อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ฉหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ ภพฺโพ ตตฺร ตตฺเรว สกฺขิภพฺพตํ ปาปุณิตุํ สติ สติ อายตเน’’ติฯ สตฺตมํฯ
8. พลสุตฺตํ
[72] ‘‘ฉหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อภพฺโพ สมาธิสฺมิํ [สมาธิมฺหิ (ก.)] พลตํ ปาปุณิตุํฯ กตเมหิ ฉหิ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ น สมาธิสฺส สมาปตฺติกุสโล โหติ, น สมาธิสฺส ฐิติกุสโล โหติ, น สมาธิสฺส [น สมาธิมฺหา (ก.) อุปริสตฺตกนิปาเต เทวตาวคฺเค ปน สพฺพตฺถปิ ‘‘สมาธิสฺส’’อิตฺเวว ทิสฺสติ] วุฏฺฐานกุสโล โหติ, อสกฺกจฺจการี จ โหติ, อสาตจฺจการี จ, อสปฺปายการี จฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ฉหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อภพฺโพ สมาธิสฺมิํ พลตํ ปาปุณิตุํฯ
‘‘ฉหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ ภพฺโพ สมาธิสฺมิํ พลตํ ปาปุณิตุํฯ กตเมหิ ฉหิ? อิธ , ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สมาธิสฺส สมาปตฺติกุสโล โหติ, สมาธิสฺส ฐิติกุสโล โหติ, สมาธิสฺส วุฏฺฐานกุสโล โหติ, สกฺกจฺจการี จ โหติ, สาตจฺจการี จ, สปฺปายการี จฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ฉหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ ภพฺโพ สมาธิสฺมิํ พลตํ ปาปุณิตุ’’นฺติฯ อฏฺฐมํฯ
9. ปฐมตชฺฌานสุตฺตํ
[73] ‘‘ฉ, ภิกฺขเว, ธมฺเม อปฺปหาย อภพฺโพ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหริตุํฯ กตเม ฉ? กามจฺฉนฺทํ, พฺยาปาทํ, ถินมิทฺธํ, อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจํ, วิจิกิจฺฉํฯ กาเมสุ โข ปนสฺส อาทีนโว น ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย สุทิฏฺโฐ โหติฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, ฉ ธมฺเม อปฺปหาย อภพฺโพ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหริตุํฯ
‘‘ฉ, ภิกฺขเว, ธมฺเม ปหาย ภพฺโพ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหริตุํฯ กตเม ฉ? กามจฺฉนฺทํ, พฺยาปาทํ, ถินมิทฺธํ, อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจํ, วิจิกิจฺฉํ, กาเมสุ โข ปนสฺส อาทีนโว น ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย สุทิฏฺโฐ โหติฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, ฉ ธมฺเม ปหาย ภพฺโพ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหริตุ’’นฺติฯ นวมํฯ
10. ทุติยตชฺฌานสุตฺตํ
[74] ‘‘ฉ , ภิกฺขเว, ธมฺเม อปฺปหาย อภพฺโพ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหริตุํฯ กตเม ฉ? กามวิตกฺกํ, พฺยาปาทวิตกฺกํ, วิหิํสาวิตกฺกํ, กามสญฺญํ, พฺยาปาทสญฺญํ, วิหิํสาสญฺญํ – อิเม โข, ภิกฺขเว, ฉ ธมฺเม อปฺปหาย อภพฺโพ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหริตุํฯ
‘‘ฉ, ภิกฺขเว, ธมฺเม ปหาย ภพฺโพ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหริตุํฯ กตเม ฉ? กามวิตกฺกํ, พฺยาปาทวิตกฺกํ, วิหิํสาวิตกฺกํ, กามสญฺญํ, พฺยาปาทสญฺญํ, วิหิํสาสญฺญํ – อิเม โข, ภิกฺขเว, ฉ ธมฺเม ปหาย ภพฺโพ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหริตุ’’นฺติฯ ทสมํฯ
เทวตาวคฺโค สตฺตโมฯ [ทุติโย (สฺยา. ก.)]
ตสฺสุทฺทานํ –
อนาคามิ อรหํ มิตฺตา, สงฺคณิการามเทวตา;
สมาธิ สกฺขิภพฺพํ พลํ, ตชฺฌานา อปเร ทุเวติฯ
8. อรหตฺตวคฺโค
1. ทุกฺขสุตฺตํ
[75] ‘‘ฉหิ , ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ ทิฏฺเฐว ธมฺเม ทุกฺขํ วิหรติ สวิฆาตํ สอุปายาสํ สปริฬาหํ, กายสฺส เภทา ปรํ มรณา ทุคฺคติ ปาฏิกงฺขาฯ กตเมหิ ฉหิ? กามวิตกฺเกน, พฺยาปาทวิตกฺเกน, วิหิํสาวิตกฺเกน, กามสญฺญาย, พฺยาปาทสญฺญาย, วิหิํสาสญฺญาย – อิเมหิ, โข, ภิกฺขเว, ฉหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ ทิฏฺเฐว ธมฺเม ทุกฺขํ วิหรติ สวิฆาตํ สอุปายาสํ สปริฬาหํ, กายสฺส เภทา ปรํ มรณา ทุคฺคติ ปาฏิกงฺขาฯ