ปรวชฺชานุปสฺสิสฺส , นิจฺจํ อุชฺฌานสญฺญิโน;
อาสวา ตสฺส วฑฺฒนฺติ, อารา โส อาสวกฺขยาฯ
[254]
อากาเสว ปทํ นตฺถิ, สมโณ นตฺถิ พาหิเร;
ปปญฺจาภิรตา ปชา, นิปฺปปญฺจา ตถาคตาฯ
[255]
อากาเสว ปทํ นตฺถิ, สมโณ นตฺถิ พาหิเร;
สงฺขารา สสฺสตา นตฺถิ, นตฺถิ พุทฺธานมิญฺชิตํฯ
มลวคฺโค อฏฺฐารสโม นิฏฺฐิโตฯ
19. ธมฺมฏฺฐวคฺโค
[256]
น เตน โหติ ธมฺมฏฺโฐ, เยนตฺถํ สาหสา [สหสา (สี. สฺยา. ก.)] นเย;
โย จ อตฺถํ อนตฺถญฺจ, อุโภ นิจฺเฉยฺย ปณฺฑิโตฯ
[257]
อสาหเสน ธมฺเมน, สเมน นยตี ปเร;
ธมฺมสฺส คุตฺโต เมธาวี, ‘‘ธมฺมฏฺโฐ’’ติ ปวุจฺจติฯ
[258]
น เตน ปณฺฑิโต โหติ, ยาวตา พหุ ภาสติ;
เขมี อเวรี อภโย, ‘‘ปณฺฑิโต’’ติ ปวุจฺจติฯ
[259]
น ตาวตา ธมฺมธโร, ยาวตา พหุ ภาสติ;
โย จ อปฺปมฺปิ สุตฺวาน, ธมฺมํ กาเยน ปสฺสติ;
ส เว ธมฺมธโร โหติ, โย ธมฺมํ นปฺปมชฺชติฯ
[260]
น เตน เถโร โส โหติ [เถโร โหติ (สี. สฺยา.)], เยนสฺส ปลิตํ สิโร;
ปริปกฺโก วโย ตสฺส, ‘‘โมฆชิณฺโณ’’ติ วุจฺจติฯ
[261]
ยมฺหิ สจฺจญฺจ ธมฺโม จ, อหิํสา สํยโม ทโม;
ส เว วนฺตมโล ธีโร, ‘‘เถโร’’ อิติ [โส เถโรติ (สฺยา. ก.)] ปวุจฺจติฯ
[262]
น วากฺกรณมตฺเตน, วณฺณโปกฺขรตาย วา;
สาธุรูโป นโร โหติ, อิสฺสุกี มจฺฉรี สโฐฯ
[263]
ยสฺส เจตํ สมุจฺฉินฺนํ, มูลฆจฺจํ สมูหตํ;
ส วนฺตโทโส เมธาวี, ‘‘สาธุรูโป’’ติ วุจฺจติฯ
[264]
น มุณฺฑเกน สมโณ, อพฺพโต อลิกํ ภณํ;
อิจฺฉาโลภสมาปนฺโน, สมโณ กิํ ภวิสฺสติฯ
[265]
โย จ สเมติ ปาปานิ, อณุํ ถูลานิ สพฺพโส;
สมิตตฺตา หิ ปาปานํ, ‘‘สมโณ’’ติ ปวุจฺจติฯ
[266]
น เตน ภิกฺขุ โส โหติ, ยาวตา ภิกฺขเต ปเร;
วิสฺสํ ธมฺมํ สมาทาย, ภิกฺขุ โหติ น ตาวตาฯ
[267]
โยธ ปุญฺญญฺจ ปาปญฺจ, พาเหตฺวา พฺรหฺมจริยวา [พฺรหฺมจริยํ (ก.)];
สงฺขาย โลเก จรติ, ส เว ‘‘ภิกฺขู’’ติ วุจฺจติฯ
[268]
น โมเนน มุนี โหติ, มูฬฺหรูโป อวิทฺทสุ;
โย จ ตุลํว ปคฺคยฺห, วรมาทาย ปณฺฑิโตฯ
[269]
ปาปานิ ปริวชฺเชติ, ส มุนี เตน โส มุนิ;
โย มุนาติ อุโภ โลเก, ‘‘มุนิ’’ เตน ปวุจฺจติฯ
[270]
น เตน อริโย โหติ, เยน ปาณานิ หิํสติ;
อหิํสา สพฺพปาณานํ, ‘‘อริโย’’ติ ปวุจฺจติฯ
[271]
น สีลพฺพตมตฺเตน, พาหุสจฺเจน วา ปน;
อถ วา สมาธิลาเภน, วิวิตฺตสยเนน วาฯ
[272]
ผุสามิ เนกฺขมฺมสุขํ, อปุถุชฺชนเสวิตํ;
ภิกฺขุ วิสฺสาสมาปาทิ, อปฺปตฺโต อาสวกฺขยํฯ
ธมฺมฏฺฐวคฺโค เอกูนวีสติโม นิฏฺฐิโตฯ
20. มคฺควคฺโค
[273]
มคฺคานฏฺฐงฺคิโก เสฏฺโฐ, สจฺจานํ จตุโร ปทา;
วิราโค เสฏฺโฐ ธมฺมานํ, ทฺวิปทานญฺจ จกฺขุมาฯ
[274]
เอเสว [เอโสว (สี. ปี.)] มคฺโค นตฺถญฺโญ, ทสฺสนสฺส วิสุทฺธิยา;
เอตญฺหิ ตุมฺเห ปฏิปชฺชถ, มารสฺเสตํ ปโมหนํฯ
[275]
เอตญฺหิ ตุมฺเห ปฏิปนฺนา, ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสถ;
อกฺขาโต โว [อกฺขาโต เว (สี. ปี.)] มยา มคฺโค, อญฺญาย สลฺลกนฺตนํ [สลฺลสนฺถนํ (สี. ปี.), สลฺลสตฺถนํ (สฺยา.)]ฯ
[276]
ตุมฺเหหิ กิจฺจมาตปฺปํ, อกฺขาตาโร ตถาคตา;
ปฏิปนฺนา ปโมกฺขนฺติ, ฌายิโน มารพนฺธนาฯ
[277]