เมนู

4. อเวจฺจปฺปสนฺนสุตฺตํ

[64] ‘‘เย เกจิ, ภิกฺขเว, มยิ อเวจฺจปฺปสนฺนา, สพฺเพ เต โสตาปนฺนาฯ เตสํ โสตาปนฺนานํ ปญฺจนฺนํ อิธ นิฏฺฐา, ปญฺจนฺนํ อิธ วิหาย นิฏฺฐาฯ กตเมสํ ปญฺจนฺนํ อิธ นิฏฺฐา? สตฺตกฺขตฺตุปรมสฺส, โกลํโกลสฺส, เอกพีชิสฺส, สกทาคามิสฺส, โย จ ทิฏฺเฐว ธมฺเม อรหา – อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อิธ นิฏฺฐาฯ กตเมสํ ปญฺจนฺนํ อิธ วิหาย นิฏฺฐา? อนฺตราปรินิพฺพายิสฺส, อุปหจฺจปรินิพฺพายิสฺส, อสงฺขารปรินิพฺพายิสฺส, สสงฺขารปรินิพฺพายิสฺส, อุทฺธํโสตสฺส อกนิฏฺฐคามิโน – อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อิธ วิหาย นิฏฺฐาฯ เย เกจิ, ภิกฺขเว , มยิ อเวจฺจปฺปสนฺนา สพฺเพ เต โสตาปนฺนาฯ เตสํ โสตาปนฺนานํ อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อิธ นิฏฺฐา, อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อิธ วิหาย นิฏฺฐา’’ติฯ จตุตฺถํฯ

5. ปฐมสุขสุตฺตํ

[65] เอกํ สมยํ อายสฺมา สาริปุตฺโต มคเธสุ วิหรติ นาลกคามเกฯ อถ โข สามณฺฑกานิ ปริพฺพาชโก เยนายสฺมา สาริปุตฺโต เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมตา สาริปุตฺเตน สทฺธิํ สมฺโมทิฯ สมฺโมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข สามณฺฑกานิ ปริพฺพาชโก อายสฺมนฺตํ สาริปุตฺตํ เอตทโวจ –

‘‘กิํ นุ โข, อาวุโส สาริปุตฺต, สุขํ, กิํ ทุกฺข’’นฺติ? ‘‘อภินิพฺพตฺติ โข, อาวุโส , ทุกฺขา, อนภินิพฺพตฺติ สุขาฯ อภินิพฺพตฺติยา, อาวุโส, สติ อิทํ ทุกฺขํ ปาฏิกงฺขํ – สีตํ อุณฺหํ ชิฆจฺฉา ปิปาสา อุจฺจาโร ปสฺสาโว อคฺคิสมฺผสฺโส ทณฺฑสมฺผสฺโส สตฺถสมฺผสฺโส ญาตีปิ มิตฺตาปิ สงฺคมฺม สมาคมฺม โรเสนฺติฯ อภินิพฺพตฺติยา, อาวุโส, สติ อิทํ ทุกฺขํ ปาฏิกงฺขํฯ อนภินิพฺพตฺติยา, อาวุโส, สติ อิทํ สุขํ ปาฏิกงฺขํ – น สีตํ น อุณฺหํ น ชิฆจฺฉา น ปิปาสา น อุจฺจาโร น ปสฺสาโว น อคฺคิสมฺผสฺโส น ทณฺฑสมฺผสฺโส น สตฺถสมฺผสฺโส ญาตีปิ มิตฺตาปิ สงฺคมฺม สมาคมฺม น โรเสนฺติฯ อนภินิพฺพตฺติยา, อาวุโส, สติ อิทํ สุขํ ปาฏิกงฺข’’นฺติฯ ปญฺจมํฯ

6. ทุติยสุขสุตฺตํ

[66] เอกํ สมยํ อายสฺมา สาริปุตฺโต มคเธสุ วิหรติ นาลกคามเกฯ อถ โข สามณฺฑกานิ ปริพฺพาชโก เยนายสฺมา สาริปุตฺโต เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมตา สาริปุตฺเตน สทฺธิํ สมฺโมทิฯ สมฺโมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข สามณฺฑกานิ ปริพฺพาชโก อายสฺมนฺตํ สาริปุตฺตํ เอตทโวจ –

