7. อนวตฺถิตสุตฺตํ
[102] ‘‘ฉ , ภิกฺขเว, อานิสํเส สมฺปสฺสมาเนน อลเมว ภิกฺขุนา สพฺพสงฺขาเรสุ อโนธิํ กริตฺวา อนิจฺจสญฺญํ อุปฏฺฐาเปตุํฯ กตเม ฉ? ‘สพฺพสงฺขารา จ เม อนวตฺถิตา [อนวฏฺฐิตโต (สี. สฺยา. ปี.)] ขายิสฺสนฺติ, สพฺพโลเก จ เม มโน นาภิรมิสฺสติ [น รมิสฺสติ (ก.)], สพฺพโลกา จ เม มโน วุฏฺฐหิสฺสติ, นิพฺพานโปณญฺจ เม มานสํ ภวิสฺสติ, สํโยชนา จ เม ปหานํ คจฺฉิสฺสนฺติ [คจฺฉนฺติ (สฺยา. ปี. ก.)], ปรเมน จ สามญฺเญน สมนฺนาคโต ภวิสฺสามี’ติฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, ฉ อานิสํเส สมฺปสฺสมาเนน อลเมว ภิกฺขุนา สพฺพสงฺขาเรสุ อโนธิํ กริตฺวา อนิจฺจสญฺญํ อุปฏฺฐาเปตุ’’นฺติฯ สตฺตมํฯ
8. อุกฺขิตฺตาสิกสุตฺตํ
[103] ‘‘ฉ, ภิกฺขเว, อานิสํเส สมฺปสฺสมาเนน อลเมว ภิกฺขุนา สพฺพสงฺขาเรสุ อโนธิํ กริตฺวา ทุกฺขสญฺญํ อุปฏฺฐาเปตุํฯ กตเม ฉ? ‘สพฺพสงฺขาเรสุ จ เม นิพฺพิทสญฺญา ปจฺจุปฏฺฐิตา ภวิสฺสติ, เสยฺยถาปิ อุกฺขิตฺตาสิเก วธเกฯ สพฺพโลกา จ เม มโน วุฏฺฐหิสฺสติ, นิพฺพาเน จ สนฺตทสฺสาวี ภวิสฺสามิ, อนุสยา จ เม สมุคฺฆาตํ คจฺฉิสฺสนฺติ [คจฺฉนฺติ (ปี. ก.)], กิจฺจการี จ ภวิสฺสามิ, สตฺถา จ เม ปริจิณฺโณ ภวิสฺสติ เมตฺตาวตายา’ติฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, ฉ อานิสํเส สมฺปสฺสมาเนน อลเมว ภิกฺขุนา สพฺพสงฺขาเรสุ อโนธิํ กริตฺวา ทุกฺขสญฺญํ อุปฏฺฐาเปตุ’’นฺติฯ อฏฺฐมํฯ
9. อตมฺมยสุตฺตํ
[104] ‘‘ฉ, ภิกฺขเว, อานิสํเส สมฺปสฺสมาเนน อลเมว ภิกฺขุนา สพฺพธมฺเมสุ อโนธิํ กริตฺวา อนตฺตสญฺญํ อุปฏฺฐาเปตุํฯ กตเม ฉ? สพฺพโลเก จ อตมฺมโย ภวิสฺสามิ, อหงฺการา จ เม อุปรุชฺฌิสฺสนฺติ, มมงฺการา จ เม อุปรุชฺฌิสฺสนฺติ, อสาธารเณน จ ญาเณน สมนฺนาคโต ภวิสฺสามิ, เหตุ จ เม สุทิฏฺโฐ ภวิสฺสติ, เหตุสมุปฺปนฺนา จ ธมฺมาฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, ฉ อานิสํเส สมฺปสฺสมาเนน อลเมว ภิกฺขุนา สพฺพธมฺเมสุ อโนธิํ กริตฺวา อนตฺตสญฺญํ อุปฏฺฐาเปตุ’’นฺติฯ นวมํฯ
10. ภวสุตฺตํ
[105] ‘‘ตโยเม , ภิกฺขเว, ภวา ปหาตพฺพา, ตีสุ สิกฺขาสุ สิกฺขิตพฺพํฯ กตเม ตโย ภวา ปหาตพฺพา? กามภโว, รูปภโว, อรูปภโว – อิเม ตโย ภวา ปหาตพฺพาฯ กตมาสุ ตีสุ สิกฺขาสุ สิกฺขิตพฺพํ? อธิสีลสิกฺขาย, อธิจิตฺตสิกฺขาย, อธิปญฺญาสิกฺขาย – อิมาสุ ตีสุ สิกฺขาสุ สิกฺขิตพฺพํฯ ยโต โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อิเม ตโย ภวา ปหีนา โหนฺติ, อิมาสุ จ ตีสุ สิกฺขาสุ สิกฺขิตสิกฺโข โหติ – อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อจฺเฉจฺฉิ ตณฺหํ, วิวตฺตยิ สํโยชนํ, สมฺมา มานาภิสมยา อนฺตมกาสิ ทุกฺขสฺสา’’ติฯ ทสมํฯ
11. ตณฺหาสุตฺตํ
[106] ‘‘ติสฺโส อิมา, ภิกฺขเว, ตณฺหา ปหาตพฺพา, ตโย จ มานาฯ กตมา ติสฺโส ตณฺหา ปหาตพฺพา? กามตณฺหา, ภวตณฺหา, วิภวตณฺหา – อิมา ติสฺโส ตณฺหา ปหาตพฺพาฯ กตเม ตโย มานา ปหาตพฺพา? มาโน, โอมาโน, อติมาโน – อิเม ตโย มานา ปหาตพฺพาฯ ยโต โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อิมา ติสฺโส ตณฺหา ปหีนา โหนฺติ, อิเม จ ตโย มานา; อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อจฺเฉจฺฉิ ตณฺหํ, วิวตฺตยิ สํโยชนํ, สมฺมา มานาภิสมยา อนฺตมกาสิ ทุกฺขสฺสา’’ติฯ เอกาทสมํฯ
อานิสํสวคฺโค ทสโมฯ [ปญฺจโม (สฺยา. ก.)]
ตสฺสุทฺทานํ –
ปาตุภาโว อานิสํโส, อนิจฺจทุกฺขอนตฺตโต;
นิพฺพานํ อนวตฺถิ, อุกฺขิตฺตาสิ อตมฺมโย;
ภวา ตณฺหาเยกา ทสาติฯ
ทุติยปณฺณาสกํ สมตฺตํฯ