(21) 1. สปฺปุริสวคฺโค

1. สิกฺขาปทสุตฺตํ

[201] ‘‘อสปฺปุริสญฺจ โว, ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ, อสปฺปุริเสน อสปฺปุริสตรญฺจ; สปฺปุริสญฺจ, สปฺปุริเสน สปฺปุริสตรญฺจฯ ตํ สุณาถ, สาธุกํ มนสิ กโรถ; ภาสิสฺสามี’’ติฯ ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ติ โข เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจสฺโสสุํฯ ภควา เอตทโวจ –

‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, อสปฺปุริโส? อิธ, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ ปาณาติปาตี โหติ, อทินฺนาทายี โหติ, กาเมสุมิจฺฉาจารี โหติ, มุสาวาที โหติ, สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐายี โหติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสปฺปุริโสฯ

‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, อสปฺปุริเสน อสปฺปุริสตโร? อิธ, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ อตฺตนา จ ปาณาติปาตี โหติ, ปรญฺจ ปาณาติปาเต สมาทเปติ; อตฺตนา จ อทินฺนาทายี โหติ, ปรญฺจ อทินฺนาทาเน สมาทเปติ; อตฺตนา จ กาเมสุมิจฺฉาจารี โหติ, ปรญฺจ กาเมสุมิจฺฉาจาเร สมาทเปติ; อตฺตนา จ มุสาวาที โหติ, ปรญฺจ มุสาวาเท สมาทเปติ; อตฺตนา จ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐายี โหติ, ปรญฺจ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐาเน สมาทเปติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสปฺปุริเสน อสปฺปุริสตโรฯ

‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, สปฺปุริโส? อิธ, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ ปาณาติปาตา ปฏิวิรโต โหติ, อทินฺนาทานา ปฏิวิรโต โหติ, กาเมสุมิจฺฉาจารา ปฏิวิรโต โหติ, มุสาวาทา ปฏิวิรโต โหติ, สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐานา ปฏิวิรโต โหติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สปฺปุริโสฯ

‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, สปฺปุริเสน สปฺปุริสตโร? อิธ, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ อตฺตนา จ ปาณาติปาตา ปฏิวิรโต โหติ, ปรญฺจ ปาณาติปาตา เวรมณิยา สมาทเปติ; อตฺตนา จ อทินฺนาทานา ปฏิวิรโต โหติ, ปรญฺจ อทินฺนาทานา เวรมณิยา สมาทเปติ; อตฺตนา จ กาเมสุมิจฺฉาจารา ปฏิวิรโต โหติ, ปรญฺจ กาเมสุมิจฺฉาจารา เวรมณิยา สมาทเปติ; อตฺตนา จ มุสาวาทา ปฏิวิรโต โหติ, ปรญฺจ มุสาวาทา เวรมณิยา สมาทเปติ; อตฺตนา จ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐานา ปฏิวิรโต โหติ, ปรญฺจ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐานา เวรมณิยา สมาทเปติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สปฺปุริเสน สปฺปุริสตโร’’ติ [ปุ. ป. 135]ฯ ปฐมํฯ

2. อสฺสทฺธสุตฺตํ

[202] ‘‘อสปฺปุริสญฺจ โว, ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ, อสปฺปุริเสน อสปฺปุริสตรญฺจ; สปฺปุริสญฺจ, สปฺปุริเสน สปฺปุริสตรญฺจฯ ตํ สุณาถ…เป.…ฯ

‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, อสปฺปุริโส? อิธ, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ อสฺสทฺโธ โหติ, อหิริโก โหติ, อโนตฺตปฺปี โหติ, อปฺปสฺสุโต โหติ, กุสีโต โหติ, มุฏฺฐสฺสติ โหติ, ทุปฺปญฺโญ โหติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสปฺปุริโสฯ

‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, อสปฺปุริเสน อสปฺปุริสตโร? อิธ, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ อตฺตนา จ อสฺสทฺโธ โหติ, ปรญฺจ อสฺสทฺธิเย [อสทฺธาย (ก.)] สมาทเปติ; อตฺตนา จ อหิริโก โหติ, ปรญฺจ อหิริกตาย สมาทเปติ; อตฺตนา จ อโนตฺตปฺปี โหติ, ปรญฺจ อโนตฺตปฺเป สมาทเปติ; อตฺตนา จ อปฺปสฺสุโต โหติ, ปรญฺจ อปฺปสฺสุเต สมาทเปติ; อตฺตนา จ กุสีโต โหติ, ปรญฺจ โกสชฺเช สมาทเปติ; อตฺตนา จ มุฏฺฐสฺสติ โหติ, ปรญฺจ มุฏฺฐสฺสจฺเจ [มุฏฺฐสจฺเจ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] สมาทเปติ; อตฺตนา จ ทุปฺปญฺโญ โหติ, ปรญฺจ ทุปฺปญฺญตาย สมาทเปติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสปฺปุริเสน อสปฺปุริสตโรฯ

‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, สปฺปุริโส? อิธ, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ สทฺโธ โหติ, หิริมา โหติ, โอตฺตปฺปี โหติ, พหุสฺสุโต โหติ, อารทฺธวีริโย โหติ, สติมา โหติ, ปญฺญวา โหติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สปฺปุริโสฯ