ปกิณฺณกกณฺโฑ

อิทานิ สปฺปุริสาติ ทุลฺลภาติ อิมสฺส สํวณฺณนากฺกโม สมฺปตฺโต ตถา หิ โลเก สปฺปุริสาปิ อติทุลฺลภาเยวฯ สปฺปุริสาติ กลฺยาณคุณสมฺปนฺนา อุตฺตมปุริสาฯ เต นิสฺสาย ชาติธมฺมา สตฺตา ชาติยา, มรณธมฺมา สตฺตา มรณโต มุจฺจนฺติ วุตฺตญฺเหตํ ภควตา ‘‘มมญฺหิ อานนฺท กลฺยาณมิตฺตํ อาคมฺม ชาติยา ปริมุจฺจนฺติ, ชราธมฺมา สตฺตา ชราย มุจฺจนฺตี’’ติ อาทิ วจนโต ปน สมฺมาสมฺพุทฺโธเยว สพฺพาการสมฺปนฺโน กลฺยาณมิตฺโต นามฯ ตํ อลภนฺเตน สาริปุตฺตโมคฺคลานาทโย อริยปุคฺคลา วาฯ เตปิ อลภนฺเตน เอกนฺตชหิตํ สิวฏฺฐิกํ กลฺยาณมิตฺตํ ลภิตพฺพํ, วุตฺตญฺเหตํ โปราเณหิฯ

‘‘ปิโย ครุ ภาวนีโย, วตฺตา จ วจนกฺขโม;

คมฺภีรญฺจ กถํ กตฺตา, โนจาฐาเน นิโยชเย’’ติฯ

เอวมาทิคุณสมนฺนาคโต วฑฺฒิปกฺเข ฐิตปณฺฑิตปุคฺคโล โลเก ทุลฺลโภวฯ กตโม ปณฺฑิตปุคฺคโล พุทฺธปจฺเจกพุทฺธา อสีติ จ มหาสาวกา อญฺเญ จ ตถาคตสฺส สาวกา สุเนตฺตมหาโควินฺทวิธุรสรภงฺคมโหสธสุตโสมนิมิราชอโยฆรกุมารก อกตฺติปณฺฑิตาทโย จ ปณฺฑิตาติ เวทิตพฺพาฯ เต ภเย วิย รกฺขา, อนฺธกาเร วิย ปทีปา, ขุปฺปิปาสาทิทุกฺขาภิภเว วิย อนฺนปานาทิปฏิลาโภ, อตฺตโน วจนกรานํ สพฺพภยอุปทฺทวูปสคฺควิทฺธํสนสมตฺถา โหนฺติ ตถา หิ ตถาคตํ อาคมฺม อสงฺเขฺยยฺยา อปริมาณา เทวมนุสฺสา อาสวกฺขยํ ปตฺตา พฺรหฺมโลเก ปติฏฺฐิตา, เทวโลเก อุปฺปนฺนาฯ สาริปุตฺตตฺเถเร จิตฺตํ ปสาเทตฺวา จตูหิ จ ปจฺจเยหิ เถรํ อุปฏฺฐหิตฺวา อสีติ กุสลหสฺสานิ สคฺเค นิพฺพตฺตานิ, ตถา มหาโมคฺคลานมหากสฺสปปภุติ สุเนตฺตสฺส สตฺถุโน สาวกา อปฺเปกจฺเจ พฺรหฺมโลเก อุปปชฺชิํสุ, อปฺเปกจฺเจ ปรนิมฺมิตวสวตฺตีนํ เทวานํ สหพฺยตํ…เป.… อปฺเปกจฺเจ คหปติมหาสาลกุลานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชิํสุ, วุตฺตญฺเหตํ ‘‘นตฺถิ ภิกฺขเว ปณฺฑิตโต ภยํ, นตฺถิ ปณฺฑิตโต อุปทฺทโว, นตฺถิ ปณฺฑิตโต อุปสคฺโค’’ติฯ อปิจ ตคฺครมาลาทิคนฺธภณฺฑสทิโส ปณฺฑิโต, ตคฺครมาลาทิคนฺธภณฺฑปลิเวฐนปตฺตสทิโส ตทุปเสวี วุตฺตญฺเหตํ นารทชาตเกฯ

