิงฺฆ, ตฺวํ, อาวุโส, สกาย อาปตฺติยา วุฏฺฐาหี’’ติฯ โส เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ตสฺส ภิกฺขุโน วจเนน ตํ อาปตฺติํ ปฏิกริตฺวา เยน เต ภิกฺขู เตนุปสงฺกมิ, อุปสงฺกมิตฺวา เต ภิกฺขู เอวํ วเทติ – ‘‘โย กิร, อาวุโส, เอวญฺเจวญฺจ กโรติ อิมํ นาม โส อาปตฺติํ อาปชฺชติ, อิมํ นาม ตุมฺเห อาวุโส อาปตฺติํ อาปนฺนา, ปฏิกโรถ ตํ อาปตฺติ’’นฺติฯ เต เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขู ตสฺส ภิกฺขุโน วจเนน ตํ อาปตฺติํ ปฏิกเรยฺยุํ, อิจฺเจตํ กุสลํฯ โน เจ ปฏิกเรยฺยุํ, น เต, ภิกฺขเว, ภิกฺขู เตน ภิกฺขุนา อกามา วจนียาติฯ

โจทนาวตฺถุภาณวาโร นิฏฺฐิโต ทุติโยฯ

95. อนาปตฺติปนฺนรสกํ

[172] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปติํสุ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ เต น ชานิํสุ ‘‘อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา’’ติ ฯ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ อกํสุ, ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิํสุฯ เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉิํสุ พหุตราฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ

เต น ชานนฺติ ‘‘อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา’’ติฯ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ, ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตราฯ เตหิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ เต น ชานนฺติ ‘‘อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา’’ติฯ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ, ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมาฯ อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ, อวเสสํ โสตพฺพํฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ, เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตราฯ อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ, อวเสสํ โสตพฺพํฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ, เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตราฯ เตหิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมาฯ อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ, เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพาฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ, เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตราฯ อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ, เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพาฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ, เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข, อวุฏฺฐิตาย ปริสาย, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตราฯ เตหิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา ฯ เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ, เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข, อวุฏฺฐิตาย ปริสาย, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมาฯ อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ, เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพาฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ, เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคาสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข, อวุฏฺฐิตาย ปริสาย, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตราฯ อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ, เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพาฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข, เอกจฺจาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตราฯ เตหิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ, เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข, เอกจฺจาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมาฯ อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ, เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพาฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ, เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข, เอกจฺจาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตราฯ อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ, เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพาฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ, เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข, สพฺพาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตราฯ เตหิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ, เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข, สพฺพาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมาฯ อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ, เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพาฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ, เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข, สพฺพาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตราฯ อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ, เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพาฯ อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติฯ

อนาปตฺติปนฺนรสกํ นิฏฺฐิตํฯ

96. วคฺคาวคฺคสญฺญีปนฺนรสกํ

[173] อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ เต ชานนฺติ ‘‘อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา’’ติฯ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา วคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ , ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข, อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตราฯ เตหิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํฯ อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วาฯ เต ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ, เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติฯ