23. นาควคฺโค
[320]
อหํ นาโคว สงฺคาเม, จาปโต ปติตํ สรํ;
อติวากฺยํ ติติกฺขิสฺสํ, ทุสฺสีโล หิ พหุชฺชโนฯ
[321]
ทนฺตํ นยนฺติ สมิติํ, ทนฺตํ ราชาภิรูหติ;
ทนฺโต เสฏฺโฐ มนุสฺเสสุ, โยติวากฺยํ ติติกฺขติฯ
[322]
วรมสฺสตรา ทนฺตา, อาชานียา จ [อาชานียาว (สฺยา.)] สินฺธวา;
กุญฺชรา จ [กุญฺชราว (สฺยา.)] มหานาคา, อตฺตทนฺโต ตโต วรํฯ
[323]
น หิ เอเตหิ ยาเนหิ, คจฺเฉยฺย อคตํ ทิสํ;
ยถาตฺตนา สุทนฺเตน, ทนฺโต ทนฺเตน คจฺฉติฯ
[324]
ธนปาโล [ธนปาลโก (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] นาม กุญฺชโร, กฏุกเภทโน [กฏุกปฺปเภทโน (สี. สฺยา. ปี.)] ทุนฺนิวารโย;
พทฺโธ กพฬํ น ภุญฺชติ, สุมรติ [สุสรติ (ก.)] นาควนสฺส กุญฺชโรฯ
[325]
มิทฺธี ยทา โหติ มหคฺฆโส จ, นิทฺทายิตา สมฺปริวตฺตสายี;
มหาวราโหว นิวาปปุฏฺโฐ, ปุนปฺปุนํ คพฺภมุเปติ มนฺโทฯ
[326]
อิทํ ปุเร จิตฺตมจาริ จาริกํ, เยนิจฺฉกํ ยตฺถกามํ ยถาสุขํ;
ตทชฺชหํ นิคฺคเหสฺสามิ โยนิโส, หตฺถิปฺปภินฺนํ วิย องฺกุสคฺคโหฯ
[327]
อปฺปมาทรตา โหถ, สจิตฺตมนุรกฺขถ;
ทุคฺคา อุทฺธรถตฺตานํ, ปงฺเก สนฺโนว [สตฺโตว (สี. ปี.)] กุญฺชโรฯ
[328]
สเจ ลเภถ นิปกํ สหายํ, สทฺธิํ จรํ สาธุวิหาริธีรํ;
อภิภุยฺย สพฺพานิ ปริสฺสยานิ, จเรยฺย เตนตฺตมโน สตีมาฯ
[329]
โน เจ ลเภถ นิปกํ สหายํ, สทฺธิํ จรํ สาธุวิหาริธีรํ;
ราชาว รฏฺฐํ วิชิตํ ปหาย, เอโก จเร มาตงฺครญฺเญว นาโคฯ
[330]
เอกสฺส จริตํ เสยฺโย, นตฺถิ พาเล สหายตา;
เอโก จเร น จ ปาปานิ กยิรา, อปฺโปสฺสุกฺโก มาตงฺครญฺเญว นาโคฯ
[331]
อตฺถมฺหิ ชาตมฺหิ สุขา สหายา, ตุฏฺฐี สุขา ยา อิตรีตเรน;
ปุญฺญํ สุขํ ชีวิตสงฺขยมฺหิ, สพฺพสฺส ทุกฺขสฺส สุขํ ปหานํฯ
[332]
สุขา มตฺเตยฺยตา โลเก, อโถ เปตฺเตยฺยตา สุขา;
สุขา สามญฺญตา โลเก, อโถ พฺรหฺมญฺญตา สุขาฯ
[333]
สุขํ ยาว ชรา สีลํ, สุขา สทฺธา ปติฏฺฐิตา;
สุโข ปญฺญาย ปฏิลาโภ, ปาปานํ อกรณํ สุขํฯ
นาควคฺโค เตวีสติโม นิฏฺฐิโตฯ
24. ตณฺหาวคฺโค
[334]
มนุชสฺส ปมตฺตจาริโน, ตณฺหา วฑฺฒติ มาลุวา วิย;
โส ปฺลวตี [ปฺลวติ (สี. ปี.), ปลเวตี (ก.), อุปฺลวติ (?)] หุรา หุรํ, ผลมิจฺฉํว วนสฺมิ วานโรฯ
[335]
ยํ เอสา สหเต ชมฺมี, ตณฺหา โลเก วิสตฺติกา;
โสกา ตสฺส ปวฑฺฒนฺติ, อภิวฏฺฐํว [อภิวฑฺฒํว (สฺยา.), อภิวฏฺฏํว (ปี.), อภิวุฑฺฒํว (ก.)] พีรณํฯ
[336]
โย เจตํ สหเต ชมฺมิํ, ตณฺหํ โลเก ทุรจฺจยํ;
โสกา ตมฺหา ปปตนฺติ, อุทพินฺทุว โปกฺขราฯ
[337]
ตํ โว วทามิ ภทฺทํ โว, ยาวนฺเตตฺถ สมาคตา;
ตณฺหาย มูลํ ขณถ, อุสีรตฺโถว พีรณํ;
มา โว นฬํว โสโตว, มาโร ภญฺชิ ปุนปฺปุนํฯ
[338]