‘‘ตคฺครญฺจ ปลาเสน, โย นโร อุปนยฺหติ;

ปตฺตาปิ สุรภิ วายนฺติ, เอวํ ธีรูปเสวนา’’ติฯ

อกิตฺติปณฺฑิโต สกฺเกน เทวานมินฺเทน วเร ทิยฺยมาเน เอวมาห

‘‘ธีรํ ปสฺเส สุเณ ธีรํ, ธีเรน สห สํวเส;

ธีเรนา’ลาปสลฺลาปํ, ตํ กเร ตญฺจ โรจเยฯ

กิํ นุ เต อกรํ ธีโร, วท กสฺสป การณํ;

เกน กสฺสป ธีรสฺส, ทสฺสนํ อภิกงฺขสิฯ

นยํ นยติ เมธาวี, อทุรายํ น ยุญฺชติ;

สนโร เสยฺยโส โหติ, สมฺมา วุตฺโต น กุปฺปติ;

วินยํ โส ปชานาติ, สาธุ เตน สมาคโม’’ติฯ

อปิจ เตปิ สปฺปุริเส สงฺคมฺม อสฺสุตปุพฺพมฺปิ อุภยโลกหิตาวหํ วาจํ สุยฺยเตว, วุตฺตมฺปิ เจตํฯ

‘‘สุภาสิตํ อุตฺตมมาหุ สนฺโต, ธมฺมํ ภเณ นาธมฺมํ ตํ ทุติยํ;

ปิยํ ภเณ นาปฺปิยํ ตํ ตติยํ, สจฺจํ ภเณ นาลีกํ ตํ จตุตฺถ’’นฺติ จฯ

‘‘ยํ พุทฺโธ ภาสติ วาจํ, เขมํ นิพฺพานปตฺติยา;

ทุกฺขสฺสนฺตกิริยาย, สา เว วาจานมุตฺตมา’’ติฯ

สปฺปุริสูปนิสฺสยเสวนปจฺจยาเยว ทานาทิกุสลสมาโยเคน อปายทุกฺขโต มุจฺจนฺติ วุตฺตญฺเหตํ ‘‘อปิจ เนรยิกาทิทุกฺขปริตฺตาณโต ปุญฺญานิ เอว ปาณีนํ พหูปการานิ, ยโต เตสมฺปิ อุปการานุสฺสรณตา กตญฺญุตา สปฺปุริเสหิ ปสํสนียาทินานปฺปการวิเสสาธิคมเหตูจ โหนฺติ วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, ‘‘ทฺเว เม ภิกฺขเว ปุคฺคลา ทุลฺลภา โลกสฺมิํ, กตเม ทฺเว, โย จ ปุพฺพการี, โย จ กตญฺญุ กตเวที’’ติฯ อปิจ วิธุรมโหสธชาตกาทิกาเลปิ อิธโลกปรโลกสมฺปตฺติอตฺถเมว อตฺตโน วจนกเร สมฺมา โยเชนฺติฯ อนากุลกมฺมนฺตาธิฏฺฐาเนน กาลญฺญุตาย ปติรูปการิตาย อนลสตาย อุฏฺฐานวีริยสมตาย อพฺยสนิยตาจ กาลานติกฺกมนอปฺปติรูปกรณอกรณสิถิลกรณาหิ อกุสลาทีหิ รหิตกสิโครกฺขวาณิชฺชาทโย กมฺมนฺตา, เอเต อตฺตโน วา ปุตฺตทารสฺส วา ทาสกมฺมกรานํ วา พฺยตฺตตาย เอวํ ปโยชิตา ทิฏฺเฐว ธมฺเม ธนธญฺญวิตฺติ ปฏิลาภเหตู โหนฺติ, วุตฺตญฺเหตํ ภควตาฯ

