6. มหาสุปินสุตฺตํ

[196] ‘‘ตถาคตสฺส, ภิกฺขเว, อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต ปญฺจ มหาสุปินา ปาตุรเหสุํฯ กตเม ปญฺจ? ตถาคตสฺส, ภิกฺขเว, อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต อยํ มหาปถวี มหาสยนํ อโหสิ, หิมวา ปพฺพตราชา พิพฺโพหนํ [พิพฺโพหนํ (สี. สฺยา. กํ. ปี.), พิมฺพ โอหนํ = อิติ ปทวิภาโค] อโหสิ, ปุรตฺถิเม สมุทฺเท วาโม หตฺโถ โอหิโต อโหสิ, ปจฺฉิเม สมุทฺเท ทกฺขิโณ หตฺโถ โอหิโต อโหสิ, ทกฺขิเณ สมุทฺเท อุโภ ปาทา โอหิตา อเหสุํฯ ตถาคตสฺส, ภิกฺขเว, อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต อยํ ปฐโม มหาสุปิโน ปาตุรโหสิฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, ตถาคตสฺส อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต ติริยา นาม ติณชาติ นาภิยา อุคฺคนฺตฺวา นภํ อาหจฺจ ฐิตา อโหสิฯ ตถาคตสฺส, ภิกฺขเว , อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต อยํ ทุติโย มหาสุปิโน ปาตุรโหสิฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, ตถาคตสฺส อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต เสตา กิมี กณฺหสีสา ปาเทหิ อุสฺสกฺกิตฺวา ( ) [(อคฺคนขโต) กตฺถจิ ทิสฺสติ] ยาว ชาณุมณฺฑลา ปฏิจฺฉาเทสุํฯ ตถาคตสฺส, ภิกฺขเว, อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต อยํ ตติโย มหาสุปิโน ปาตุรโหสิฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, ตถาคตสฺส อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต จตฺตาโร สกุณา นานาวณฺณา จตูหิ ทิสาหิ อาคนฺตฺวา ปาทมูเล นิปติตฺวา สพฺพเสตา สมฺปชฺชิํสุฯ ตถาคตสฺส, ภิกฺขเว, อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต อยํ จตุตฺโถ มหาสุปิโน ปาตุรโหสิฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, ตถาคโต อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺโธ โพธิสตฺโตว สมาโน มหโต มีฬฺหปพฺพตสฺส อุปรูปริ จงฺกมติ อลิปฺปมาโน มีฬฺเหนฯ ตถาคตสฺส, ภิกฺขเว, อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต อยํ ปญฺจโม มหาสุปิโน ปาตุรโหสิฯ

‘‘ยมฺปิ , ภิกฺขเว, ตถาคตสฺส อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต อยํ มหาปถวี มหาสยนํ อโหสิ, หิมวา ปพฺพตราชา พิพฺโพหนํ อโหสิ, ปุรตฺถิเม สมุทฺเท วาโม หตฺโถ โอหิโต อโหสิ, ปจฺฉิเม สมุทฺเท ทกฺขิโณ หตฺโถ โอหิโต อโหสิ, ทกฺขิเณ สมุทฺเท อุโภ ปาทา โอหิตา อเหสุํ; ตถาคเตน , ภิกฺขเว, อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน อนุตฺตรา สมฺมาสมฺโพธิ อภิสมฺพุทฺธาฯ ตสฺสา อภิสมฺโพธาย อยํ ปฐโม มหาสุปิโน ปาตุรโหสิฯ

‘‘ยมฺปิ , ภิกฺขเว, ตถาคตสฺส อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต ติริยา นาม ติณชาติ นาภิยา อุคฺคนฺตฺวา นภํ อาหจฺจ ฐิตา อโหสิ; ตถาคเตน, ภิกฺขเว, อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค อภิสมฺพุชฺฌิตฺวา ยาว เทวมนุสฺเสหิ สุปฺปกาสิโตฯ ตสฺส อภิสมฺโพธาย อยํ ทุติโย มหาสุปิโน ปาตุรโหสิฯ

‘‘ยมฺปิ, ภิกฺขเว, ตถาคตสฺส อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต เสตา กิมี กณฺหสีสา ปาเทหิ อุสฺสกฺกิตฺวา ยาว ชาณุมณฺฑลา ปฏิจฺฉาเทสุํ; พหู, ภิกฺขเว, คิหี โอทาตวสนา ตถาคตํ ปาณุเปตา [ปาณุเปตํ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] สรณํ คตาฯ ตสฺส อภิสมฺโพธาย อยํ ตติโย มหาสุปิโน ปาตุรโหสิฯ

