เมนู

‘‘เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, มหาสมุทฺเท น สุกรํ อุทกสฺส ปมาณํ คเหตุํ – ‘เอตฺตกานิ อุทกาฬฺหกานีติ วา เอตฺตกานิ อุทกาฬฺหกสตานีติ วา เอตฺตกานิ อุทกาฬฺหกสหสฺสานีติ วา เอตฺตกานิ อุทกาฬฺหกสตสหสฺสานีติ วา; อถ โข อสงฺเขยฺโย อปฺปเมยฺโย มหาอุทกกฺขนฺโธตฺเวว สงฺขํ คจฺฉติ’ฯ เอวเมวํ โข, ภิกฺขเว, อิเมหิ ปญฺจหิ ปุญฺญาภิสนฺเทหิ กุสลาภิสนฺเทหิ สมนฺนาคตสฺส อริยสาวกสฺส น สุกรํ ปุญฺญสฺส ปมาณํ คเหตุํ – ‘เอตฺตโก ปุญฺญาภิสนฺโท กุสลาภิสนฺโท สุขสฺสาหาโร โสวคฺคิโก สุขวิปาโก สคฺคสํวตฺตนิโก อิฏฺฐาย กนฺตาย มนาปาย หิตาย สุขาย สํวตฺตตี’ติฯ อถ โข อสงฺเขยฺโย อปฺปเมยฺโย มหาปุญฺญกฺขนฺโธตฺเวว สงฺขํ คจฺฉตี’’ติฯ

‘‘มโหทธิํ อปริมิตํ มหาสรํ,

พหุเภรวํ รตฺนคณานมาลยํ;

นชฺโช ยถา นรคณสงฺฆเสวิตา [มจฺฉ คณสํฆเสวิตา (สฺยา. กํ. ก.) สํ. นิ. 5.1037 ปสฺสิตพฺพํ],

ปุถู สวนฺตี อุปยนฺติ สาครํฯ

‘‘เอวํ นรํ อนฺนทปานวตฺถทํ,

เสยฺยานิสชฺชตฺถรณสฺส ทายกํ;

ปุญฺญสฺส ธารา อุปยนฺติ ปณฺฑิตํ,

นชฺโช ยถา วาริวหาว สาคร’’นฺติฯ ปญฺจมํ;

6. สมฺปทาสุตฺตํ

[46] ‘‘ปญฺจิมา, ภิกฺขเว, สมฺปทาฯ กตมา ปญฺจ? สทฺธาสมฺปทา, สีลสมฺปทา, สุตสมฺปทา, จาคสมฺปทา, ปญฺญาสมฺปทา – อิมา โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ สมฺปทา’’ติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. ธนสุตฺตํ

[47] ‘‘ปญฺจิมานิ, ภิกฺขเว, ธนานิฯ กตมานิ ปญฺจ? สทฺธาธนํ, สีลธนํ, สุตธนํ, จาคธนํ, ปญฺญาธนํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, สทฺธาธนํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก สทฺโธ โหติ, สทฺทหติ ตถาคตสฺส โพธิํ – ‘อิติปิ โส ภควา…เป.… สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควา’ติฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สทฺธาธนํฯ

‘‘กตมญฺจ , ภิกฺขเว, สีลธนํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก ปาณาติปาตา ปฏิวิรโต โหติ…เป.… สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐานา ปฏิวิรโต โหติฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สีลธนํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, สุตธนํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก พหุสฺสุโต โหติ…เป.… ทิฏฺฐิยา สุปฺปฏิวิทฺโธฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สุตธนํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, จาคธนํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก วิคตมลมจฺเฉเรน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ มุตฺตจาโค ปยตปาณิ โวสฺสคฺครโต ยาจโยโค ทานสํวิภาครโตฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, จาคธนํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, ปญฺญาธนํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก ปญฺญวา โหติ, อุทยตฺถคามินิยา ปญฺญาย สมนฺนาคโต อริยาย นิพฺเพธิกาย สมฺมา ทุกฺขกฺขยคามินิยาฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ปญฺญาธนํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ ธนานี’’ติฯ

[อ. นิ. 4.52] ‘‘ยสฺส สทฺธา ตถาคเต, อจลา สุปฺปติฏฺฐิตา;

สีลญฺจ ยสฺส กลฺยาณํ, อริยกนฺตํ ปสํสิตํฯ

‘‘สงฺเฆ ปสาโท ยสฺสตฺถิ, อุชุภูตญฺจ ทสฺสนํ;

อทลิทฺโทติ ตํ อาหุ, อโมฆํ ตสฺส ชีวิตํฯ

‘‘ตสฺมา สทฺธญฺจ สีลญฺจ, ปสาทํ ธมฺมทสฺสนํ;

อนุยุญฺเชถ เมธาวี, สรํ พุทฺธาน สาสน’’นฺติฯ สตฺตมํ;

8. อลพฺภนียฐานสุตฺตํ

[48] ‘‘ปญฺจิมานิ, ภิกฺขเว, อลพฺภนียานิ ฐานานิ สมเณน วา พฺราหฺมเณน วา เทเวน วา มาเรน วา พฺรหฺมุนา วา เกนจิ วา โลกสฺมิํฯ กตมานิ ปญฺจ? ‘ชราธมฺมํ มา ชีรี’ติ อลพฺภนียํ ฐานํ สมเณน วา พฺราหฺมเณน วา เทเวน วา มาเรน วา พฺรหฺมุนา วา เกนจิ วา โลกสฺมิํฯ ‘พฺยาธิธมฺมํ มา พฺยาธียี’ติ [วฺยาธิธมฺมํ ‘‘มา วฺยาธียี’’ติ (สี. ปี.)] …เป.… ‘มรณธมฺมํ มา มียี’ติ… ‘ขยธมฺมํ มา ขียี’ติ… ‘นสฺสนธมฺมํ มา นสฺสี’ติ อลพฺภนียํ ฐานํ สมเณน วา พฺราหฺมเณน วา เทเวน วา มาเรน วา พฺรหฺมุนา วา เกนจิ วา โลกสฺมิํฯ