เมนู

(7) 2. สติปฏฺฐานวคฺโค

1. สิกฺขาทุพฺพลฺยสุตฺตํ

[63] ‘‘ปญฺจิมานิ , ภิกฺขเว, สิกฺขาทุพฺพลฺยานิฯ กตมานิ ปญฺจ? ปาณาติปาโต, อทินฺนาทานํ, กาเมสุมิจฺฉาจาโร, มุสาวาโท, สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐานํ – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ สิกฺขาทุพฺพลฺยานิฯ

‘‘อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจนฺนํ สิกฺขาทุพฺพลฺยานํ ปหานาย จตฺตาโร สติปฏฺฐานา ภาเวตพฺพาฯ กตเม จตฺตาโร? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ กาเย กายานุปสฺสี วิหรติ อาตาปี สมฺปชาโน สติมา วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํ; เวทนาสุ…เป.… จิตฺเต…เป.… ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสี วิหรติ อาตาปี สมฺปชาโน สติมา วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํฯ อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจนฺนํ สิกฺขาทุพฺพลฺยานํ ปหานาย อิเม จตฺตาโร สติปฏฺฐานา ภาเวตพฺพา’’ติฯ ปฐมํฯ

2. นีวรณสุตฺตํ

[64] ‘‘ปญฺจิมานิ, ภิกฺขเว, นีวรณานิฯ กตมานิ ปญฺจ? กามจฺฉนฺทนีวรณํ, พฺยาปาทนีวรณํ, ถินมิทฺธนีวรณํ , อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจนีวรณํ, วิจิกิจฺฉานีวรณํ – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ นีวรณานิฯ

‘‘อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจนฺนํ นีวรณานํ ปหานาย จตฺตาโร สติปฏฺฐานา ภาเวตพฺพาฯ กตเม จตฺตาโร? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ กาเย กายานุปสฺสี วิหรติ อาตาปี สมฺปชาโน สติมา วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํ; เวทนาสุ…เป.… จิตฺเต…เป.… ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสี วิหรติ อาตาปี สมฺปชาโน สติมา วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํฯ อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจนฺนํ นีวรณานํ ปหานาย อิเม จตฺตาโร สติปฏฺฐานา ภาเวตพฺพา’’ติฯ ทุติยํฯ

3. กามคุณสุตฺตํ

[65] ‘‘ปญฺจิเม, ภิกฺขเว, กามคุณาฯ กตเม ปญฺจ? จกฺขุวิญฺเญยฺยา รูปา อิฏฺฐา กนฺตา มนาปา ปิยรูปา กามูปสํหิตา รชนียา, โสตวิญฺเญยฺยา สทฺทา…เป.… ฆานวิญฺเญยฺยา คนฺธา… ชิวฺหาวิญฺเญยฺยา รสา… กายวิญฺเญยฺยา โผฏฺฐพฺพา อิฏฺฐา กนฺตา มนาปา ปิยรูปา กามูปสํหิตา รชนียาฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ กามคุณาฯ

‘‘อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจนฺนํ กามคุณานํ ปหานาย…เป.… อิเม จตฺตาโร สติปฏฺฐานา ภาเวตพฺพา’’ติฯ ตติยํฯ

4. อุปาทานกฺขนฺธสุตฺตํ

[66] ‘‘ปญฺจิเม, ภิกฺขเว, อุปาทานกฺขนฺธาฯ กตเม ปญฺจ? รูปุปาทานกฺขนฺโธ, เวทนุปาทานกฺขนฺโธ, สญฺญุปาทานกฺขนฺโธ, สงฺขารุปาทานกฺขนฺโธ, วิญฺญาณุปาทานกฺขนฺโธ – อิเม โข, ภิกฺขเว, ปญฺจุปาทานกฺขนฺธาฯ

‘‘อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจนฺนํ อุปาทานกฺขนฺธานํ ปหานาย…เป.… อิเม จตฺตาโร สติปฏฺฐานา ภาเวตพฺพา’’ติฯ จตุตฺถํฯ

5. โอรมฺภาคิยสุตฺตํ

[67] ‘‘ปญฺจิมานิ, ภิกฺขเว, โอรมฺภาคิยานิ สํโยชนานิฯ กตมานิ ปญฺจ? สกฺกายทิฏฺฐิ, วิจิกิจฺฉา, สีลพฺพตปรามาโส, กามจฺฉนฺโท, พฺยาปาโท – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺโจรมฺภาคิยานิ สํโยชนานิฯ

‘‘อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจนฺนํ โอรมฺภาคิยานํ สํโยชนานํ ปหานาย…เป.… อิเม จตฺตาโร สติปฏฺฐานา ภาเวตพฺพา’’ติฯ ปญฺจมํฯ

6. คติสุตฺตํ

[68] ‘‘ปญฺจิมา, ภิกฺขเว, คติโยฯ กตมา ปญฺจ? นิรโย, ติรจฺฉานโยนิ , เปตฺติวิสโย, มนุสฺสา, เทวา – อิมา โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ คติโยฯ

‘‘อิมาสํ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจนฺนํ คตีนํ ปหานาย…เป.… อิเม จตฺตาโร สติปฏฺฐานา ภาเวตพฺพา’’ติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. มจฺฉริยสุตฺตํ

[69] ‘‘ปญฺจิมานิ, ภิกฺขเว, มจฺฉริยานิฯ กตมานิ ปญฺจ? อาวาสมจฺฉริยํ, กุลมจฺฉริยํ, ลาภมจฺฉริยํ, วณฺณมจฺฉริยํ, ธมฺมมจฺฉริยํ – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ มจฺฉริยานิฯ