7. ปฐมปจฺโจโรหณีสุตฺตํ

[119] เตน โข ปน สมเยน ชาณุสฺโสณิ [ชานุสฺโสนิ (ก. สี.), ชานุสฺโสณิ (ก. สี.), ชาณุโสณิ (ก.)] พฺราหฺมโณ ตทหุโปสเถ สีสํนฺหาโต [สีสํนหาโต (สี. ปี.), สีสนฺหาโต (สฺยา.)] นวํ โขมยุคํ นิวตฺโถ อลฺลกุสมุฏฺฐิํ อาทาย ภควโต อวิทูเร เอกมนฺตํ ฐิโต โหติฯ

อทฺทสา โข ภควา ชาณุสฺโสณิํ พฺราหฺมณํ ตทหุโปสเถ สีสํนฺหาตํ นวํ โขมยุคํ นิวตฺถํ อลฺลกุสมุฏฺฐิํ อาทาย เอกมนฺตํ ฐิตํฯ ทิสฺวาน ชาณุสฺโสณิํ พฺราหฺมณํ เอตทโวจ – ‘‘กิํ นุ ตฺวํ, พฺราหฺมณ, ตทหุโปสเถ สีสํนฺหาโต นวํ โขมยุคํ นิวตฺโถ อลฺลกุสมุฏฺฐิํ อาทาย เอกมนฺตํ ฐิโต ? กิํ นฺวชฺช [กิํ นุ อชฺช (สฺยา.), กิํ นุ โข อชฺช (ปี.), กิํ นุ ขฺวชฺช (ก.)] พฺราหฺมณกุลสฺสา’’ติ [พฺราหฺมณ พฺรหฺมกุสลสฺสาติ (ก.)]? ‘‘ปจฺโจโรหณี, โภ โคตม, อชฺช พฺราหฺมณกุลสฺสา’’ติ [พฺรหฺมกุสลสฺสาติ (ก.)]ฯ

‘‘ยถา กถํ ปน, พฺราหฺมณ, พฺราหฺมณานํ ปจฺโจโรหณี โหตี’’ติ? ‘‘อิธ, โภ โคตม, พฺราหฺมณา ตทหุโปสเถ สีสํนฺหาตา นวํ โขมยุคํ นิวตฺถา อลฺเลน โคมเยน ปถวิํ โอปุญฺชิตฺวา หริเตหิ กุเสหิ ปตฺถริตฺวา [ปวิตฺถาเรตฺวา (ก.)] อนฺตรา จ เวลํ อนฺตรา จ อคฺยาคารํ เสยฺยํ กปฺเปนฺติฯ เต ตํ รตฺติํ ติกฺขตฺตุํ ปจฺจุฏฺฐาย ปญฺชลิกา อคฺคิํ นมสฺสนฺติ – ‘ปจฺโจโรหาม ภวนฺตํ, ปจฺโจโรหาม ภวนฺต’นฺติฯ พหุเกน จ สปฺปิเตลนวนีเตน อคฺคิํ สนฺตปฺเปนฺติฯ ตสฺสา จ รตฺติยา อจฺจเยน ปณีเตน ขาทนีเยน โภชนีเยน พฺราหฺมเณ สนฺตปฺเปนฺติฯ เอวํ, โภ โคตม, พฺราหฺมณานํ ปจฺโจโรหณี โหตี’’ติฯ

‘‘อญฺญถา โข, พฺราหฺมณ, พฺราหฺมณานํ ปจฺโจโรหณี โหติ, อญฺญถา จ ปน อริยสฺส วินเย ปจฺโจโรหณี โหตี’’ติฯ ‘‘ยถา กถํ ปน, โภ โคตม, อริยสฺส วินเย ปจฺโจโรหณี โหติ? สาธุ เม ภวํ โคตโม ตถา ธมฺมํ เทเสตุ ยถา อริยสฺส วินเย ปจฺโจโรหณี โหตี’’ติฯ

‘‘เตน หิ, พฺราหฺมณ, สุณาหิ, สาธุกํ มนสิ กโรหิ; ภาสิสฺสามี’’ติฯ ‘‘เอวํ, โภ’’ติ โข ชาณุสฺโสณิ พฺราหฺมโณ ภควโต ปจฺจสฺโสสิฯ ภควา เอตทโวจ –

