นกุลมาตาปิ โข คหปตานี ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘ยโตหํ, ภนฺเต, นกุลปิตุโน คหปติสฺส ทหรสฺเสว ทหรา อานีตา, นาภิชานามิ นกุลปิตรํ คหปติํ มนสาปิ อติจริตา, กุโต ปน กาเยน! อิจฺเฉยฺยาม มยํ, ภนฺเต , ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อญฺญมญฺญํ ปสฺสิตุํ อภิสมฺปรายญฺจ อญฺญมญฺญํ ปสฺสิตุ’’นฺติฯ

‘‘อากงฺเขยฺยุํ เจ, คหปตโย, อุโภ ชานิปตโย ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อญฺญมญฺญํ ปสฺสิตุํ อภิสมฺปรายญฺจ อญฺญมญฺญํ ปสฺสิตุํ อุโภว [อุโภ จ (สี. ปี.)] อสฺสุ สมสทฺธา สมสีลา สมจาคา สมปญฺญา, เต ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อญฺญมญฺญํ ปสฺสนฺติ อภิสมฺปรายญฺจ อญฺญมญฺญํ ปสฺสนฺตี’’ติ [ปสฺสิสฺสนฺตีติ (ก.)]ฯ

‘‘อุโภ สทฺธา วทญฺญู จ, สญฺญตา ธมฺมชีวิโน;

เต โหนฺติ ชานิปตโย, อญฺญมญฺญํ ปิยํวทาฯ

‘‘อตฺถาสํ ปจุรา โหนฺติ, ผาสุกํ อุปชายติ;

อมิตฺตา ทุมฺมนา โหนฺติ, อุภินฺนํ สมสีลินํฯ

‘‘อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน, สมสีลพฺพตา อุโภ;

นนฺทิโน เทวโลกสฺมิํ, โมทนฺติ กามกามิโน’’ติฯ ปญฺจมํ;

6. ทุติยสมชีวีสุตฺตํ

[56] ‘‘อากงฺเขยฺยุํ เจ, ภิกฺขเว, อุโภ ชานิปตโย ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อญฺญมญฺญํ ปสฺสิตุํ อภิสมฺปรายญฺจ อญฺญมญฺญํ ปสฺสิตุํ อุโภว อสฺสุ สมสทฺธา สมสีลา สมจาคา สมปญฺญา, เต ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อญฺญมญฺญํ ปสฺสนฺติ อภิสมฺปรายญฺจ อญฺญมญฺญํ ปสฺสนฺตี’’ติฯ

‘‘อุโภ สทฺธา วทญฺญู จ, สญฺญตา ธมฺมชีวิโน;

เต โหนฺติ ชานิปตโย, อญฺญมญฺญํ ปิยํวทาฯ

‘‘อตฺถาสํ ปจุรา โหนฺติ, ผาสุกํ อุปชายติ;

อมิตฺตา ทุมฺมนา โหนฺติ, อุภินฺนํ สมสีลินํฯ

‘‘อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน, สมสีลพฺพตา อุโภ;

นนฺทิโน เทวโลกสฺมิํ, โมทนฺติ กามกามิโน’’ติฯ ฉฏฺฐํ;

7. สุปฺปวาสาสุตฺตํ

[57] เอกํ สมยํ ภควา โกลิเยสุ วิหรติ ปชฺชนิกํ [สชฺชเนลํ (สี. ปี.), ปชฺชเนลํ (สฺยา. กํ.)] นาม โกลิยานํ นิคโมฯ อถ โข ภควา ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เยน สุปฺปวาสาย โกลิยธีตุยา นิเวสนํ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ปญฺญตฺเต อาสเน นิสีทิฯ อถ โข สุปฺปวาสา โกลิยธีตา ภควนฺตํ ปณีเตน ขาทนีเยน โภชนีเยน สหตฺถา สนฺตปฺเปสิ สมฺปวาเรสิฯ อถ โข สุปฺปวาสา โกลิยธีตา ภควนฺตํ ภุตฺตาวิํ โอนีตปตฺตปาณิํ เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข สุปฺปวาสํ โกลิยธีตรํ ภควา เอตทโวจ –

‘‘โภชนํ , สุปฺปวาเส, เทนฺตี อริยสาวิกา ปฏิคฺคาหกานํ จตฺตาริ ฐานานิ เทติฯ กตมานิ จตฺตาริ? อายุํ เทติ, วณฺณํ เทติ, สุขํ เทติ, พลํ เทติฯ อายุํ โข ปน ทตฺวา อายุสฺส ภาคินี โหติ ทิพฺพสฺส วา มานุสสฺส วาฯ วณฺณํ ทตฺวา วณฺณสฺส ภาคินี โหติ ทิพฺพสฺส วา มานุสสฺส วาฯ สุขํ ทตฺวา สุขสฺส ภาคินี โหติ ทิพฺพสฺส วา มานุสสฺส วาฯ พลํ ทตฺวา พลสฺส ภาคินี โหติ ทิพฺพสฺส วา มานุสสฺส วาฯ โภชนํ, สุปฺปวาเส, เทนฺตี อริยสาวิกา ปฏิคฺคาหกานํ อิมานิ จตฺตาริ ฐานานิ เทตี’’ติฯ

‘‘สุสงฺขตํ โภชนํ ยา ททาติ,

สุจิํ ปณีตํ [สุปณีตํ (ก.)] รสสา อุเปตํ;

สา ทกฺขิณา อุชฺชุคเตสุ ทินฺนา,

จรณูปปนฺเนสุ มหคฺคเตสุ;

ปุญฺเญน ปุญฺญํ สํสนฺทมานา,

มหปฺผลา โลกวิทูน วณฺณิตาฯ

‘‘เอตาทิสํ ยญฺญมนุสฺสรนฺตา,

เย เวทชาตา วิจรนฺติ โลเก;

วิเนยฺย มจฺเฉรมลํ สมูลํ,

อนินฺทิตา สคฺคมุเปนฺติ ฐาน’’นฺติฯ สตฺตมํ;

8. สุทตฺตสุตฺตํ

[58] อถ โข อนาถปิณฺฑิโก คหปติ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อนาถปิณฺฑิกํ คหปติํ ภควา เอตทโวจ –