10. ภวสุตฺตํ
[105] ‘‘ตโยเม , ภิกฺขเว, ภวา ปหาตพฺพา, ตีสุ สิกฺขาสุ สิกฺขิตพฺพํฯ กตเม ตโย ภวา ปหาตพฺพา? กามภโว, รูปภโว, อรูปภโว – อิเม ตโย ภวา ปหาตพฺพาฯ กตมาสุ ตีสุ สิกฺขาสุ สิกฺขิตพฺพํ? อธิสีลสิกฺขาย, อธิจิตฺตสิกฺขาย, อธิปญฺญาสิกฺขาย – อิมาสุ ตีสุ สิกฺขาสุ สิกฺขิตพฺพํฯ ยโต โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อิเม ตโย ภวา ปหีนา โหนฺติ, อิมาสุ จ ตีสุ สิกฺขาสุ สิกฺขิตสิกฺโข โหติ – อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อจฺเฉจฺฉิ ตณฺหํ, วิวตฺตยิ สํโยชนํ, สมฺมา มานาภิสมยา อนฺตมกาสิ ทุกฺขสฺสา’’ติฯ ทสมํฯ
11. ตณฺหาสุตฺตํ
[106] ‘‘ติสฺโส อิมา, ภิกฺขเว, ตณฺหา ปหาตพฺพา, ตโย จ มานาฯ กตมา ติสฺโส ตณฺหา ปหาตพฺพา? กามตณฺหา, ภวตณฺหา, วิภวตณฺหา – อิมา ติสฺโส ตณฺหา ปหาตพฺพาฯ กตเม ตโย มานา ปหาตพฺพา? มาโน, โอมาโน, อติมาโน – อิเม ตโย มานา ปหาตพฺพาฯ ยโต โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อิมา ติสฺโส ตณฺหา ปหีนา โหนฺติ, อิเม จ ตโย มานา; อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อจฺเฉจฺฉิ ตณฺหํ, วิวตฺตยิ สํโยชนํ, สมฺมา มานาภิสมยา อนฺตมกาสิ ทุกฺขสฺสา’’ติฯ เอกาทสมํฯ
อานิสํสวคฺโค ทสโมฯ [ปญฺจโม (สฺยา. ก.)]
ตสฺสุทฺทานํ –
ปาตุภาโว อานิสํโส, อนิจฺจทุกฺขอนตฺตโต;
นิพฺพานํ อนวตฺถิ, อุกฺขิตฺตาสิ อตมฺมโย;
ภวา ตณฺหาเยกา ทสาติฯ
ทุติยปณฺณาสกํ สมตฺตํฯ