8. ปติลีนสุตฺตํ

[38] ‘‘ปนุณฺณปจฺเจกสจฺโจ [ปณุนฺนปจฺเจกสจฺโจ (?)], ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ‘สมวยสฏฺเฐสโน ปสฺสทฺธกายสงฺขาโร ปติลีโน’ติ วุจฺจติฯ กถญฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปนุณฺณปจฺเจกสจฺโจ โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน ยานิ ตานิ ปุถุสมณพฺราหฺมณานํ ปุถุปจฺเจกสจฺจานิ, เสยฺยถิทํ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา, อนฺตวา โลโกติ วา, อนนฺตวา โลโกติ วา, ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺติ วา, อญฺญํ ชีวํ อญฺญํ สรีรนฺติ วา, โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา, น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา, โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา, เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา; สพฺพานิ ตานิ นุณฺณานิ โหนฺติ ปนุณฺณานิ จตฺตานิ วนฺตานิ มุตฺตานิ ปหีนานิ ปฏินิสฺสฏฺฐานิฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปนุณฺณปจฺเจกสจฺโจ โหติฯ

‘‘กถญฺจ , ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สมวยสฏฺเฐสโน โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน กาเมสนา ปหีนา โหติ, ภเวสนา ปหีนา โหติ, พฺรหฺมจริเยสนา ปฏิปฺปสฺสทฺธาฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สมวยสฏฺเฐสโน โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปสฺสทฺธกายสงฺขาโร โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สุขสฺส จ ปหานา ทุกฺขสฺส จ ปหานา ปุพฺเพว โสมนสฺสโทมนสฺสานํ อตฺถงฺคมา อทุกฺขมสุขํ อุเปกฺขาสติปาริสุทฺธิํ จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปสฺสทฺธกายสงฺขาโร โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปติลีโน โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อสฺมิมาโน ปหีโน โหติ อุจฺฉินฺนมูโล ตาลาวตฺถุกโต อนภาวํกโต อายติํ อนุปฺปาทธมฺโมฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปติลีโน โหติฯ ปนุณฺณปจฺเจกสจฺโจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ‘สมวยสฏฺเฐสโน ปสฺสทฺธกายสงฺขาโร ปติลีโน’ติ วุจฺจตี’’ติฯ

[อิติวุ. 55 อิติวุตฺตเกปิ] ‘‘กาเมสนา ภเวสนา, พฺรหฺมจริเยสนา สห;

อิติ สจฺจปรามาโส, ทิฏฺฐิฏฺฐานา สมุสฺสยาฯ

[อิติวุ. 55 อิติวุตฺตเกปิ] ‘‘สพฺพราควิรตฺตสฺส, ตณฺหกฺขยวิมุตฺติโน;

เอสนา ปฏินิสฺสฏฺฐา, ทิฏฺฐิฏฺฐานา สมูหตาฯ

‘‘ส เว สนฺโต สโต ภิกฺขุ, ปสฺสทฺโธ อปราชิโต;

มานาภิสมยา พุทฺโธ, ปติลีโนติ วุจฺจตี’’ติฯ อฏฺฐมํ;

9. อุชฺชยสุตฺตํ

[39] อถ โข อุชฺชโย พฺราหฺมโณ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธิํ สมฺโมทิฯ สมฺโมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อุชฺชโย พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘ภวมฺปิ โน โคตโม ยญฺญํ วณฺเณตี’’ติ ? ‘‘น โข อหํ, พฺราหฺมณ, สพฺพํ ยญฺญํ วณฺเณมิ; น ปนาหํ, พฺราหฺมณ, สพฺพํ ยญฺญํ น วณฺเณมิฯ ยถารูเป โข, พฺราหฺมณ, ยญฺเญ คาโว หญฺญนฺติ, อเชฬกา หญฺญนฺติ, กุกฺกุฏสูกรา หญฺญนฺติ, วิวิธา ปาณา สงฺฆาตํ อาปชฺชนฺติ; เอวรูปํ โข อหํ, พฺราหฺมณ, สารมฺภํ ยญฺญํ น วณฺเณมิฯ ตํ กิสฺส เหตุ? เอวรูปญฺหิ, พฺราหฺมณ, สารมฺภํ ยญฺญํ น อุปสงฺกมนฺติ อรหนฺโต วา อรหตฺตมคฺคํ วา สมาปนฺนาฯ

‘‘ยถารูเป จ โข, พฺราหฺมณ, ยญฺเญ เนว คาโว หญฺญนฺติ, น อเชฬกา หญฺญนฺติ, น กุกฺกุฏสูกรา หญฺญนฺติ, น วิวิธา ปาณา สงฺฆาตํ อาปชฺชนฺติ; เอวรูปํ โข อหํ, พฺราหฺมณ, นิรารมฺภํ ยญฺญํ วณฺเณมิ, ยทิทํ นิจฺจทานํ อนุกุลยญฺญํฯ ตํ กิสฺส เหตุ? เอวรูปญฺหิ, พฺราหฺมณ, นิรารมฺภํ ยญฺญํ อุปสงฺกมนฺติ อรหนฺโต วา อรหตฺตมคฺคํ วา สมาปนฺนา’’ติฯ

‘‘อสฺสเมธํ ปุริสเมธํ, สมฺมาปาสํ วาชเปยฺยํ นิรคฺคฬํ ;

มหายญฺญา มหารมฺภา [สมฺมาปาสํ วาชเปยฺยํ; นิรคฺคฬํ มหารมฺภา (ปี.) สํ. นิ. 1.120], น เต โหนฺติ มหปฺผลาฯ

‘‘อเชฬกา จ คาโว จ, วิวิธา ยตฺถ หญฺญเร;

น ตํ สมฺมคฺคตา ยญฺญํ, อุปยนฺติ มเหสิโนฯ

‘‘เย จ ยญฺญา นิรารมฺภา, ยชนฺติ อนุกุลํ สทา;

อเชฬกา จ คาโว จ, วิวิธา เนตฺถ หญฺญเร [นาเชฬกา จ คาโว จ, วิวิธา ยตฺถ หญฺญเร (สฺยา. กํ.)];

ตญฺจ สมฺมคฺคตา ยญฺญํ, อุปยนฺติ มเหสิโนฯ