เจตนา วิภตฺติ โกฏฺฐิโก, อานนฺโท อุปวาณปญฺจมํ;

อายาจน-ราหุล-ชมฺพาลี, นิพฺพานํ มหาปเทเสนาติฯ

(19) 4. พฺราหฺมณวคฺโค

1. โยธาชีวสุตฺตํ

[181] ‘‘จตูหิ , ภิกฺขเว, องฺเคหิ สมนฺนาคโต โยธาชีโว ราชารโห โหติ ราชโภคฺโค, รญฺโญ องฺคนฺเตว สงฺขํ คจฺฉติฯ กตเมหิ จตูหิ? อิธ, ภิกฺขเว, โยธาชีโว ฐานกุสโล จ โหติ, ทูเรปาตี จ, อกฺขณเวธี จ, มหโต จ กายสฺส ปทาเลตาฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, จตูหิ องฺเคหิ สมนฺนาคโต โยธาชีโว ราชารโห โหติ ราชโภคฺโค, รญฺโญ องฺคนฺเตว สงฺขํ คจฺฉติฯ เอวเมวํ โข, ภิกฺขเว, จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อาหุเนยฺโย โหติ ปาหุเนยฺโย ทกฺขิเณยฺโย อญฺชลิกรณีโย อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺสฯ กตเมหิ จตูหิ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ฐานกุสโล จ โหติ, ทูเรปาตี จ, อกฺขณเวธี จ, มหโต จ กายสฺส ปทาเลตาฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ฐานกุสโล โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สีลวา โหติ…เป.… สมาทาย สิกฺขติ สิกฺขาปเทสุฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ฐานกุสโล โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ทูเรปาตี โหติ? อิธ, ภิกฺขเว , ภิกฺขุ ยํ กิญฺจิ รูปํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา, สพฺพํ รูปํ ‘เนตํ มม, เนโสหมสฺมิ, น เมโส อตฺตา’ติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ปสฺสติฯ ยา กาจิ เวทนา…เป.… ยา กาจิ สญฺญา… เย เกจิ สงฺขารา… ยํ กิญฺจิ วิญฺญาณํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา , สพฺพํ วิญฺญาณํ ‘เนตํ มม, เนโสหมสฺมิ, น เมโส อตฺตา’ติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ปสฺสติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ทูเรปาตี โหติฯ

‘‘กถญฺจ , ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อกฺขณเวธี โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ…เป.… ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อกฺขณเวธี โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ มหโต กายสฺส ปทาเลตา โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ มหนฺตํ อวิชฺชากฺขนฺธํ ปทาเลตาฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ มหโต กายสฺส ปทาเลตา โหติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อาหุเนยฺโย โหติ…เป.… อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺสา’’ติฯ ปฐมํฯ

2. ปาฏิโภคสุตฺตํ

[182] [กถา. 624] ‘‘จตุนฺนํ , ภิกฺขเว, ธมฺมานํ นตฺถิ โกจิ ปาฏิโภโค – สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา เทโว วา มาโร วา พฺรหฺมา วา โกจิ วา โลกสฺมิํฯ

‘‘กตเมสํ จตุนฺนํ? ‘ชราธมฺมํ มา ชีรี’ติ นตฺถิ โกจิ ปาฏิโภโค – สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา เทโว วา มาโร วา พฺรหฺมา วา โกจิ วา โลกสฺมิํ; ‘พฺยาธิธมฺมํ มา พฺยาธิยี’ติ นตฺถิ โกจิ ปาฏิโภโค – สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา เทโว วา มาโร วา พฺรหฺมา วา โกจิ วา โลกสฺมิํ; ‘มรณธมฺมํ มา มียี’ติ นตฺถิ โกจิ ปาฏิโภโค – สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา เทโว วา มาโร วา พฺรหฺมา วา โกจิ วา โลกสฺมิํ; ‘ยานิ โข ปน ตานิ ปุพฺเพ อตฺตนา กตานิ ปาปกานิ กมฺมานิ สํกิเลสิกานิ โปโนภวิกานิ สทรานิ ทุกฺขวิปากานิ อายติํ ชาติชรามรณิกานิ, เตสํ วิปาโก มา นิพฺพตฺตี’ติ นตฺถิ โกจิ ปาฏิโภโค – สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา เทโว วา มาโร วา พฺรหฺมา วา โกจิ วา โลกสฺมิํฯ

‘‘อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, จตุนฺนํ ธมฺมานํ นตฺถิ โกจิ ปาฏิโภโค – สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา เทโว วา มาโร วา พฺรหฺมา วา โกจิ วา โลกสฺมิ’’นฺติฯ ทุติยํฯ