‘‘ยมฺปิ, ภิกฺขเว, ตถาคตสฺส อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต จตฺตาโร สกุณา นานาวณฺณา จตูหิ ทิสาหิ อาคนฺตฺวา ปาทมูเล นิปติตฺวา สพฺพเสตา สมฺปชฺชิํสุ; จตฺตาโรเม, ภิกฺขเว, วณฺณา ขตฺติยา พฺราหฺมณา เวสฺสา สุทฺทา เต ตถาคตปฺปเวทิเต ธมฺมวินเย อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตฺวา อนุตฺตรํ วิมุตฺติํ สจฺฉิกโรนฺติฯ ตสฺส อภิสมฺโพธาย อยํ จตุตฺโถ มหาสุปิโน ปาตุรโหสิฯ

‘‘ยมฺปิ, ภิกฺขเว, ตถาคโต อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺโธ โพธิสตฺโตว สมาโน มหโต มีฬฺหปพฺพตสฺส อุปรูปริ จงฺกมติ อลิปฺปมาโน มีฬฺเหน; ลาภี, ภิกฺขเว, ตถาคโต จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปฺปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารานํ, ตํ [ตตฺถ จ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] ตถาคโต อคถิโต [อคธิโต (สฺยา. ปี. ก.)] อมุจฺฉิโต อนชฺโฌสนฺโน [อนชฺฌาปนฺโน (ก.) อนชฺโฌปนฺโน (สี. สฺยา.)] อาทีนวทสฺสาวี นิสฺสรณปญฺโญ ปริภุญฺชติฯ ตสฺส อภิสมฺโพธาย อยํ ปญฺจโม มหาสุปิโน ปาตุรโหสิฯ

‘‘ตถาคตสฺส, ภิกฺขเว, อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปุพฺเพว สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต อิเม ปญฺจ มหาสุปินา ปาตุรเหสุ’’นฺติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. วสฺสสุตฺตํ

[197] ‘‘ปญฺจิเม , ภิกฺขเว, วสฺสสฺส อนฺตรายา, ยํ เนมิตฺตา [เนมิตฺตกา (กตฺถจิ)] น ชานนฺติ, ยตฺถ เนมิตฺตานํ จกฺขุ น กมติฯ กตเม ปญฺจ? อุปริ, ภิกฺขเว, อากาเส เตโชธาตุ ปกุปฺปติฯ เตน อุปฺปนฺนา เมฆา ปฏิวิคจฺฉนฺติฯ อยํ, ภิกฺขเว, ปฐโม วสฺสสฺส อนฺตราโย, ยํ เนมิตฺตา น ชานนฺติ, ยตฺถ เนมิตฺตานํ จกฺขุ น กมติฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, อุปริ อากาเส วาโยธาตุ ปกุปฺปติฯ เตน อุปฺปนฺนา เมฆา ปฏิวิคจฺฉนฺติฯ อยํ, ภิกฺขเว, ทุติโย วสฺสสฺส อนฺตราโย, ยํ เนมิตฺตา น ชานนฺติ, ยตฺถ เนมิตฺตานํ จกฺขุ น กมติฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, ราหุ อสุรินฺโท ปาณินา อุทกํ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา มหาสมุทฺเท ฉฑฺเฑติฯ อยํ, ภิกฺขเว, ตติโย วสฺสสฺส อนฺตราโย, ยํ เนมิตฺตา น ชานนฺติ, ยตฺถ เนมิตฺตานํ จกฺขุ น กมติฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, วสฺสวลาหกา เทวา ปมตฺตา โหนฺติฯ อยํ, ภิกฺขเว, จตุตฺโถ วสฺสสฺส อนฺตราโย, ยํ เนมิตฺตา น ชานนฺติ, ยตฺถ เนมิตฺตานํ จกฺขุ น กมติฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, มนุสฺสา อธมฺมิกา โหนฺติฯ อยํ, ภิกฺขเว, ปญฺจโม วสฺสสฺส อนฺตราโย, ยํ เนมิตฺตา น ชานนฺติ, ยตฺถ เนมิตฺตานํ จกฺขุ น กมติฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ วสฺสสฺส อนฺตรายา, ยํ เนมิตฺตา น ชานนฺติ, ยตฺถ เนมิตฺตานํ จกฺขุ น กมตี’’ติฯ สตฺตมํฯ