6. โกกนุทสุตฺตํ
[96] ‘‘เอกํ สมยํ อายสฺมา อานนฺโท ราชคเห วิหรติ ตโปทาราเมฯ อถ โข อายสฺมา อานนฺโท รตฺติยา ปจฺจูสสมยํ ปจฺจุฏฺฐาย เยน ตโปทา เตนุปสงฺกมิ คตฺตานิ ปริสิญฺจิตุํฯ ตโปทาย [ตโปเท (ก.)] คตฺตานิ ปริสิญฺจิตฺวา ปจฺจุตฺตริตฺวา เอกจีวโร อฏฺฐาสิ คตฺตานิ ปุพฺพาปยมาโน ฯ โกกนุโทปิ โข ปริพฺพาชโก รตฺติยา ปจฺจูสสมยํ ปจฺจุฏฺฐาย เยน ตโปทา เตนุปสงฺกมิ คตฺตานิ ปริสิญฺจิตุํฯ
อทฺทสา โข โกกนุโท ปริพฺพาชโก อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ ทูรโตว อาคจฺฉนฺตํฯ ทิสฺวาน อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ เอตทโวจ – ‘‘กฺเวตฺถ [โก เตตฺถ (สี.), กฺวตฺถ (ปี. ก.)], อาวุโส’’ติ? ‘‘อหมาวุโส, ภิกฺขู’’ติฯ
‘‘กตเมสํ, อาวุโส, ภิกฺขูน’’นฺติ? ‘‘สมณานํ, อาวุโส, สกฺยปุตฺติยาน’’นฺติฯ
‘‘ปุจฺเฉยฺยาม มยํ อายสฺมนฺตํ กิญฺจิเทว เทสํ, สเจ อายสฺมา โอกาสํ กโรติ ปญฺหสฺส เวยฺยากรณายา’’ติฯ ‘‘ปุจฺฉาวุโส, สุตฺวา เวทิสฺสามา’’ติฯ
‘‘กิํ นุ โข, โภ, ‘สสฺสโต โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญ’นฺติ – เอวํทิฏฺฐิ [เอวํทิฏฺฐิโก (สฺยา.)] ภว’’นฺติ ? ‘‘น โข อหํ, อาวุโส, เอวํทิฏฺฐิ – ‘สสฺสโต โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญ’’’นฺติฯ
‘‘กิํ ปน, โภ, ‘อสสฺสโต โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญ’นฺติ – เอวํทิฏฺฐิ ภว’’นฺติ? ‘‘น โข อหํ, อาวุโส, เอวํทิฏฺฐิ – ‘อสสฺสโต โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญ’’’นฺติฯ
‘‘กิํ นุ โข, โภ, อนฺตวา โลโก…เป.… อนนฺตวา โลโก… ตํ ชีวํ ตํ สรีรํ… อญฺญํ ชีวํ อญฺญํ สรีรํ… โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา… น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา… โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ – เอวํทิฏฺฐิ ภว’’นฺติ? ‘‘น โข อหํ, อาวุโส, เอวํทิฏฺฐิ – ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญ’’’นฺติฯ