เมนู

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน สกฺกายํ มนสิกโรโต สกฺกาเย จิตฺตํ น ปกฺขนฺทติ นปฺปสีทติ น สนฺติฏฺฐติ น วิมุจฺจติฯ สกฺกายนิโรธํ โข ปนสฺส มนสิกโรโต สกฺกายนิโรเธ จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ ปสีทติ สนฺติฏฺฐติ วิมุจฺจติฯ ตสฺส ตํ จิตฺตํ สุคตํ สุภาวิตํ สุวุฏฺฐิตํ สุวิมุตฺตํ สุวิสํยุตฺตํ สกฺกาเยน; เย จ สกฺกายปจฺจยา อุปฺปชฺชนฺติ อาสวา วิฆาตปริฬาหา, มุตฺโต โส เตหิ, น โส ตํ เวทนํ เวทิยติฯ อิทมกฺขาตํ สกฺกายสฺส นิสฺสรณํฯ

‘‘ตสฺส กามนนฺทีปิ นานุเสติ, พฺยาปาทนนฺทีปิ นานุเสติ, วิเหสานนฺทีปิ นานุเสติ , รูปนนฺทีปิ นานุเสติ, สกฺกายนนฺทีปิ นานุเสติ (โส) [( ) กตฺถจิ นตฺถิ] กามนนฺทิยาปิ อนนุสยา, พฺยาปาทนนฺทิยาปิ อนนุสยา, วิเหสานนฺทิยาปิ อนนุสยา, รูปนนฺทิยาปิ อนนุสยา, สกฺกายนนฺทิยาปิ อนนุสยาฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ นิรนุสโย, อจฺเฉจฺฉิ [อจฺเฉชฺชิ (สฺยา. กํ. ก.)] ตณฺหํ, วิวตฺตยิ [วาวตฺตยิ (สี.)] สํโยชนํ, สมฺมา มานาภิสมยา อนฺตมกาสิ ทุกฺขสฺสฯ อิมา โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ นิสฺสารณียา ธาตุโย’’ติฯ ทสมํฯ

พฺราหฺมณวคฺโค ปญฺจโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

โสโณ โทโณ สงฺคารโว, การณปาลี จ ปิงฺคิยานี;

สุปินา จ วสฺสา วาจา, กุลํ นิสฺสารณีเยน จาติฯ

จตุตฺถํปณฺณาสกํ สมตฺโตฯ

5. ปญฺจมปณฺณาสกํ

(21) 1. กิมิลวคฺโค

1. กิมิลสุตฺตํ

[201] เอกํ สมยํ ภควา กิมิลายํ [กิมฺพิลายํ (สี. ปี.) อ. นิ. 6.40; 7.59] วิหรติ เวฬุวเนฯ อถ โข อายสฺมา กิมิโล [กิมฺพิโล (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา กิมิโล ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, ภนฺเต, เหตุ โก ปจฺจโย, เยน ตถาคเต ปรินิพฺพุเต สทฺธมฺโม น จิรฏฺฐิติโก โหตี’’ติ? ‘‘อิธ, กิมิล, ตถาคเต ปรินิพฺพุเต ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย อุปาสกา อุปาสิกาโย สตฺถริ อคารวา วิหรนฺติ อปฺปติสฺสา, ธมฺเม อคารวา วิหรนฺติ อปฺปติสฺสา, สงฺเฆ อคารวา วิหรนฺติ อปฺปติสฺสา, สิกฺขาย อคารวา วิหรนฺติ อปฺปติสฺสา, อญฺญมญฺญํ อคารวา วิหรนฺติ อปฺปติสฺสาฯ อยํ โข, กิมิล, เหตุ อยํ ปจฺจโย, เยน ตถาคเต ปรินิพฺพุเต สทฺธมฺโม น จิรฏฺฐิติโก โหตี’’ติฯ

‘‘โก ปน, ภนฺเต, เหตุ โก ปจฺจโย, เยน ตถาคเต ปรินิพฺพุเต สทฺธมฺโม จิรฏฺฐิติโก โหตี’’ติ? ‘‘อิธ, กิมิล, ตถาคเต ปรินิพฺพุเต ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย อุปาสกา อุปาสิกาโย สตฺถริ สคารวา วิหรนฺติ สปฺปติสฺสา, ธมฺเม สคารวา วิหรนฺติ สปฺปติสฺสา, สงฺเฆ สคารวา วิหรนฺติ สปฺปติสฺสา, สิกฺขาย สคารวา วิหรนฺติ สปฺปติสฺสา, อญฺญมญฺญํ สคารวา วิหรนฺติ สปฺปติสฺสาฯ อยํ โข, กิมิล, เหตุ อยํ ปจฺจโย, เยน ตถาคเต ปรินิพฺพุเต สทฺธมฺโม จิรฏฺฐิติโก โหตี’’ติฯ ปฐมํฯ

2. ธมฺมสฺสวนสุตฺตํ

[202] ‘‘ปญฺจิเม , ภิกฺขเว, อานิสํสา ธมฺมสฺสวเนฯ กตเม ปญฺจ? อสฺสุตํ สุณาติ , สุตํ ปริโยทาเปติ, กงฺขํ วิตรติ [วิหนติ (สฺยา. กํ. ปี. ก.)], ทิฏฺฐิํ อุชุํ กโรติ, จิตฺตมสฺส ปสีทติฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ อานิสํสา ธมฺมสฺสวเน’’ติฯ ทุติยํฯ