ปติรูปการีริ ธุรวา, อุฏฺฐานตา วินฺทเต ธนนฺติ จ;

น ทิวา โสปฺปสีเล, รตฺติํ อุฏฺฐานทสฺสินา;

นิจฺจปฺปมตฺเตน โสณฺเฑน, สกฺกา อาวสิตุํ ฆรํฯ

อตีสิตํ อติอุณฺหํ, อติสารมิทํ อหุ;

อิติ วิสฺสฏฺฐกมฺมนฺเต, อตฺถา อจฺเจนฺติ มาณเวฯ

โย จ สีตญฺจ อุณฺหญฺจ; ติณานิ โย น มญฺญติ;

สปฺปุริสกิจฺจานิ, โส สุขํ น วิหายตี’’ติ จฯ

โภเค สํหรมานสฺส, ปรสฺเสว อิรยโต;

โภคา สนฺนิจยํ ยนฺติ, วมฺมิโกวูปจียตีติฯ

เอวมาทิปฺปเภทา สปฺปุริสา โลเก อติทุลฺลภาวฯ ตพฺพิคเมน ทุปฺปุริสา พาลชนา อคเวสนฺโตปิ ลพฺภนฺเตว เต พาลา อตฺตานํ เสวมาเน ปรชเน สํสารทุกฺเขเยว โอสีเทนฺติ ภวโต วุฏฺฐานํ น เทนฺติ ตถา หิ ปูรณกสฺสปาทโย ฉสตฺถารา เทวทตฺตโกกาลิก-โมทกติสฺส ขณฺฑเทวิยาปุตฺตสมุทฺททตฺตจิญฺจมาณวิกาทโย อตีตกาเล จ ทีฆทุกฺขสฺส ลาภาติ อิเม อญฺเญ จ เอวรูปา สตฺตา พาลา อคฺคิปทิตฺตมิว อคารํ อตฺตนา ทุคฺคหิเตน อตฺตานญฺจ อตฺตโน วจนการเก จ วินาเสนฺติ ตถา หิ เทวทตฺตมาคมฺม ราชา อชาตสตฺตุ-โกกาลิกาทโย ตทญฺเญปิ ปุคฺคลา อปาเย นิพฺพตฺตนฺติฯ ราชา อชาตสตฺตุ สามญฺญผลสุตฺตนฺตสวนกาเล ยทิ ปิตรํ อฆาเตยฺย, โสตาปนฺโน ภเวยฺย ปิตรํ ฆาติตตฺตา มคฺคผลมฺปิ อปฺปตฺวา โลหกุมฺภิยํ สฏฺฐิวสฺสสหสฺสานิ ปจฺจิตฺวา มุจฺจิสฺสติ อนาคเตปิ ปจฺเจกพุทฺโธ ภวิสฺสติฯ โกกาลิโกปิ สาริปุตฺตโมคฺคลานตฺเถเร อนปจายิตฺวา มหานิรเย ปทุมคณนาย ปจฺจโนกาเส นิรยปเทเส ปทุมนิรเย…เป.… ปทุมํ โข ปน อญฺญตโร ภิกฺขุ นิรยํ โกกาลิโก ภิกฺขุ อุปปนฺโน สาริปุตฺตโมคฺคลาเนสุ จิตฺตํ อาฆาเตตฺวา’’ติ อาหฯ

