เมนู

เย จญฺเญ ภิกฺขู กลฺยาณมิตฺตา เตสญฺจ วณฺณํ ภณติ ภูตํ ตจฺฉํ กาเลน ฯ อิมสฺส โข อหํ, ภนฺเต, ภควตา สํขิตฺเตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อตฺถํ อาชานามี’’ติฯ

‘‘สาธุ สาธุ, สาริปุตฺต! สาธุ โข ตฺวํ, สาริปุตฺต, อิมสฺส มยา สํขิตฺเตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อตฺถํ อาชานาสิฯ อิธ, สาริปุตฺต, ภิกฺขุ อตฺตนา จ สตฺถุคารโว โหติ สตฺถุคารวตาย จ วณฺณวาทีฯ เย จญฺเญ ภิกฺขู น สตฺถุคารวา เต จ สตฺถุคารวตาย สมาทเปติฯ เย จญฺเญ ภิกฺขู สตฺถุคารวา เตสญฺจ วณฺณํ ภณติ ภูตํ ตจฺฉํ กาเลนฯ อตฺตนา จ ธมฺมคารโว โหติ…เป.… สงฺฆคารโว โหติ… สิกฺขาคารโว โหติ… สุวโจ โหติ… กลฺยาณมิตฺโต โหติ กลฺยาณมิตฺตตาย จ วณฺณวาทีฯ เย จญฺเญ ภิกฺขู น กลฺยาณมิตฺตา เต จ กลฺยาณมิตฺตตาย สมาทเปติฯ เย จญฺเญ ภิกฺขู กลฺยาณมิตฺตา เตสญฺจ วณฺณํ ภณติ ภูตํ ตจฺฉํ กาเลนฯ อิมสฺส โข, สาริปุตฺต, มยา สํขิตฺเตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพ’’ติฯ ปญฺจมํฯ

6. สมาธิสุตฺตํ

[70] ‘‘‘โส วต, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ น สนฺเตน สมาธินา น ปณีเตน น ปฏิปฺปสฺสทฺธิลทฺเธน [น ปฏิปฺปสฺสทฺธลทฺเธน (สี.)] น เอโกทิภาวาธิคเตน อเนกวิหิตํ อิทฺธิวิธํ ปจฺจนุภวิสฺสติ – เอโกปิ หุตฺวา พหุธา ภวิสฺสติ, พหุธาปิ หุตฺวา เอโก ภวิสฺสติ…เป.… ยาว พฺรหฺมโลกาปิ กาเยน วสํ วตฺเตสฺสตี’ติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ ‘ทิพฺพาย โสตธาตุยา วิสุทฺธาย อติกฺกนฺตมานุสิกาย อุโภ สทฺเท สุณิสฺสติ – ทิพฺเพ จ มานุเส จ เย ทูเร สนฺติเก จา’ติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ ‘ปรสตฺตานํ ปรปุคฺคลานํ เจตสา เจโต ปริจฺจ ปชานิสฺสติ – สราคํ วา จิตฺตํ สราคํ จิตฺตนฺติ ปชานิสฺสติ …เป.… วิมุตฺตํ วา จิตฺตํ วิมุตฺตํ จิตฺตนฺติ ปชานิสฺสตี’ติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ ‘อเนกวิหิตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสริสฺสติ, เสยฺยถิทํ – เอกมฺปิ ชาติํ, ทฺเวปิ ชาติโย…เป.… อิติ สาการํ สอุทฺเทสํ อเนกวิหิตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสริสฺสตี’ติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ ‘ทิพฺเพน จกฺขุนา วิสุทฺเธน อติกฺกนฺตมานุสเกน สตฺเต ปสฺสิสฺสติ…เป.… ยถากมฺมูปเค สตฺเต ปชานิสฺสตี’ติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติ ฯ ‘อาสวานํ ขยา…เป.… สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสตี’ติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ

‘‘‘โส วต, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สนฺเตน สมาธินา ปณีเตน ปฏิปฺปสฺสทฺธิลทฺเธน เอโกทิภาวาธิคเตน อเนกวิหิตํ อิทฺธิวิธํ ปจฺจนุภวิสฺสติ…เป.… ยาว พฺรหฺมโลกาปิ กาเยน วสํ วตฺเตสฺสตี’ติ ฐานเมตํ วิชฺชติฯ ‘ทิพฺพาย โสตธาตุยา วิสุทฺธาย อติกฺกนฺตมานุสิกาย อุโภ สทฺเท สุณิสฺสติ – ทิพฺเพ จ มานุเส จ เย ทูเร สนฺติเก จา’ติ ฐานเมตํ วิชฺชติฯ ‘ปรสตฺตานํ ปรปุคฺคลานํ เจตสา เจโต ปริจฺจ ปชานิสฺสติ – สราคํ วา จิตฺตํ สราคํ จิตฺตนฺติ ปชานิสฺสติ…เป.… วิมุตฺตํ วา จิตฺตํ วิมุตฺตํ จิตฺตนฺติ ปชานิสฺสตี’ติ ฐานเมตํ วิชฺชติฯ ‘อเนกวิหิตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสริสฺสติ, เสยฺยถิทํ – เอกมฺปิ ชาติํ, ทฺเวปิ ชาติโย…เป.… อิติ สาการํ สอุทฺเทสํ อเนกวิหิตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสริสฺสตี’ติ ฐานเมตํ วิชฺชติฯ ‘ทิพฺเพน จกฺขุนา วิสุทฺเธน อติกฺกนฺตมานุสเกน สตฺเต ปสฺสิสฺสติ จวมาเน อุปปชฺชมาเน หีเน ปณีเต สุวณฺเณ ทุพฺพณฺเณ, สุคเต ทุคฺคเต ยถากมฺมูปเค สตฺเต ปชานิสฺสตี’ติ ฐานเมตํ วิชฺชติ ฯ ‘อาสวานํ ขยา อนาสวํ เจโตวิมุตฺติํ…เป.… สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสตี’ติ ฐานเมตํ วิชฺชตี’’ติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. สกฺขิภพฺพสุตฺตํ

[71] ‘‘ฉหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อภพฺโพ ตตฺร ตตฺเรว สกฺขิภพฺพตํ ปาปุณิตุํ สติ สติ อายตเนฯ กตเมหิ ฉหิ? อิธ , ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ‘อิเม หานภาคิยา ธมฺมา’ติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ, ‘อิเม ฐิติภาคิยา ธมฺมา’ติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ, ‘อิเม วิเสสภาคิยา ธมฺมา’ติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ, ‘อิเม นิพฺเพธภาคิยา ธมฺมา’ติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ, อสกฺกจฺจการี จ โหติ, อสปฺปายการี จฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ฉหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อภพฺโพ ตตฺร ตตฺเรว สกฺขิภพฺพตํ ปาปุณิตุํ สติ สติ อายตเนฯ

‘‘ฉหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ ภพฺโพ ตตฺร ตตฺเรว สกฺขิภพฺพตํ ปาปุณิตุํ สติ สติ อายตเนฯ กตเมหิ ฉหิ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ‘อิเม หานภาคิยา ธมฺมา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ, ‘อิเม ฐิติภาคิยา ธมฺมา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ, ‘อิเม วิเสสภาคิยา ธมฺมา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ, ‘อิเม นิพฺเพธภาคิยา ธมฺมา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ, สกฺกจฺจการี จ โหติ, สปฺปายการี จฯ