ตติยํ เถรํ อชฺเฌสนฺติ – ‘‘อุทฺทิสตุ, ภนฺเต, เถโร ปาติโมกฺข’’นฺติฯ โสปิ เอวํ วเทติ – ‘‘น เม, อาวุโส, วตฺตตี’’ติฯ เอเตเนว อุปาเยน ยาว สงฺฆนวกํ อชฺเฌสนฺติ – ‘‘อุทฺทิสตุ อายสฺมา ปาติโมกฺข’’นฺติฯ โสปิ เอวํ วเทติ – ‘‘น เม, ภนฺเต, วตฺตตี’’ติฯ เตหิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ เอโก ภิกฺขุ สามนฺตา อาวาสา สชฺชุกํ ปาเหตพฺโพ – คจฺฉาวุโส, สํขิตฺเตน วา วิตฺถาเรน วา ปาติโมกฺขํ ปริยาปุณิตฺวาน อาคจฺฉาหีติฯ

อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ – ‘‘เกน นุ โข ปาเหตพฺโพ’’ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, เถเรน ภิกฺขุนา นวํ ภิกฺขุํ อาณาเปตุนฺติฯ เถเรน อาณตฺตา นวา ภิกฺขู น คจฺฉนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, เถเรน อาณตฺเตน อคิลาเนน น คนฺตพฺพํฯ โย น คจฺเฉยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

84. ปกฺขคณนาทิอุคฺคหณานุชานนา

[156] อถ โข ภควา โจทนาวตฺถุสฺมิํ ยถาภิรนฺตํ วิหริตฺวา ปุนเทว ราชคหํ ปจฺจาคญฺฉิฯ

เตน โข ปน สมเยน มนุสฺสา ภิกฺขู ปิณฺฑาย จรนฺเต ปุจฺฉนฺติ – ‘‘กติมี, ภนฺเต, ปกฺขสฺสา’’ติ? ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘‘น โข มยํ, อาวุโส, ชานามา’’ติฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘ปกฺขคณนมตฺตมมฺปิเม สมณา สกฺยปุตฺติยา น ชานนฺติ, กิํ ปนิเม อญฺญํ กิญฺจิ กลฺยาณํ ชานิสฺสนฺตี’’ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปกฺขคณนํ อุคฺคเหตุนฺติฯ อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ – ‘‘เกน นุ โข ปกฺขคณนา อุคฺคเหตพฺพา’’ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, สพฺเพเหว ปกฺขคณนํ อุคฺคเหตุนฺติฯ

[157] เตน โข ปน สมเยน มนุสฺสา ภิกฺขู ปิณฺฑาย จรนฺเต ปุจฺฉนฺติ – ‘‘กีวติกา, ภนฺเต, ภิกฺขู’’ติ? ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘‘น โข มยํ, อาวุโส, ชานามา’’ติฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘อญฺญมญฺญมฺปิเม สมณา สกฺยปุตฺติยา น ชานนฺติ, กิํ ปนิเม อญฺญํ กิญฺจิ กลฺยาณํ ชานิสฺสนฺตี’’ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขู คเณตุนฺติฯ