‘‘กิํ นุ โข, อาวุโส, สาริปุตฺต, อิมสฺมิํ ธมฺมวินเย สุขํ, กิํ ทุกฺข’’นฺติ? ‘‘อนภิรติ โข, อาวุโส, อิมสฺมิํ ธมฺมวินเย ทุกฺขา, อภิรติ สุขาฯ

อนภิรติยา, อาวุโส, สติ อิทํ ทุกฺขํ ปาฏิกงฺขํ – คจฺฉนฺโตปิ สุขํ สาตํ นาธิคจฺฉติ, ฐิโตปิ… นิสินฺโนปิ… สยาโนปิ… คามคโตปิ… อรญฺญคโตปิ… รุกฺขมูลคโตปิ… สุญฺญาคารคโตปิ… อพฺโภกาสคโตปิ… ภิกฺขุมชฺฌคโตปิ สุขํ สาตํ นาธิคจฺฉติฯ อนภิรติยา, อาวุโส, สติ อิทํ ทุกฺขํ ปาฏิกงฺขํฯ

‘‘อภิรติยา, อาวุโส, สติ อิทํ สุขํ ปาฏิกงฺขํ – คจฺฉนฺโตปิ สุขํ สาตํ อธิคจฺฉติ, ฐิโตปิ… นิสินฺโนปิ… สยาโนปิ… คามคโตปิ… อรญฺญคโตปิ… รุกฺขมูลคโตปิ… สุญฺญาคารคโตปิ… อพฺโภกาสคโตปิ… ภิกฺขุมชฺฌคโตปิ สุขํ สาตํ อธิคจฺฉติฯ อภิรติยา, อาวุโส, สติ อิทํ สุขํ ปาฏิกงฺข’’นฺติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. ปฐมนฬกปานสุตฺตํ

[67] เอกํ สมยํ ภควา โกสเลสุ จาริกํ จรมาโน มหตา ภิกฺขุสงฺเฆน สทฺธิํ เยน นฬกปานํ นาม โกสลานํ นิคโม ตทวสริฯ ตตฺร สุทํ ภควา นฬกปาเน วิหรติ ปลาสวเนฯ เตน โข ปน สมเยน ภควา ตทหุโปสเถ ภิกฺขุสงฺฆปริวุโต นิสินฺโน โหติฯ อถ โข ภควา พหุเทว รตฺติํ ภิกฺขูนํ ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสตฺวา สมาทเปตฺวา สมุตฺเตเชตฺวา สมฺปหํเสตฺวา ตุณฺหีภูตํ ตุณฺหีภูตํ ภิกฺขุสงฺฆํ อนุวิโลเกตฺวา อายสฺมนฺตํ สาริปุตฺตํ อามนฺเตสิ –

‘‘วิคตถินมิทฺโธ [วิคตถีนมิทฺโธ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] โข, สาริปุตฺต, ภิกฺขุสงฺโฆฯ ปฏิภาตุ ตํ, สาริปุตฺต , ภิกฺขูนํ ธมฺมี กถาฯ ปิฏฺฐิ เม อาคิลายติ; ตมหํ อายมิสฺสามี’’ติฯ ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ติ โข อายสฺมา สาริปุตฺโต ภควโต ปจฺจสฺโสสิฯ

อถ โข ภควา จตุคฺคุณํ สงฺฆาฏิํ ปญฺญาเปตฺวา ทกฺขิเณน ปสฺเสน สีหเสยฺยํ กปฺเปสิ ปาเท ปาทํ อจฺจาธาย สโต สมฺปชาโน อุฏฺฐานสญฺญํ มนสิ กริตฺวาฯ ตตฺร โข อายสฺมา สาริปุตฺโต ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘อาวุโส ภิกฺขเว’’ติฯ ‘‘อาวุโส’’ติ โข เต ภิกฺขู อายสฺมโต สาริปุตฺตสฺส ปจฺจสฺโสสุํฯ อายสฺมา สาริปุตฺโต เอตทโวจ –