‘‘สิยา , อาวุโส อานนฺท, ภิกฺขุโน ตถารูโป สมาธิปฏิลาโภ ยถา เนว ปถวิยํ ปถวิสญฺญี อสฺส…เป.… น ปรโลเก ปรโลกสญฺญี อสฺส; สญฺญี จ ปน อสฺสา’’ติฯ

‘‘ยถา กถํ ปน, อาวุโส สาริปุตฺต, สิยา ภิกฺขุโน ตถารูโป สมาธิปฏิลาโภ ยถา เนว ปถวิยํ ปถวิสญฺญี อสฺส…เป.… สญฺญี จ ปน อสฺสา’’ติ? ‘‘เอกมิทาหํ, อาวุโส อานนฺท, สมยํ อิเธว สาวตฺถิยํ วิหรามิ อนฺธวนสฺมิํฯ ตตฺถาหํ [อถาหํ (ก.)] ตถารูปํ สมาธิํ สมาปชฺชิํ [ปฏิลภามิ (ก.)] ยถา เนว ปถวิยํ ปถวิสญฺญี อโหสิํ, น อาปสฺมิํ อาโปสญฺญี อโหสิํ, น เตชสฺมิํ เตโชสญฺญี อโหสิํ, น วายสฺมิํ วาโยสญฺญี อโหสิํ, น อากาสานญฺจายตเน อากาสานญฺจายตนสญฺญี อโหสิํ, น วิญฺญาณญฺจายตเน วิญฺญาณญฺจายตนสญฺญี อโหสิํ, น อากิญฺจญฺญายตเน อากิญฺจญฺญายตนสญฺญี อโหสิํ, น เนวสญฺญานาสญฺญายตเน เนวสญฺญานาสญฺญายตนสญฺญี อโหสิํ, น อิธโลเก อิธโลกสญฺญี อโหสิํ, น ปรโลเก ปรโลกสญฺญี อโหสิํ; สญฺญี จ ปน อโหสิ’’นฺติฯ

‘‘กิํสญฺญี ปนายสฺมา สาริปุตฺโต [กิํ สญฺญี ปนาวุโส สาริปุตฺต (ก.)] ตสฺมิํ สมเย อโหสี’’ติ? ‘‘ภวนิโรโธ นิพฺพานํ ภวนิโรโธ นิพฺพาน’’นฺติ โข เม, อาวุโส, อญฺญาว สญฺญา อุปฺปชฺชติ อญฺญาว สญฺญา นิรุชฺฌติฯ เสยฺยถาปิ, อาวุโส, สกลิกคฺคิสฺส ฌายมานสฺส อญฺญาว อจฺจิ อุปฺปชฺชติ อญฺญาว อจฺจิ นิรุชฺฌติ; เอวเมวํ โข, อาวุโส, ‘ภวนิโรโธ นิพฺพานํ ภวนิโรโธ นิพฺพาน’นฺติ อญฺญาว สญฺญา อุปฺปชฺชติ อญฺญาว สญฺญา นิรุชฺฌติฯ ‘ภวนิโรโธ นิพฺพาน’นฺติ [นิพฺพานํ (สี. ก.)] สญฺญี จ ปนาหํ, อาวุโส, ตสฺมิํ สมเย อโหสิ’’นฺติฯ สตฺตมํฯ

8. ฌานสุตฺตํ

[8] ‘‘สทฺโธ จ [อิมสฺมิํ วากฺเย อยํ จ กาโร นตฺถิ สฺยามโปตฺถเก], ภิกฺขเว, ภิกฺขุ โหติ, โน จ [โน (สฺยา.) เอวมุปริปิฯ อ. นิ. 8.71] สีลวา; เอวํ โส เตนงฺเคน อปริปูโร โหติฯ เตน ตํ องฺคํ ปริปูเรตพฺพํ – ‘กินฺตาหํ สทฺโธ จ อสฺสํ, สีลวา จา’ติ! ยโต จ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สทฺโธ จ โหติ สีลวา จ, เอวํ โส เตนงฺเคน ปริปูโร โหติฯ