ตตฺถ อญฺญตโร ภิกฺขูติ นามโคตฺเตน อปากฏํ ‘‘กิํ ว ทีฆํ นุโข ภนฺเต ปทุเม นิรเย อายุปฺปมาณ’’นฺติ ปญฺหํ ปุจฺฉิตฺวา นิสินฺนํ เอกํ ภิกฺขุํ เอวมาห ‘‘ทีฆํ โข ภิกฺขุ นิรเย อายุปฺปมาณํ, ตํ น สุกรํ สงฺขาตุํ เอตฺตกานิ วสฺสานีติ วา เอตฺตกานิ วสฺสสตานีติ วา เอตฺตกานิ วสฺสสหสฺสานีติ วา เอตฺตกานิ วสฺสสตสหสฺสานี’’ติ วา สกฺกา ปน ภนฺเต อุปมํ กาตุนฺติฯ ‘‘สกฺกา ภิกฺขู’’ติ ภควา อโวจฯ เสยฺยถาปิ ภิกฺขุ วีสติขาริโก โกสลโก ติลวาโห โหติ, ตโต ปุริโส วสฺสสตสฺส วสฺสสหสฺสสฺส อจฺจเยน เอกเมกํ ติลํ อุทฺธเรยฺย, ขิปฺปตรํ โข โส ภิกฺขุ วีสติขาริโก โกสลโก ติลวาโห อิมินา อุปกฺกเมน ปริกฺขยํ ปริยาทานํ คจฺเฉยฺย, น ตฺเวว เอโก อพฺพุโท นิรโยฯ เสยฺยถาปิ ภิกฺขุ วีส อพฺพุโท นิรโย, เอวเมโก นิรพฺพุโท นิรโย’’ติ อาทิฯ วีสติขาริโก ติ มาคธิเกน ปตฺเถน จตฺตาโร ปตฺถา โกสลรฏฺเฐ เอโก ปตฺโถ โหติฯ เตน ปตฺเถน จตฺตาโร ปตฺถา อาฬฺหกํฯ จตฺตาริ อาฬฺหกานิ โทณํฯ จตุโทณา มานิกาฯ จตุมานิกา ขารีฯ ตายขาริยา วีสติขาริโก ติลวาโหฯ ติลวาโหติ ติลสกฏํฯ อพฺพุโท นิรโยติ อพฺพุโท นาม เอโก ปจฺเจกนิรโย นตฺถิ, อวีจิมฺหิ เอว ปน อพฺพุทคณนาย ปจฺจโนกาโส ‘‘อพฺพุโท นิรโย’’ติ วุตฺโตฯ เอส นโย นิรพฺพุทาทีสุปิฯ ตตฺถ วสฺสคณนาปิ เอวํ เวทิตพฺพา ยถาห ‘‘สตํสตสหสฺสานิ โกฏิ โหติ เอวํ สตํสหสฺสโกฏิโย ปโกฏิ นามฯ สตํสตสหสฺสปโกฏิโย โกฏิปโกฏิ นามฯ สตํ สตสหสฺสโกฏิปโกฏิโย นหุตํฯ สตํสตสหสฺสนหุตานิ นินฺนหุตํฯ สตํสตสหสฺสนินฺนหุตานิ เอโก อพฺพุโทฯ ตโต วีสติคุโณ นิรพฺพุโทฯ เอส นโย สพฺพตฺถ อยญฺจ คณนา อปริจิตานํ ทุกฺกรา’’ติ วุตฺตํ ตํ น สุกรํ สงฺขาตุ’นฺติ เกจิ ปน ตตฺถ ปริเทวนานตฺเตนปิ กมฺมกรณนานตฺเตนปิ อิมานิ นามานิ ลทฺธานีติ วทนฺติฯ อปเรปิ วานการเณหีติ ฏีกาเนตฺติฯ ยถา จ ทีฆวิทสฺสอาฆาตา จ พุทฺธนฺตรํ สฏฺฐิโยชนมตฺเตน อตฺตภาเวน อุตฺตาโน ปติโต มหานิรเย ปจฺจติ ยถา จ, ตสฺส ทิฏฺฐิอภิรุจิตานิ ปญฺจ กุลสตานิ ตสฺเสว สหพฺยตํ อุปฺปนฺนานิ มหานิรเย ปจฺจนฺติฯ วุตฺตญฺเจตํ ภควตา ‘‘เสยฺยถาปิ ภิกฺขเว นฬาคารํ วา ติณาคารํ วา อคฺคิผุฏฺโฐ กูฏาคารานิ ทหติ อุลฺลิตฺตาวลิตฺตานิ นิวาตานิ ผุสิตคฺคฬานิ ปิหิต วาตปานานิ เอวเมว โข ภิกฺขเว ยานิกานิจิ ภยานิ อุปฺปชฺชนฺติ, สพฺพานิ พาลโต อุปฺปชฺชนฺติ, โน ปณฺฑิตโต เยเกจิ อุปทฺทวา อุปฺปชฺชนฺติ, โน ปณฺฑิตโต, เยเกจิ อุปสคฺคา…เป.… โน ปณฺฑิตโตฯ