‘‘อิธ , พฺราหฺมณ, อริยสาวโก อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ – ‘มิจฺฉาทิฏฺฐิยา โข ปาปโก วิปาโก ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจา’ ติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย มิจฺฉาทิฏฺฐิํ ปชหติ; มิจฺฉาทิฏฺฐิยา ปจฺโจโรหติฯ

… มิจฺฉาสงฺกปฺปสฺส โข ปาปโก วิปาโก – ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย มิจฺฉาสงฺกปฺปํ ปชหติ; มิจฺฉาสงฺกปฺปา ปจฺโจโรหติฯ

… มิจฺฉาวาจาย โข ปาปโก วิปาโก – ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย มิจฺฉาวาจํ ปชหติ; มิจฺฉาวาจาย ปจฺโจโรหติฯ

…มิจฺฉากมฺมนฺตสฺส โข ปาปโก วิปาโก – ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย มิจฺฉากมฺมนฺตํ ปชหติ; มิจฺฉากมฺมนฺตา ปจฺโจโรหติฯ

…มิจฺฉาอาชีวสฺส โข ปาปโก วิปาโก – ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย มิจฺฉาอาชีวํ ปชหติ; มิจฺฉาอาชีวา ปจฺโจโรหติฯ

…มิจฺฉาวายามสฺส โข ปาปโก วิปาโก – ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย มิจฺฉาวายามํ ปชหติ; มิจฺฉาวายามา ปจฺโจโรหติฯ

…มิจฺฉาสติยา โข ปาปโก วิปาโก – ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย มิจฺฉาสติํ ปชหติ; มิจฺฉาสติยา ปจฺโจโรหติฯ

…มิจฺฉาสมาธิสฺส โข ปาปโก วิปาโก – ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย มิจฺฉาสมาธิํ ปชหติ; มิจฺฉาสมาธิมฺหา ปจฺโจโรหติฯ

…มิจฺฉาญาณสฺส โข ปาปโก วิปาโก – ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย มิจฺฉาญาณํ ปชหติ; มิจฺฉาญาณมฺหา ปจฺโจโรหติฯ

‘มิจฺฉาวิมุตฺติยา โข ปาปโก วิปาโก – ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจา’ติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย มิจฺฉาวิมุตฺติํ ปชหติ; มิจฺฉาวิมุตฺติยา ปจฺโจโรหติฯ เอวํ โข, พฺราหฺมณ, อริยสฺส วินเย ปจฺโจโรหณี โหตี’’ติฯ

‘‘อญฺญถา, โภ โคตม, พฺราหฺมณานํ ปจฺโจโรหณี, อญฺญถา จ ปน อริยสฺส วินเย ปจฺโจโรหณี โหติฯ อิมิสฺสา จ, โภ โคตม, อริยสฺส วินเย ปจฺโจโรหณิยา พฺราหฺมณานํ ปจฺโจโรหณี กลํ นาคฺฆติ โสฬสิํฯ อภิกฺกนฺตํ , โภ โคตม…เป.… อุปาสกํ มํ ภวํ โคตโม ธาเรตุ อชฺชตคฺเค ปาณุเปตํ สรณํ คต’’นฺติฯ สตฺตมํฯ

8. ทุติยปจฺโจโรหณีสุตฺตํ

[120] ‘‘อริยํ โว, ภิกฺขเว, ปจฺโจโรหณิํ เทเสสฺสามิฯ ตํ สุณาถ… กตมา จ, ภิกฺขเว, อริยา ปจฺโจโรหณี? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ – ‘มิจฺฉาทิฏฺฐิยา โข ปาปโก วิปาโก – ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจา’ติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย มิจฺฉาทิฏฺฐิํ ปชหติ; มิจฺฉาทิฏฺฐิยา ปจฺโจโรหติฯ มิจฺฉาสงฺกปฺปสฺส โข ปาปโก วิปาโก… มิจฺฉาวาจาย โข… มิจฺฉากมฺมนฺตสฺส โข… มิจฺฉาอาชีวสฺส โข… มิจฺฉาวายามสฺส โข… มิจฺฉาสติยา โข… มิจฺฉาสมาธิสฺส โข… มิจฺฉาญาณสฺส โข… มิจฺฉาวิมุตฺติยา โข ปาปโก วิปาโก – ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย มิจฺฉาวิมุตฺติํ ปชหติ; มิจฺฉาวิมุตฺติยา ปจฺโจโรหติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อริยา ปจฺโจโรหณี’’ติฯ อฏฺฐมํฯ