โปราณเมตํ อตุล, เนตํ อชฺชตนามิว;

นินฺทนฺติ ตุณฺหิมาสีนํ, นินฺทนฺติ พหุภาณินํ;

มิตภาณิมฺปิ นินฺทนฺติ, นตฺถิ โลเก อนินฺทิโตฯ

[228]

น จาหุ น จ ภวิสฺสติ, น เจตรหิ วิชฺชติ;

เอกนฺตํ นินฺทิโต โปโส, เอกนฺตํ วา ปสํสิโตฯ

[229]

ยํ เจ วิญฺญู ปสํสนฺติ, อนุวิจฺจ สุเว สุเว;

อจฺฉิทฺทวุตฺติํ [อจฺฉินฺนวุตฺติํ (ก.)] เมธาวิํ, ปญฺญาสีลสมาหิตํฯ

[230]

นิกฺขํ [เนกฺขํ (สี. สฺยา. ปี.)] ชมฺโพนทสฺเสว, โก ตํ นินฺทิตุมรหติ;

เทวาปิ นํ ปสํสนฺติ, พฺรหฺมุนาปิ ปสํสิโตฯ

[231]

กายปฺปโกปํ รกฺเขยฺย, กาเยน สํวุโต สิยา;

กายทุจฺจริตํ หิตฺวา, กาเยน สุจริตํ จเรฯ

[232]

วจีปโกปํ รกฺเขยฺย, วาจาย สํวุโต สิยา;

วจีทุจฺจริตํ หิตฺวา, วาจาย สุจริตํ จเรฯ

[233]

มโนปโกปํ รกฺเขยฺย, มนสา สํวุโต สิยา;

มโนทุจฺจริตํ หิตฺวา, มนสา สุจริตํ จเรฯ

[234]

กาเยน สํวุตา ธีรา, อโถ วาจาย สํวุตา;

มนสา สํวุตา ธีรา, เต เว สุปริสํวุตาฯ

โกธวคฺโค สตฺตรสโม นิฏฺฐิโตฯ

18. มลวคฺโค

[235]

ปณฺฑุปลาโสว ทานิสิ, ยมปุริสาปิ จ เต [ตํ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] อุปฏฺฐิตา;

อุยฺโยคมุเข จ ติฏฺฐสิ, ปาเถยฺยมฺปิ จ เต น วิชฺชติฯ

[236]

โส กโรหิ ทีปมตฺตโน, ขิปฺปํ วายม ปณฺฑิโต ภว;

นิทฺธนฺตมโล อนงฺคโณ, ทิพฺพํ อริยภูมิํ อุเปหิสิ [ทิพฺพํ อริยภูมิเมหิสิ (สี. สฺยา. ปี.), ทิพฺพมริยภูมิํ อุเปหิสิ (?)]ฯ

[237]

อุปนีตวโย จ ทานิสิ, สมฺปยาโตสิ ยมสฺส สนฺติเก;

วาโส [วาโสปิ จ (พหูสุ)] เต นตฺถิ อนฺตรา, ปาเถยฺยมฺปิ จ เต น วิชฺชติฯ

[238]

โส กโรหิ ทีปมตฺตโน, ขิปฺปํ วายม ปณฺฑิโต ภว;

นิทฺธนฺตมโล อนงฺคโณ, น ปุนํ ชาติชรํ [น ปุน ชาติชรํ (สี. สฺยา.), น ปุน ชาติชฺชรํ (ก.)] อุเปหิสิฯ

[239]

อนุปุพฺเพน เมธาวี, โถกํ โถกํ ขเณ ขเณ;

กมฺมาโร รชตสฺเสว, นิทฺธเม มลมตฺตโนฯ

[240]

อยสาว มลํ สมุฏฺฐิตํ [สมุฏฺฐาย (ก.)], ตตุฏฺฐาย [ตทุฏฺฐาย (สี. สฺยา. ปี.)] ตเมว ขาทติ;

เอวํ อติโธนจารินํ, สานิ กมฺมานิ [สกกมฺมานิ (สี. ปี.)] นยนฺติ ทุคฺคติํฯ

[241]

อสชฺฌายมลา มนฺตา, อนุฏฺฐานมลา ฆรา;

มลํ วณฺณสฺส โกสชฺชํ, ปมาโท รกฺขโต มลํฯ

[242]

มลิตฺถิยา ทุจฺจริตํ, มจฺเฉรํ ททโต มลํ;

มลา เว ปาปกา ธมฺมา, อสฺมิํ โลเก ปรมฺหิ จฯ

[243]