อิติ โข ภิกฺขเว สปฺปฏิภโย พาโล อปฺปฏิภโย ปณฺฑิโต สอุปทฺทโว พาโล อนุปทฺทโว ปณฺฑิโต, สอุปสคฺโค พาโล อนุปสคฺโค ปณฺฑิโตติฯ อปิ จ ปูติมจฺฉสทิโส พาโล, ปูติมจฺฉพทฺธปตฺต ปุติสทิโส โหติ ตทุปเสวีฯ ฉฑฺฑนียตํ ชิคุจฺฉนียตญฺจ อาปชฺชติ วิญฺญูนํ วุตฺตมฺปิ เจตํ นารทชาตเกฯ

‘‘ปูติมจฺฉํ กุสคฺเคน, โย นโร อุปนยฺหติ;

กุสาปิ ปูติ วายนฺติ, เอวํ พาลูปเสวนา’’ติฯ

อกตฺติปณฺฑิโตจาปิ สกฺเกน เทวานมินฺเทน วเร ทิยฺยมาเน เอวมาห

‘‘พาลํ น ปสฺเส น สุเณ, น จ พาเลน สํวเส;

พาเลนา’ลฺลาปสลฺลาปํ, น กเร น จ โรจเยฯ

กิํนุ เต อกรํ พาโล, วท กสฺสป การณํ;

เกน กสฺสป พาลสฺส, ทสฺสนํ นาภิกงฺขสิฯ

อนยํ นยติ ทุมฺเมโธ, อธุรายํ นิยุญฺชติ;

ทุนฺนโย เสยฺยโส โหติ, สมฺมา วุตฺโต ปกุปฺปติ;

วินยํ โส น ชานาติ, สาธุ ตสฺส อทสฺสน’’นฺติฯ

เอวํ พาลทุชฺชนสํสคฺควเสเนว สพฺพานิ ภยุปทฺทวานิ อุปฺปชฺชนฺติ, โน ปณฺฑิตเสวนวเสนาติสพฺพโส สปฺปุริสา อติทุลฺลภาวฯ

อิทานิฯ

‘‘ทุลฺลภญฺจ มนุสฺสตฺตํ, พุทฺธุปฺปาโท จ ทุลฺลโภ;

