ติณโทสานิ เขตฺตานิ, โทสโทสา อยํ ปชา;

ตสฺมา หิ วีตโทเสสุ, ทินฺนํ โหติ มหปฺผลํฯ

[358]

ติณโทสานิ เขตฺตานิ, โมหโทสา อยํ ปชา;

ตสฺมา หิ วีตโมเหสุ, ทินฺนํ โหติ มหปฺผลํฯ

[359]

(ติณโทสานิ เขตฺตานิ, อิจฺฉาโทสา อยํ ปชา;

ตสฺมา หิ วิคติจฺเฉสุ, ทินฺนํ โหติ มหปฺผลํฯ) [( ) วิเทสโปตฺถเกสุ นตฺถิ, อฏฺฐกถายมฺปิ น ทิสฺสติ]

ติณโทสานิ เขตฺตานิ, ตณฺหาโทสา อยํ ปชา;

ตสฺมา หิ วีตตณฺเหสุ, ทินฺนํ โหติ มหปฺผลํฯ

ตณฺหาวคฺโค จตุวีสติโม นิฏฺฐิโตฯ

25. ภิกฺขุวคฺโค

[360]

จกฺขุนา สํวโร สาธุ, สาธุ โสเตน สํวโร;

ฆาเนน สํวโร สาธุ, สาธุ ชิวฺหาย สํวโรฯ

[361]

กาเยน สํวโร สาธุ, สาธุ วาจาย สํวโร;

มนสา สํวโร สาธุ, สาธุ สพฺพตฺถ สํวโร;

สพฺพตฺถ สํวุโต ภิกฺขุ, สพฺพทุกฺขา ปมุจฺจติฯ

[362]

หตฺถสํยโต ปาทสํยโต, วาจาสํยโต สํยตุตฺตโม;

อชฺฌตฺตรโต สมาหิโต, เอโก สนฺตุสิโต ตมาหุ ภิกฺขุํฯ

[363]

โย มุขสํยโต ภิกฺขุ, มนฺตภาณี อนุทฺธโต;

อตฺถํ ธมฺมญฺจ ทีเปติ, มธุรํ ตสฺส ภาสิตํฯ

[364]

ธมฺมาราโม ธมฺมรโต, ธมฺมํ อนุวิจินฺตยํ;

ธมฺมํ อนุสฺสรํ ภิกฺขุ, สทฺธมฺมา น ปริหายติฯ

[365]

สลาภํ นาติมญฺเญยฺย, นาญฺเญสํ ปิหยํ จเร;

อญฺเญสํ ปิหยํ ภิกฺขุ, สมาธิํ นาธิคจฺฉติฯ

[366]

อปฺปลาโภปิ เจ ภิกฺขุ, สลาภํ นาติมญฺญติ;

ตํ เว เทวา ปสํสนฺติ, สุทฺธาชีวิํ อตนฺทิตํฯ

[367]

สพฺพโส นามรูปสฺมิํ, ยสฺส นตฺถิ มมายิตํ;

อสตา จ น โสจติ, ส เว ‘‘ภิกฺขู’’ติ วุจฺจติฯ

[368]

เมตฺตาวิหารี โย ภิกฺขุ, ปสนฺโน พุทฺธสาสเน;

อธิคจฺเฉ ปทํ สนฺตํ, สงฺขารูปสมํ สุขํฯ

[369]

สิญฺจ ภิกฺขุ อิมํ นาวํ, สิตฺตา เต ลหุเมสฺสติ;

เฉตฺวา ราคญฺจ โทสญฺจ, ตโต นิพฺพานเมหิสิฯ

[370]

ปญฺจ ฉินฺเท ปญฺจ ชเห, ปญฺจ จุตฺตริ ภาวเย;

ปญฺจ สงฺคาติโค ภิกฺขุ, ‘‘โอฆติณฺโณ’’ติ วุจฺจติฯ

[371]

ฌาย ภิกฺขุ [ฌาย ตุวํ ภิกฺขุ (?)] มา ปมาโท [มา จ ปมาโท (สี. สฺยา. ปี.)], มา เต กามคุเณ รเมสฺสุ [ภมสฺสุ (สี. ปี.), ภวสฺสุ (สฺยา.), รมสฺสุ (ก.)] จิตฺตํ;

มา โลหคุฬํ คิลี ปมตฺโต, มา กนฺทิ ‘‘ทุกฺขมิท’’นฺติ ฑยฺหมาโนฯ

[372]