ตโต มลา มลตรํ, อวิชฺชา ปรมํ มลํ;

เอตํ มลํ ปหนฺตฺวาน, นิมฺมลา โหถ ภิกฺขโวฯ

[244]

สุชีวํ อหิริเกน, กากสูเรน ธํสินา;

ปกฺขนฺทินา ปคพฺเภน, สํกิลิฏฺเฐน ชีวิตํฯ

[245]

หิรีมตา จ ทุชฺชีวํ, นิจฺจํ สุจิคเวสินา;

อลีเนนาปฺปคพฺเภน, สุทฺธาชีเวน ปสฺสตาฯ

[246]

โย ปาณมติปาเตติ, มุสาวาทญฺจ ภาสติ;

โลเก อทินฺนมาทิยติ, ปรทารญฺจ คจฺฉติฯ

[247]

สุราเมรยปานญฺจ, โย นโร อนุยุญฺชติ;

อิเธวเมโส โลกสฺมิํ, มูลํ ขณติ อตฺตโนฯ

[248]

เอวํ โภ ปุริส ชานาหิ, ปาปธมฺมา อสญฺญตา;

มา ตํ โลโภ อธมฺโม จ, จิรํ ทุกฺขาย รนฺธยุํฯ

[249]

ททาติ เว ยถาสทฺธํ, ยถาปสาทนํ [ยตฺถ ปสาทนํ (กตฺถจิ)] ชโน;

ตตฺถ โย มงฺกุ ภวติ [ตตฺถ เจ มํกุ โย โหติ (สี.), ตตฺถ โย มงฺกุโต โหติ (สฺยา.)], ปเรสํ ปานโภชเน;

น โส ทิวา วา รตฺติํ วา, สมาธิมธิคจฺฉติฯ

[250]

ยสฺส เจตํ สมุจฺฉินฺนํ, มูลฆจฺจํ [มูลฆจฺฉํ (ก.)] สมูหตํ;

ส เว ทิวา วา รตฺติํ วา, สมาธิมธิคจฺฉติฯ

[251]

นตฺถิ ราคสโม อคฺคิ, นตฺถิ โทสสโม คโห;

นตฺถิ โมหสมํ ชาลํ, นตฺถิ ตณฺหาสมา นทีฯ

[252]

สุทสฺสํ วชฺชมญฺเญสํ, อตฺตโน ปน ทุทฺทสํ;

ปเรสํ หิ โส วชฺชานิ, โอปุนาติ [โอผุนาติ (ก.)] ยถา ภุสํ;

อตฺตโน ปน ฉาเทติ, กลิํว กิตวา สโฐฯ

[253]

ปรวชฺชานุปสฺสิสฺส , นิจฺจํ อุชฺฌานสญฺญิโน;

อาสวา ตสฺส วฑฺฒนฺติ, อารา โส อาสวกฺขยาฯ

[254]

อากาเสว ปทํ นตฺถิ, สมโณ นตฺถิ พาหิเร;

ปปญฺจาภิรตา ปชา, นิปฺปปญฺจา ตถาคตาฯ

[255]

อากาเสว ปทํ นตฺถิ, สมโณ นตฺถิ พาหิเร;

สงฺขารา สสฺสตา นตฺถิ, นตฺถิ พุทฺธานมิญฺชิตํฯ

มลวคฺโค อฏฺฐารสโม นิฏฺฐิโตฯ

19. ธมฺมฏฺฐวคฺโค

[256]

น เตน โหติ ธมฺมฏฺโฐ, เยนตฺถํ สาหสา [สหสา (สี. สฺยา. ก.)] นเย;

โย จ อตฺถํ อนตฺถญฺจ, อุโภ นิจฺเฉยฺย ปณฺฑิโตฯ

[257]

อสาหเสน ธมฺเมน, สเมน นยตี ปเร;

ธมฺมสฺส คุตฺโต เมธาวี, ‘‘ธมฺมฏฺโฐ’’ติ ปวุจฺจติฯ

[258]

น เตน ปณฺฑิโต โหติ, ยาวตา พหุ ภาสติ;

เขมี อเวรี อภโย, ‘‘ปณฺฑิโต’’ติ ปวุจฺจติฯ

[259]

น ตาวตา ธมฺมธโร, ยาวตา พหุ ภาสติ;

โย จ อปฺปมฺปิ สุตฺวาน, ธมฺมํ กาเยน ปสฺสติ;

ส เว ธมฺมธโร โหติ, โย ธมฺมํ นปฺปมชฺชติฯ

[260]