‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณมจโล โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สมฺมาทิฏฺฐิโก โหติ, สมฺมาสงฺกปฺโป โหติ, สมฺมาวาโจ โหติ, สมฺมากมฺมนฺโต โหติ, สมฺมาอาชีโว โหติ, สมฺมาวายาโม โหติ, สมฺมาสติ [สมฺมาสตี (สี. ก.)] โหติ, สมฺมาสมาธิ [สมฺมาสมาธี (สี. ก.)] โหติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณมจโล โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณปุณฺฑรีโก โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สมฺมาทิฏฺฐิโก โหติ, สมฺมาสงฺกปฺโป โหติ, สมฺมาวาโจ โหติ, สมฺมากมฺมนฺโต โหติ, สมฺมาอาชีโว โหติ, สมฺมาวายาโม โหติ, สมฺมาสติ โหติ, สมฺมาสมาธิ โหติ, สมฺมาญาณี โหติ, สมฺมาวิมุตฺติ [สมฺมาวิมุตฺตี (สี. ก.)] โหติ, โน จ โข อฏฺฐ วิโมกฺเข กาเยน ผุสิตฺวา วิหรติ ฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณปุณฺฑรีโก โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณปทุโม โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สมฺมาทิฏฺฐิโก โหติ…เป.… สมฺมาวิมุตฺติ โหติ, อฏฺฐ จ วิโมกฺเข กาเยน ผุสิตฺวา วิหรติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณปทุโม โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมเณสุ สมณสุขุมาโล โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ยาจิโตว พหุลํ จีวรํ ปริภุญฺชติ, อปฺปํ อยาจิโต…เป.… ยญฺหิ ตํ, ภิกฺขเว, สมฺมา วทมาโน วเทยฺย สมเณสุ สมณสุขุมาโลติ, มเมว ตํ, ภิกฺขเว , สมฺมา วทมาโน วเทยฺย สมเณสุ สมณสุขุมาโลติฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, จตฺตาโร ปุคฺคลา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิ’’นฺติฯ นวมํฯ

10. ขนฺธสุตฺตํ

[90] ‘‘จตฺตาโรเม, ภิกฺขเว, ปุคฺคลา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิํฯ กตเม จตฺตาโร? สมณมจโล, สมณปุณฺฑรีโก, สมณปทุโม, สมเณสุ สมณสุขุมาโลฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณมจโล โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ เสโข โหติ อปฺปตฺตมานโส, อนุตฺตรํ โยคกฺเขมํ ปตฺถยมาโน วิหรติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณมจโล โหติฯ

‘‘กถญฺจ , ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณปุณฺฑรีโก โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปญฺจสุ อุปาทานกฺขนฺเธสุ อุทยพฺพยานุปสฺสี วิหรติ – ‘อิติ รูปํ, อิติ รูปสฺส สมุทโย, อิติ รูปสฺส อตฺถงฺคโม; อิติ เวทนา…เป.… อิติ สญฺญา…เป.… อิติ สงฺขารา…เป.… อิติ วิญฺญาณํ, อิติ วิญฺญาณสฺส สมุทโย, อิติ วิญฺญาณสฺส อตฺถงฺคโม’ติ ; โน จ โข อฏฺฐ วิโมกฺเข กาเยน ผุสิตฺวา วิหรติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณปุณฺฑรีโก โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณปทุโม โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปญฺจสุ อุปาทานกฺขนฺเธสุ อุทยพฺพยานุปสฺสี วิหรติ – ‘อิติ รูปํ, อิติ รูปสฺส สมุทโย, อิติ รูปสฺส อตฺถงฺคโม; อิติ เวทนา…เป.… อิติ สญฺญา…เป.… อิติ สงฺขารา…เป.… อิติ วิญฺญาณํ, อิติ วิญฺญาณสฺส สมุทโย, อิติ วิญฺญาณสฺส อตฺถงฺคโม’ติ ; อฏฺฐ จ วิโมกฺเข กาเยน ผุสิตฺวา วิหรติ ฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณปทุโม โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมเณสุ สมณสุขุมาโล โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ยาจิโตว พหุลํ จีวรํ ปริภุญฺชติ, อปฺปํ อยาจิโต…เป.… มเมว ตํ, ภิกฺขเว, สมฺมา วทมาโน วเทยฺย สมเณสุ สมณสุขุมาโลติฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, จตฺตาโร ปุคฺคลา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิ’’นฺติฯ ทสมํฯ

มจลวคฺโค จตุตฺโถฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

ปาณาติปาโต จ มุสา, อวณฺณโกธตโมณตา;

ปุตฺโต สํโยชนญฺเจว, ทิฏฺฐิ ขนฺเธน เต ทสาติฯ

(10) 5. อสุรวคฺโค

1. อสุรสุตฺตํ

[91] ‘‘จตฺตาโรเม , ภิกฺขเว, ปุคฺคลา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิํฯ กตเม จตฺตาโร? อสุโร อสุรปริวาโร, อสุโร เทวปริวาโร, เทโว อสุรปริวาโร, เทโว เทวปริวาโรฯ