เมนู

‘‘ตตฺรานนฺท , ปมาณิกา ปมิณนฺติ – ‘อิมสฺสปิ เตว ธมฺมา, อปรสฺสปิ เตว ธมฺมาฯ กสฺมา เนสํ เอโก หีโน เอโก ปณีโต’ติ? ตญฺหิ เตสํ, อานนฺท, โหติ ทีฆรตฺตํ อหิตาย ทุกฺขายฯ

‘‘ตตฺรานนฺท, ยฺวายํ ปุคฺคโล อุทฺธโต โหติ ตญฺจ เจโตวิมุตฺติํ ปญฺญาวิมุตฺติํ ยถาภูตํ ปชานาติ ยตฺถสฺส ตํ อุทฺธจฺจํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติ, ตสฺส สวเนนปิ กตํ โหติ, พาหุสจฺเจนปิ กตํ โหติ, ทิฏฺฐิยาปิ ปฏิวิทฺธํ โหติ, สามายิกมฺปิ วิมุตฺติํ ลภติฯ อยํ, อานนฺท, ปุคฺคโล อมุนา ปุริเมน ปุคฺคเลน อภิกฺกนฺตตโร จ ปณีตตโร จฯ ตํ กิสฺส เหตุ ? อิมํ หานนฺท, ปุคฺคลํ ธมฺมโสโต นิพฺพหติฯ ตทนฺตรํ โก ชาเนยฺย อญฺญตฺร ตถาคเตน! ตสฺมาติหานนฺท, มา ปุคฺคเลสุ ปมาณิกา อหุวตฺถ; มา ปุคฺคเลสุ ปมาณํ คณฺหิตฺถฯ ขญฺญติ หานนฺท, ปุคฺคเลสุ ปมาณํ คณฺหนฺโตฯ อหํ วา, อานนฺท, ปุคฺคเลสุ ปมาณํ คณฺเหยฺยํ โย วา ปนสฺส มาทิโสฯ

‘‘กา จานนฺท, มิคสาลา อุปาสิกา พาลา อพฺยตฺตา อมฺมกา อมฺมกปญฺญา, เก จ ปุริสปุคฺคลปโรปริเย ญาเณ! อิเม โข, อานนฺท, ทส ปุคฺคลา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิํฯ

‘‘ยถารูเปน, อานนฺท, สีเลน ปุราโณ สมนฺนาคโต อโหสิ ตถารูเปน สีเลน อิสิทตฺโต สมนฺนาคโต อภวิสฺส, นยิธ ปุราโณ อิสิทตฺตสฺส คติมฺปิ อญฺญสฺสฯ ยถารูปาย จานนฺท, ปญฺญาย อิสิทตฺโต สมนฺนาคโต อโหสิ ตถารูปาย ปญฺญาย ปุราโณ สมนฺนาคโต อภวิสฺส, นยิธ อิสิทตฺโต ปุราณสฺส คติมฺปิ อญฺญสฺสฯ อิติ โข, อานนฺท, อิเม ปุคฺคลา อุโภ เอกงฺคหีนา’’ติฯ ปญฺจมํฯ

6. ตโยธมฺมสุตฺตํ

[76] ‘‘ตโยเม, ภิกฺขเว, ธมฺมา โลเก น สํวิชฺเชยฺยุํ, น ตถาคโต โลเก อุปฺปชฺเชยฺย อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ, น ตถาคตปฺปเวทิโต ธมฺมวินโย โลเก ทิพฺเพยฺยฯ กตเม ตโย? ชาติ จ, ชรา จ, มรณญฺจ – อิเม โข, ภิกฺขเว, ตโย ธมฺมา โลเก น สํวิชฺเชยฺยุํ, น ตถาคโต โลเก อุปฺปชฺเชยฺย อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ, น ตถาคตปฺปเวทิโต ธมฺมวินโย โลเก ทิพฺเพยฺยฯ ยสฺมา จ โข, ภิกฺขเว, อิเม ตโย ธมฺมา โลเก สํวิชฺชนฺติ ตสฺมา ตถาคโต โลเก อุปฺปชฺชติ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ, ตสฺมา ตถาคตปฺปเวทิโต ธมฺมวินโย โลเก ทิพฺพติฯ