นตฺถิ ฌานํ อปญฺญสฺส, ปญฺญา นตฺถิ อฌายโต [อชฺฌายิโน (ก.)];

ยมฺหิ ฌานญฺจ ปญฺญา จ, ส เว นิพฺพานสนฺติเกฯ

[373]

สุญฺญาคารํ ปวิฏฺฐสฺส, สนฺตจิตฺตสฺส ภิกฺขุโน;

อมานุสี รติ โหติ, สมฺมา ธมฺมํ วิปสฺสโตฯ

[374]

ยโต ยโต สมฺมสติ, ขนฺธานํ อุทยพฺพยํ;

ลภตี [ลภติ (ปี.), ลภเต (ก.)] ปีติปาโมชฺชํ, อมตํ ตํ วิชานตํฯ

[375]

ตตฺรายมาทิ ภวติ, อิธ ปญฺญสฺส ภิกฺขุโน;

อินฺทฺริยคุตฺติ สนฺตุฏฺฐิ, ปาติโมกฺเข จ สํวโรฯ

[376]

มิตฺเต ภชสฺสุ กลฺยาเณ, สุทฺธาชีเว อตนฺทิเต;

ปฏิสนฺถารวุตฺยสฺส [ปฏิสนฺธารวุตฺยสฺส (ก.)], อาจารกุสโล สิยา;

ตโต ปาโมชฺชพหุโล, ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสติฯ

[377]

วสฺสิกา วิย ปุปฺผานิ, มทฺทวานิ [มชฺชวานิ (ก. ฏีกา) ปจฺจวานิ (ก. อฏฺฐ.)] ปมุญฺจติ;

เอวํ ราคญฺจ โทสญฺจ, วิปฺปมุญฺเจถ ภิกฺขโวฯ

[378]

สนฺตกาโย สนฺตวาโจ, สนฺตวา สุสมาหิโต [สนฺตมโน สุสมาหิโต (สฺยา. ปี.), สนฺตมโน สมาหิโต (ก.)];

วนฺตโลกามิโส ภิกฺขุ, ‘‘อุปสนฺโต’’ติ วุจฺจติฯ

[379]

อตฺตนา โจทยตฺตานํ, ปฏิมํเสถ อตฺตนา [ปฏิมาเส อตฺตมตฺตนา (สี. ปี.), ปฏิมํเส ตมตฺตนา (สฺยา.)];

โส อตฺตคุตฺโต สติมา, สุขํ ภิกฺขุ วิหาหิสิฯ

[380]

อตฺตา หิ อตฺตโน นาโถ, (โก หิ นาโถ ปโร สิยา) [( ) วิเทสโปตฺถเกสุ นตฺถิ]

อตฺตา หิ อตฺตโน คติ;

ตสฺมา สํยมมตฺตานํ [สํยมย’ตฺตานํ (สี. ปี.)], อสฺสํ ภทฺรํว วาณิโชฯ

[381]

ปาโมชฺชพหุโล ภิกฺขุ, ปสนฺโน พุทฺธสาสเน;

อธิคจฺเฉ ปทํ สนฺตํ, สงฺขารูปสมํ สุขํฯ

[382]

โย หเว ทหโร ภิกฺขุ, ยุญฺชติ พุทฺธสาสเน;

โสมํ [โส อิมํ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] โลกํ ปภาเสติ, อพฺภา มุตฺโตว จนฺทิมาฯ

ภิกฺขุวคฺโค ปญฺจวีสติโม นิฏฺฐิโตฯ

26. พฺราหฺมณวคฺโค

[383]

ฉินฺท โสตํ ปรกฺกมฺม, กาเม ปนุท พฺราหฺมณ;

สงฺขารานํ ขยํ ญตฺวา, อกตญฺญูสิ พฺราหฺมณฯ

[384]

ยทา ทฺวเยสุ ธมฺเมสุ, ปารคู โหติ พฺราหฺมโณ;

อถสฺส สพฺเพ สํโยคา, อตฺถํ คจฺฉนฺติ ชานโตฯ

[385]

ยสฺส ปารํ อปารํ วา, ปาราปารํ น วิชฺชติ;

วีตทฺทรํ วิสํยุตฺตํ, ตมหํ พฺรูมิ พฺราหฺมณํฯ

[386]

ฌายิํ วิรชมาสีนํ, กตกิจฺจมนาสวํ;

อุตฺตมตฺถมนุปฺปตฺตํ, ตมหํ พฺรูมิ พฺราหฺมณํฯ

[387]