ทุลฺลภา ขณสมฺปตฺติ, สทฺธมฺโม ปรมทุลฺลโภ’’ติฯ

อิมิสฺสา คาถาย วณฺณนากฺกโม สมฺปตฺโตฯ

ตตฺถ ทุลฺลภญฺจ มนุสฺสตฺตนฺติ มนุสฺสภาโวปิ ทุลฺลโภเยว มนุสฺสสฺส ทุลฺลภภาโว กาณกจฺฉโปปมาทีหิ เวทิตพฺโพ เอโก กิร กสฺสโก คงฺคาตีเร ตีณิ สํวจฺฉรานิ กสิตฺวา กิญฺจิมตฺตมฺปิ อลภิตฺวา นงฺคลผาลํ ทฺเวธา ภินฺทิตฺวา คงฺคายํ ขิปิ เตน คงฺคานทิยา วาเหน เอโก อุทฺธํ เอโก เหฏฺฐาติ เอวํ ทฺเว นงฺคลผาลกา คงฺคายํ วุยฺหนฺตา จิเรน เอโก อุทฺธํ เอโก เหฏฺฐาติ ทฺเว เอกโต หุตฺวา ปากติกา ยุชฺชนฺติ ตสฺมิํ ขเณ วสฺสสตวสฺสสหสฺสจฺจเยน เอกวารํ อุมฺมุชฺชมาโน กาณกจฺฉโป อุมฺมุชฺชมานกฺขเณ ตสฺส คีวา ทฺวินฺนํ นงฺคลผาลานมนฺตเร โหติ อยํ กาโล ทุลฺลโภว เอวเมว มนุสฺสตฺตภาโวปิ ทุลฺลโภเยว ตถาหิ มนุสฺสตฺตภาวํ อลภิตฺวาว นิรยเปตอสุรกายติรจฺฉานภูมีสุเยว สํสริตฺวา สีสมฺปิ อุกฺขิปิตุํ อลภนฺตา เอกพุทฺธนฺตรา ทฺเว พุทฺธนฺตรา ตโย พุทฺธนฺตรา จตฺตาโร พุทฺธนฺตรา เอกาสงฺเขฺยยฺยวเสน นิรเย ปจฺจนกสตฺตานํ คณนปถํ วีติวตฺตา, ตถา เปตอสุรกายติรจฺฉานภูมีสุปิ อติขุทฺทเกน อตฺตภาเวน ติลพีชสาสปพีชสฺส จตุปญฺจฉสตฺตอฏฺฐกลภาคมตฺเตเนว องฺคุลิยา ปติฏฺฐิตฏฺฐานมตฺเตเยว ภูมิปเทเส นิสินฺนานํ อติขุทฺทกสตฺตานํ คณนปถมฺปิ วีติวตฺตา เต หิ คณิตุํ อิทฺธิมนฺตปุคฺคเล ฐเปตฺวา อญฺโญ โก นาม สกฺขิสฺสติ เตหิ โมหนฺธภาเวน กณฺหสุกฺกปกฺขมฺปิ อชานนฺตา อเนเกสุ พุทฺธสเตสุ วา พุทฺธสหสฺเสสุ วา อุปฺปชฺชมาเนสุปิ พุทฺโธติสทฺทํ อสุตฺวา วีติวตฺตา, เอวํ มนุสฺสตฺตภาโวปิ ทุลฺลโภเยวฯ มนุสฺสตฺตภาเว ลภมาเนปิ พุทฺธุปฺปาทกาโล อติทุลฺลโภวฯ พุทฺธุปฺปาทกาเลปิ สมฺมาทิฏฺฐิ หุตฺวา กุสลูปปตฺติสงฺขาตา ขณสมฺปตฺติ ทุลฺลภาว, สทฺธมฺมเทสกสฺสาปิ ทุลฺลภตฺตา, ตสฺมิมฺปิ สติ องฺควิกลภาเวน สทฺธมฺมสวนสฺสาปิ ทุลฺลภตฺตาติ เอวมาทิปฺปเภทา มนุสฺสตฺตภาวาทิกา ขณสมฺปตฺติโย ทุลฺลภาติ เวทิตพฺพาฯ ทุลฺลภา ขณสมฺปตฺตีติ กุสลูปปตฺติสงฺขาตา ขณสมฺปตฺติ ทุลฺลภาเยว ตถา หิ ปจฺจนฺตวิสย อรูปอสญฺญสตฺตติรจฺฉานเปตเนรยิกกาเล วา มชฺฌิมเทเสปิ จกฺขาทิองฺควิกเลวา ปริปุณฺณองฺคภาเวปิ มิจฺฉาทิฏฺฐิภูตา วา กุสลูปปตฺติสงฺขาตา ขณา น โหนฺติ ปจฺจนฺตวิสเย หิ ปวตฺตา ชนา ปาณาติปาตาทิทสอกุสลกมฺมปเถเยว รมนฺติ อภิรมนฺติ, จณฺฑสภาวา จ เต โหนฺติ, รตนตฺตยคุณมฺปิ น ชานนฺติฯ อรูปิโนปิ ปุคฺคลา ปรโตโฆสวิรหิตตฺตา โสตาปตฺติมคฺคปฏิลาโภปิ เตสํ นตฺถิ, พุทฺธทสฺสนาทีนิปิ น ลภนฺติฯ อสญฺญสตฺตติรจฺฉานเปตเนรยิกกาเลสุ ปน ปเคว ปูริตปารมีนํ สตฺตานํ ปวตฺตนมฺปิ อพฺโพหาริกํ, สมฺมาทิฏฺฐิกุเล ชายมานาปิ จกฺขุวิกเลน พุทฺธสงฺฆรตนานํ อทสฺสนํ, โสตวิกเลน ธมฺมสวนโตปิ หายติ เอฬมูคาทิภาเวน กุสลสมาทานา น โหนฺติฯ

