‘‘กถญฺจ , ภิกฺขเว, มาตุคาโม สีลสมฺปนฺโน โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม ปาณาติปาตา ปฏิวิรโต โหติ…เป.… สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐานา ปฏิวิรโต โหติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, มาตุคาโม สีลสมฺปนฺโน โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม จาคสมฺปนฺโน โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม วิคตมลมจฺเฉเรน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ…เป.… เอวํ โข , ภิกฺขเว, มาตุคาโม จาคสมฺปนฺโน โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม ปญฺญาสมฺปนฺโน โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม ปญฺญวา โหติ…เป.… เอวํ โข, ภิกฺขเว, มาตุคาโม ปญฺญาสมฺปนฺโน โหติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต มาตุคาโม ปรโลกวิชยาย ปฏิปนฺโน โหติ, ปรโลโก อารทฺโธ โหตี’’ติฯ

‘‘สุสํวิหิตกมฺมนฺตา, สงฺคหิตปริชฺชนา;

ภตฺตุ มนาปํ จรติ, สมฺภตํ อนุรกฺขติฯ

‘‘สทฺธา สีเลน สมฺปนฺนา, วทญฺญู วีตมจฺฉรา;

นิจฺจํ มคฺคํ วิโสเธติ, โสตฺถานํ สมฺปรายิกํฯ

‘‘อิจฺเจเต อฏฺฐ ธมฺมา จ, ยสฺสา วิชฺชนฺติ นาริยา;

ตมฺปิ สีลวติํ อาหุ, ธมฺมฏฺฐํ สจฺจวาทินิํฯ

‘‘โสฬสาการสมฺปนฺนา, อฏฺฐงฺคสุสมาคตา;

ตาทิสี สีลวตี อุปาสิกา, อุปปชฺชติ เทวโลกํ มนาป’’นฺติฯ ทสมํ;

อุโปสถวคฺโค ปญฺจโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

สํขิตฺเต วิตฺถเต วิสาเข, วาเสฏฺโฐ โพชฺฌาย ปญฺจมํ;

อนุรุทฺธํ ปุน วิสาเข, นกุลา อิธโลกิกา ทฺเวติฯ

ปฐมปณฺณาสกํ สมตฺตํฯ

2. ทุติยปณฺณาสกํ

(6) 1. โคตมีวคฺโค

1. โคตมีสุตฺตํ

[51] เอกํ สมยํ ภควา สกฺเกสุ วิหรติ กปิลวตฺถุสฺมิํ นิคฺโรธาราเมฯ อถ โข มหาปชาปตี [มหาปชาปติ (สฺยา.) จูฬว. 402] โคตมี เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิฯ เอกมนฺตํ ฐิตา โข มหาปชาปตี โคตมี ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘สาธุ, ภนฺเต, ลเภยฺย มาตุคาโม ตถาคตปฺปเวทิเต ธมฺมวินเย อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชฺช’’นฺติฯ ‘‘อลํ, โคตมิ! มา เต รุจฺจิ มาตุคามสฺส ตถาคตปฺปเวทิเต ธมฺมวินเย อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชฺชา’’ติฯ

ทุติยมฺปิ โข มหาปชาปตี โคตมี ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘สาธุ, ภนฺเต, ลเภยฺย มาตุคาโม ตถาคตปฺปเวทิเต ธมฺมวินเย อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชฺช’’นฺติฯ ‘‘อลํ, โคตมิ! มา เต รุจฺจิ มาตุคามสฺส ตถาคตปฺปเวทิเต ธมฺมวินเย อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชฺชา’’ติฯ ‘‘ตติยมฺปิ โข มหาปชาปตี โคตมี ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘สาธุ ภนฺเต, ลเภยฺย มาตุคาโม ตถาคตปฺปเวทิเต ธมฺมวินเย อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชฺช’’นฺติฯ ‘‘อลํ, โคตมิ! มา เต รุจฺจิ มาตุคามสฺส ตถาคตปฺปเวทิเต ธมฺมวินเย อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชฺชา’’ติฯ

อถ โข มหาปชาปตี โคตมี ‘‘น ภควา อนุชานาติ มาตุคามสฺส ตถาคตปฺปเวทิเต ธมฺมวินเย อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชฺช’’นฺติ ทุกฺขี ทุมฺมนา อสฺสุมุขี รุทมานา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิฯ

อถ โข ภควา กปิลวตฺถุสฺมิํ ยถาภิรนฺตํ วิหริตฺวา เยน เวสาลี เตน จาริกํ ปกฺกามิ ฯ อนุปุพฺเพน จาริกํ จรมาโน เยน เวสาลี ตทวสริฯ