8. ทุติยอคติสุตฺตํ
[18] ‘‘จตฺตาริมานิ , ภิกฺขเว, นาคติคมนานิฯ กตมานิ จตฺตาริ? น ฉนฺทาคติํ คจฺฉติ, น โทสาคติํ คจฺฉติ, น โมหาคติํ คจฺฉติ, น ภยาคติํ คจฺฉติ – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, จตฺตาริ นาคติคมนานี’’ติฯ
‘‘ฉนฺทา โทสา ภยา โมหา, โย ธมฺมํ นาติวตฺตติ;
อาปูรติ ตสฺส ยโส, สุกฺกปกฺเขว จนฺทิมา’’ติฯ อฏฺฐมํ;
9. ตติยอคติสุตฺตํ
[19] ‘‘จตฺตาริมานิ, ภิกฺขเว, อคติคมนานิฯ กตมานิ จตฺตาริ? ฉนฺทาคติํ คจฺฉติ , โทสาคติํ คจฺฉติ, โมหาคติํ คจฺฉติ, ภยาคติํ คจฺฉติ – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, จตฺตาริ อคติคมนานิฯ
‘‘จตฺตาริมานิ, ภิกฺขเว, นาคติคมนานิฯ กตมานิ จตฺตาริ? น ฉนฺทาคติํ คจฺฉติ, น โทสาคติํ คจฺฉติ, น โมหาคติํ คจฺฉติ, น ภยาคติํ คจฺฉติ – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, จตฺตาริ นาคติคมนานี’’ติฯ
‘‘ฉนฺทา โทสา ภยา โมหา, โย ธมฺมํ อติวตฺตติ;
นิหียติ ตสฺส ยโส, กาฬปกฺเขว จนฺทิมาฯ
‘‘ฉนฺทา โทสา ภยา โมหา, โย ธมฺมํ นาติวตฺตติ;
อาปูรติ ตสฺส ยโส, สุกฺกปกฺเขว จนฺทิมา’’ติฯ นวมํ;
10. ภตฺตุทฺเทสกสุตฺตํ
[20] ‘‘จตูหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภตฺตุทฺเทสโก ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ นิรเยฯ กตเมหิ จตูหิ? ฉนฺทาคติํ คจฺฉติ, โทสาคติํ คจฺฉติ, โมหาคติํ คจฺฉติ, ภยาคติํ คจฺฉติ – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภตฺตุทฺเทสโก ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ นิรเยฯ
‘‘จตูหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภตฺตุทฺเทสโก ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ สคฺเคฯ
กตเมหิ จตูหิ? น ฉนฺทาคติํ คจฺฉติ, น โทสาคติํ คจฺฉติ, น โมหาคติํ คจฺฉติ, น ภยาคติํ คจฺฉติ – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภตฺตุทฺเทสโก ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ สคฺเค’’ติฯ
‘‘เย เกจิ กาเมสุ อสญฺญตา ชนา,
อธมฺมิกา โหนฺติ อธมฺมคารวา;
ฉนฺทา โทสา โมหา จ ภยา คามิโน [ฉนฺทา จ โทสา จ ภยา จ คามิโน (สี. สฺยา. กํ. ปี)],
ปริสากสโฏ [ปริสกฺกสาโว (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] จ ปเนส วุจฺจติฯ
‘‘เอวญฺหิ วุตฺตํ สมเณน ชานตา,
ตสฺมา หิ เต สปฺปุริสา ปสํสิยา;
ธมฺเม ฐิตา เย น กโรนฺติ ปาปกํ,
น ฉนฺทา น โทสา น โมหา น ภยา จ คามิโน [น ฉนฺทโทสา น ภยา จ คามิโน (สี. สฺยา. กํ. ปี.)];
‘‘ปริสาย มณฺโฑ จ ปเนส วุจฺจติ,
เอวญฺหิ วุตฺตํ สมเณน ชานตา’’ติฯ ทสมํ;
จรวคฺโค ทุติโยฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
จรํ สีลํ ปธานานิ, สํวรํ ปญฺญตฺติ ปญฺจมํ;
โสขุมฺมํ ตโย อคตี, ภตฺตุทฺเทเสน เต ทสาติฯ
3. อุรุเวลวคฺโค
1. ปฐมอุรุเวลสุตฺตํ
[21] เอวํ เม สุตํ [สํ. นิ. 1.173 อาคตํ] – เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘ภิกฺขโว’’ติฯ ‘‘ภทนฺเต’’ติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจสฺโสสุํฯ ภควา เอตทโวจ –