องฺคสมฺปนฺเนปิ มิจฺฉาทิฏฺฐิภาเวน ทฺวตฺติํสมหาปุริสลกฺขณอสีติอนุพฺยญฺชนพฺยามปฺปภาปริกฺขิตฺตํ สพฺพชนานํ นยนรสายตนภูตํ สพฺพญฺญุพุทฺธมฺปิ ทิสฺวา ปสาทโสมฺเมน จกฺขุนา โอโลเกตพฺพมฺปิ น มญฺญนฺติ มโนปโทสวเสเนว ยุคคฺคาหา หุตฺวา ยมกปาฏิหาริยกาลาทีสุ อเนเกปิ มิจฺฉาทิฏฺฐิโน มหานิรเย อุปฺปชฺชนฺติฯ เอวํ กุสลูปปตฺติขณสมฺปตฺติปิ ทุลฺลภาเยวฯ

‘‘ทุลฺลภญฺจ มนุสฺสตฺตํ, พุทฺธุปฺปาโท จ ทุลฺลโภ;

ทุลฺลภา ขณสมฺปตฺติ, สทฺธมฺโม ปรมทุลฺลโภ’’ติฯ

อิมิสฺสา คาถาย อตฺโถ วุตฺโตเยวฯ

อิติ สาครพุทฺธิตฺเถรวิรจิเต สีมวิโสธเน

ปกิณฺณกกณฺโฑ นาม ปญฺจโม ปริจฺเฉโทฯ

เอวํ สตฺถุปรินิพฺพานโต วสฺสสตจฺจเยน ปติฏฺฐิเต อิสินา การิตตฺตา’ อิสินคร’นฺติ ลทฺธนาเม ทฺวตฺตปาทิภูปาลานํ นิวาสฏฺฐานภูเต สีริเขตฺตนคเร เอราวติยา นทิยา ปาริมตีรภูเต ปพฺพตสานุมฺหิ ปติฏฺฐิตสฺส กญฺจนวรมหาถูปสฺส ทายกสฺส สตฺวิวมหาธมฺมรญฺโญ กาเล สาสนสฺส ทฺวิสหสฺสสตาธิกเอกติํสติเม วสฺเส สาสเน ปฏิลทฺธสทฺธานํ กุลปุตฺตานํ มหาชานิกรณวเสน วิมติวิโนทนิยา วุตฺตวจนํ สทฺทยุตฺติอตฺถยุตฺติวเสน สาธุกํ อวิจินิตฺวา นทิยา อุทกุกฺเขปํ อกตฺวา อุปสมฺปทา กมฺมสฺส การิตตฺตา สาสเน ปราชยมาปนฺเน กุลปุตฺเต อุปารมฺภกรณวเสน สีมวิปตฺติหารโก สีมสมฺปตฺติปฺปกาสโก คนฺโถ ปวตฺตติฯ

