‘‘ยสฺส กสฺสจิ, มหานาม, กุลปุตฺตสฺส อิเม ปญฺจ ธมฺมา สํวิชฺชนฺติ – ยทิ วา รญฺโญ ขตฺติยสฺส มุทฺธาวสิตฺตสฺส, ยทิ วา รฏฺฐิกสฺส เปตฺตนิกสฺส , ยทิ วา เสนาย เสนาปติกสฺส, ยทิ วา คามคามณิกสฺส, ยทิ วา ปูคคามณิกสฺส, เย วา ปน กุเลสุ ปจฺเจกาธิปจฺจํ กาเรนฺติ, วุทฺธิเยว ปาฏิกงฺขา, โน ปริหานี’’ติฯ

‘‘มาตาปิตุกิจฺจกโร, ปุตฺตทารหิโต สทา;

อนฺโตชนสฺส อตฺถาย, เย จสฺส อนุชีวิโนฯ

‘‘อุภินฺนญฺเจว อตฺถาย, วทญฺญู โหติ สีลวา;

ญาตีนํ ปุพฺพเปตานํ, ทิฏฺเฐ ธมฺเม จ ชีวตํ [ชีวินํ (สี.), ชีวิตํ (สฺยา. กํ. ปี. ก.)]ฯ

‘‘สมณานํ พฺราหฺมณานํ, เทวตานญฺจ ปณฺฑิโต;

วิตฺติสญฺชนโน โหติ, ธมฺเมน ฆรมาวสํฯ

‘‘โส กริตฺวาน กลฺยาณํ, ปุชฺโช โหติ ปสํสิโย;

อิเธว นํ ปสํสนฺติ, เปจฺจ สคฺเค ปโมทตี’’ติฯ อฏฺฐมํ;

9. ปฐมวุฑฺฒปพฺพชิตสุตฺตํ

[59] ‘‘ปญฺจหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ทุลฺลโภ วุฑฺฒปพฺพชิโตฯ กตเมหิ ปญฺจหิ? ทุลฺลโภ, ภิกฺขเว, วุฑฺฒปพฺพชิโต นิปุโณ, ทุลฺลโภ อากปฺปสมฺปนฺโน, ทุลฺลโภ พหุสฺสุโต , ทุลฺลโภ ธมฺมกถิโก, ทุลฺลโภ วินยธโรฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ทุลฺลโภ วุฑฺฒปพฺพชิโต’’ติฯ นวมํฯ

10. ทุติยวุฑฺฒปพฺพชิตสุตฺตํ

[60] ‘‘ปญฺจหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ทุลฺลโภ วุฑฺฒปพฺพชิโตฯ กตเมหิ ปญฺจหิ? ทุลฺลโภ, ภิกฺขเว, วุฑฺฒปพฺพชิโต สุวโจ, ทุลฺลโภ สุคฺคหิตคฺคาหี , ทุลฺลโภ ปทกฺขิณคฺคาหี, ทุลฺลโภ ธมฺมกถิโก, ทุลฺลโภ วินยธโรฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ทุลฺลโภ วุฑฺฒปพฺพชิโต’’ติฯ ทสมํฯ

นีวรณวคฺโค ปฐโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

อาวรณํ ราสิ องฺคานิ, สมยํ มาตุปุตฺติกา;

อุปชฺฌา ฐานา ลิจฺฉวิ, กุมารา อปรา ทุเวติฯ

(7) 2. สญฺญาวคฺโค

1. ปฐมสญฺญาสุตฺตํ

[61] ‘‘ปญฺจิมา , ภิกฺขเว, สญฺญา ภาวิตา พหุลีกตา มหปฺผลา โหนฺติ มหานิสํสา อมโตคธา อมตปริโยสานาฯ กตมา ปญฺจ? อสุภสญฺญา, มรณสญฺญา, อาทีนวสญฺญา, อาหาเร ปฏิกูลสญฺญา, สพฺพโลเก อนภิรตสญฺญา [อนภิรติสญฺญา (ก.) อ. นิ. 5.121-122, 303-304 ปสฺสิตพฺพํ] – อิมา โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ สญฺญา ภาวิตา พหุลีกตา มหปฺผลา โหนฺติ มหานิสํสา อมโตคธา อมตปริโยสานา’’ติฯ ปฐมํฯ

2. ทุติยสญฺญาสุตฺตํ

[62] ‘‘ปญฺจิมา, ภิกฺขเว, สญฺญา ภาวิตา พหุลีกตา มหปฺผลา โหนฺติ มหานิสํสา อมโตคธา อมตปริโยสานาฯ กตมา ปญฺจ? อนิจฺจสญฺญา, อนตฺตสญฺญา, มรณสญฺญา, อาหาเร ปฏิกูลสญฺญา, สพฺพโลเก อนภิรตสญฺญา – อิมา โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ สญฺญา ภาวิตา พหุลีกตา มหปฺผลา โหนฺติ มหานิสํสา อมโตคธา อมตปริโยสานา’’ติฯ ทุติยํฯ

3. ปฐมวฑฺฒิสุตฺตํ

[63] ‘‘ปญฺจหิ, ภิกฺขเว, วฑฺฒีหิ วฑฺฒมาโน อริยสาวโก อริยาย วฑฺฒิยา วฑฺฒติ, สาราทายี จ โหติ วราทายี จ กายสฺสฯ กตมาหิ ปญฺจหิ? สทฺธาย วฑฺฒติ, สีเลน วฑฺฒติ, สุเตน วฑฺฒติ, จาเคน วฑฺฒติ, ปญฺญาย วฑฺฒติ – อิมาหิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจหิ วฑฺฒีหิ วฑฺฒมาโน อริยสาวโก อริยาย วฑฺฒิยา วฑฺฒติ, สาราทายี จ โหติ วราทายี จ กายสฺสา’’ติฯ

‘‘สทฺธาย สีเลน จ โย ปวฑฺฒติ [โยธ วฑฺฒติ (สี.)],

ปญฺญาย จาเคน สุเตน จูภยํ;

โส ตาทิโส สปฺปุริโส วิจกฺขโณ,

อาทียตี สารมิเธว อตฺตโน’’ติฯ ตติยํ;