‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, สจฺฉิกาตพฺโพ ธมฺโม? ปาณาติปาตา เวรมณี…เป.… สมฺมาทิฏฺฐิ – อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สจฺฉิกาตพฺโพ ธมฺโม’’ติฯ ทสมํฯ

อริยมคฺควคฺโค จตุตฺโถฯ

(20) 5. อปรปุคฺคลวคฺโค

นเสวิตพฺพาทิสุตฺตานิ

[199] ‘‘ทสหิ , ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ปุคฺคโล น เสวิตพฺโพฯ กตเมหิ ทสหิ? ปาณาติปาตี โหติ, อทินฺนาทายี โหติ, กาเมสุมิจฺฉาจารี โหติ, มุสาวาที โหติ, ปิสุณวาโจ โหติ, ผรุสวาโจ โหติ, สมฺผปฺปลาปี โหติ, อภิชฺฌาลุ โหติ, พฺยาปนฺนจิตฺโต โหติ, มิจฺฉาทิฏฺฐิโก โหติ – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ทสหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ปุคฺคโล น เสวิตพฺโพฯ

‘‘ทสหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ปุคฺคโล เสวิตพฺโพฯ กตเมหิ ทสหิ? ปาณาติปาตา ปฏิวิรโต โหติ, อทินฺนาทานา ปฏิวิรโต โหติ, กาเมสุมิจฺฉาจารา ปฏิวิรโต โหติ, มุสาวาทา ปฏิวิรโต โหติ, ปิสุณาย วาจาย ปฏิวิรโต โหติ, ผรุสาย วาจาย ปฏิวิรโต โหติ, สมฺผปฺปลาปา ปฏิวิรโต โหติ, อนภิชฺฌาลุ โหติ, อพฺยาปนฺนจิตฺโต โหติ, สมฺมาทิฏฺฐิโก โหติ – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ทสหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ปุคฺคโล เสวิตพฺโพ’’ฯ

[200-209] ‘‘ทสหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ปุคฺคโล น ภชิตพฺโพ…เป.… ภชิตพฺโพ… น ปยิรุปาสิตพฺโพ… ปยิรุปาสิตพฺโพ… น ปุชฺโช โหติ… ปุชฺโช โหติ… น ปาสํโส โหติ… ปาสํโส โหติ… อคารโว โหติ… คารโว โหติ… อปฺปติสฺโส โหติ… สปฺปติสฺโส โหติ… น อาราธโก โหติ… อาราธโก โหติ… น วิสุชฺฌติ… วิสุชฺฌติ… มานํ นาธิโภติ [นาภิโภติ (สี.) อ. นิ. 10.156-166] … มานํ อธิโภติ… ปญฺญาย น วฑฺฒติ… ปญฺญาย วฑฺฒติ…เป.…ฯ

[210] ‘‘ทสหิ , ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ปุคฺคโล พหุํ อปุญฺญํ ปสวติ… พหุํ ปุญฺญํ ปสวติฯ กตเมหิ ทสหิ? ปาณาติปาตา ปฏิวิรโต โหติ, อทินฺนาทานา ปฏิวิรโต โหติ , กาเมสุมิจฺฉาจารา ปฏิวิรโต โหติ, มุสาวาทา ปฏิวิรโต โหติ, ปิสุณาย วาจาย ปฏิวิรโต โหติ, ผรุสาย วาจาย ปฏิวิรโต โหติ, สมฺผปฺปลาปา ปฏิวิรโต โหติ, อนภิชฺฌาลุ โหติ , อพฺยาปนฺนจิตฺโต โหติ, สมฺมาทิฏฺฐิโก โหติ – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ทสหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ปุคฺคโล พหุํ ปุญฺญํ ปสวตี’’ติฯ

อปรปุคฺคลวคฺโค ปญฺจโมฯ

จตุตฺถปณฺณาสกํ สมตฺตํฯ

(21) 1. กรชกายวคฺโค

1. ปฐมนิรยสคฺคสุตฺตํ

[211] ‘‘ทสหิ , ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ นิรเยฯ กตเมหิ ทสหิ? อิธ, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ ปาณาติปาตี โหติ ลุทฺโท โลหิตปาณิ หตปหเต นิวิฏฺโฐ อทยาปนฺโน สพฺพปาณภูเตสุ [นตฺเถตฺถ ปาฐเภโท]ฯ

‘‘อทินฺนาทายี โหติฯ ยํ ตํ ปรสฺส ปรวิตฺตูปกรณํ คามคตํ วา อรญฺญคตํ วา, ตํ อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทาตา โหติฯ

‘‘กาเมสุ มิจฺฉาจารี โหติฯ ยา ตา มาตุรกฺขิตา ปิตุรกฺขิตา มาตาปิตุรกฺขิตา ภาตุรกฺขิตา ภคินิรกฺขิตา ญาติรกฺขิตา โคตฺตรกฺขิตา ธมฺมรกฺขิตา สสามิกา สปริทณฺฑา อนฺตมโส มาลาคุฬปริกฺขิตฺตาปิ, ตถารูปาสุ จาริตฺตํ อาปชฺชิตา โหติฯ

‘‘มุสาวาที โหติฯ สภคฺคโต วา ปริสคฺคโต วา ญาติมชฺฌคโต วา ปูคมชฺฌคโต วา ราชกุลมชฺฌคโต วา อภินีโต สกฺขิปุฏฺโฐ – ‘เอหมฺโภ ปุริส, ยํ ชานาสิ ตํ วเทหี’ติ, โส อชานํ วา อาห ‘ชานามี’ติ, ชานํ วา อาห ‘น ชานามี’ติ, อปสฺสํ วา อาห ‘ปสฺสามี’ติ, ปสฺสํ วา อาห ‘น ปสฺสามี’ติฯ อิติ อตฺตเหตุ วา ปรเหตุ วา อามิสกิญฺจิกฺขเหตุ วา สมฺปชานมุสา ภาสิตา โหติฯ

‘‘ปิสุณวาโจ โหติ – อิโต สุตฺวา อมุตฺร อกฺขาตา อิเมสํ เภทาย, อมุตฺร วา สุตฺวา อิเมสํ อกฺขาตา อมูสํ เภทายฯ อิติ สมคฺคานํ วา เภตฺตา ภินฺนานํ วา อนุปฺปทาตา วคฺคาราโม วคฺครโต วคฺคนนฺที, วคฺคกรณิํ วาจํ ภาสิตา โหติฯ

‘‘ผรุสวาโจ โหติ – ยา สา วาจา อณฺฑกา กกฺกสา ปรกฏุกา ปราภิสชฺชนี โกธสามนฺตา อสมาธิสํวตฺตนิกา, ตถารูปิํ วาจํ ภาสิตา โหติฯ