เอตฺตาวตา จ สิริเขตฺตนครโคจรคาเมน สตฺวิวมหาธมฺมราชคุรุภูเตน มหาเวยฺยากรเณน ติปิฏกธเรน’สทฺธมฺมโกวิโท’ติ ปากฏ นามเธยฺเยน มหาเถเรน อุปชฺฌาโย หุตฺวา ปญฺญาธิปตีนํ นิวาสภูเต ปจฺฉิมชินจกฺกสาสนวเร วาสิคณาจริเยน คณวาจเกน วินยธเรน มหาสามินา จ, ราชคุรุนา ติปิฏกนาคตฺเถเรน จ อาจริโย หุตฺวา เวชฺชกมฺมชงฺฆเปสนกมฺมาทิวเสน อเนสนํ ปหาย สมฺมา อาชีเวน วิสุทฺธาชีเวหิ สงฺฆคเณหิ การกสงฺฆา หุตฺวา สิริเขตฺตนครสฺส ทกฺขิณทิสาภาเค ทีฆปพฺพตสานุมฺหิ เอราวติยา นทิยา ตีเร วาลิกปุฬิเน สีมาเปกฺขาย สห อุทกุกฺเขปํ กตฺวา ปวตฺตาย อุทกุกฺเขปสีมาย ทสธา พฺยญฺชนวิปตฺติํ อกตฺวา ฐานารเหน ญตฺติจตุตฺเถน กมฺเมน อุปสมฺปทาย วีสติวสฺเสน สาครพุทฺธีติ ครูหิ คหิตนามเธยฺเยน ภิกฺขุนา รจิโต สาสนวิปตฺติหารโก สีมวิโสธนี นาม คนฺโถ สมตฺโตฯ

เอตฺตาวตา วิภตฺตา หิ, สปฺปเภทปฺปวตฺติกา;

สีมวิโสธนีเหสา, นิปุณา สาธุจินฺติตาฯ

สิริเขตฺตาติ ปญฺญาเต, ปุเร อปรนามเก;

ทกฺขิเณยฺยทิสาภาเค, อุจฺจเนน กตาลเยฯ

วสนฺโต ภิกฺขุ นาเมน, สาครพุทฺธีติ วิสฺสุโต;

ปุณฺเณ วีสติวสฺสมฺหิ, คนฺโถยํ สาธุจินฺติโตฯ

มยายํ รจิโต คนฺโถ, นิฏฺฐปฺปตฺโต อนากุโล;

เอวํ ปาณินํ สพฺเพ, สีฆํ สิชฺฌนฺตุ สงฺกปฺปาฯ

ยาว พุทฺโธตินามมฺปิ โลกเชฏฺฐสฺส ตาทิโน;

ตาว ติฏฺฐตุ ยํ คนฺโถ, สาสเน หารยํ ตมํฯ

อุทฺธํ ยาว ภวคฺคา จ, อโธ ยาว อวีจิโต;

สมนฺตา จกฺกวาเฬสุ, เย สตฺตา ปถวีจราฯ

เตปิ สพฺเพ มยา โหนฺตุ, สมสมวิปากิโน;

จิรํ ชีวตุ โน ราชา, สาสนสฺส อุชฺโชตโกฯ

ทิพฺพนฺโต ราชธมฺเมน, อโรโค สห ญาติภิ;

อเนน ปุญฺญกมฺเมน, ภเวยฺยํ ชาติชาติยํฯ

สาสนํ โชตยนฺโตว, สกฺยปุตฺตสฺส สาสเน;

ยทา นสฺสติ สทฺธมฺโม, อนฺธีภูโต มหีตเล;

เทวโลเก ตทา เหสฺสํ, ตุสิเต ฐานมุตฺตเมติฯ

สีมวิโสธนี นิฏฺฐิตาฯ