(26) 6. อภิญฺญาวคฺโค

1. อภิญฺญาสุตฺตํ

[254] ‘‘จตฺตาโรเม , ภิกฺขเว, ธมฺมาฯ กตเม จตฺตาโร? อตฺถิ, ภิกฺขเว, ธมฺมา อภิญฺญา ปริญฺเญยฺยา; อตฺถิ, ภิกฺขเว , ธมฺมา อภิญฺญา ปหาตพฺพา; อตฺถิ, ภิกฺขเว, ธมฺมา อภิญฺญา ภาเวตพฺพา; อตฺถิ, ภิกฺขเว, ธมฺมา อภิญฺญา สจฺฉิกาตพฺพาฯ

‘‘กตเม จ, ภิกฺขเว, ธมฺมา อภิญฺญา ปริญฺเญยฺยา? ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา [ปญฺจุปาทานกฺขนฺธาติสฺส วจนียํ (ก.)] – อิเม วุจฺจนฺติ, ภิกฺขเว , ธมฺมา อภิญฺญา ปริญฺเญยฺยาฯ

‘‘กตเม จ, ภิกฺขเว, ธมฺมา อภิญฺญา ปหาตพฺพา? อวิชฺชา จ ภวตณฺหา จ – อิเม วุจฺจนฺติ, ภิกฺขเว, ธมฺมา อภิญฺญา ปหาตพฺพาฯ

‘‘กตเม จ, ภิกฺขเว, ธมฺมา อภิญฺญา ภาเวตพฺพา? สมโถ จ วิปสฺสนา จ – อิเม วุจฺจนฺติ, ภิกฺขเว, ธมฺมา อภิญฺญา ภาเวตพฺพาฯ

‘‘กตเม จ, ภิกฺขเว, ธมฺมา อภิญฺญา สจฺฉิกาตพฺพา? วิชฺชา จ วิมุตฺติ จ – อิเม วุจฺจนฺติ, ภิกฺขเว, ธมฺมา อภิญฺญา สจฺฉิกาตพฺพาฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, จตฺตาโร ธมฺมา’’ติฯ ปฐมํฯ

2. ปริเยสนาสุตฺตํ

[255] ‘‘จตสฺโส อิมา, ภิกฺขเว, อนริยปริเยสนาฯ กตมา จตสฺโส? อิธ, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ อตฺตนา ชราธมฺโม สมาโน ชราธมฺมํเยว ปริเยสติ; อตฺตนา พฺยาธิธมฺโม สมาโน พฺยาธิธมฺมํเยว ปริเยสติ; อตฺตนา มรณธมฺโม สมาโน มรณธมฺมํเยว ปริเยสติ; อตฺตนา สํกิเลสธมฺโม สมาโน สํกิเลสธมฺมํเยว ปริเยสติฯ อิมา โข, ภิกฺขเว, จตสฺโส อนริยปริเยสนาฯ

‘‘จตสฺโส อิมา, ภิกฺขเว, อริยปริเยสนาฯ