(17) 2. ปฏิปทาวคฺโค

1. สํขิตฺตสุตฺตํ

[161] ‘‘จตสฺโส อิมา, ภิกฺขเว, ปฏิปทาฯ กตมา จตสฺโส? ทุกฺขา ปฏิปทา ทนฺธาภิญฺญา, ทุกฺขา ปฏิปทา ขิปฺปาภิญฺญา, สุขา ปฏิปทา ทนฺธาภิญฺญา, สุขา ปฏิปทา ขิปฺปาภิญฺญา – อิมา โข, ภิกฺขเว, จตสฺโส ปฏิปทา’’ติฯ ปฐมํฯ

2. วิตฺถารสุตฺตํ

[162] ‘‘จตสฺโส อิมา, ภิกฺขเว, ปฏิปทาฯ กตมา จตสฺโส? ทุกฺขา ปฏิปทา ทนฺธาภิญฺญา, ทุกฺขา ปฏิปทา ขิปฺปาภิญฺญา, สุขา ปฏิปทา ทนฺธาภิญฺญา, สุขา ปฏิปทา ขิปฺปาภิญฺญาฯ

‘‘กตมา จ, ภิกฺขเว, ทุกฺขา ปฏิปทา ทนฺธาภิญฺญา? อิธ, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ ปกติยาปิ ติพฺพราคชาติโก โหติ, อภิกฺขณํ ราคชํ ทุกฺขํ โทมนสฺสํ ปฏิสํเวเทติฯ ปกติยาปิ ติพฺพโทสชาติโก โหติ, อภิกฺขณํ โทสชํ ทุกฺขํ โทมนสฺสํ ปฏิสํเวเทติฯ ปกติยาปิ ติพฺพโมหชาติโก โหติ, อภิกฺขณํ โมหชํ ทุกฺขํ โทมนสฺสํ ปฏิสํเวเทติฯ ตสฺสิมานิ ปญฺจินฺทฺริยานิ มุทูนิ ปาตุภวนฺติ – สทฺธินฺทฺริยํ, วีริยินฺทฺริยํ, สตินฺทฺริยํ, สมาธินฺทฺริยํ, ปญฺญินฺทฺริยํฯ โส อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อินฺทฺริยานํ มุทุตฺตา ทนฺธํ อานนฺตริยํ ปาปุณาติ อาสวานํ ขยายฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ทุกฺขา ปฏิปทา ทนฺธาภิญฺญาฯ

‘‘กตมา จ, ภิกฺขเว, ทุกฺขา ปฏิปทา ขิปฺปาภิญฺญา? อิธ, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ ปกติยาปิ ติพฺพราคชาติโก โหติ, อภิกฺขณํ ราคชํ ทุกฺขํ โทมนสฺสํ ปฏิสํเวเทติฯ ปกติยาปิ ติพฺพโทสชาติโก โหติ, อภิกฺขณํ โทสชํ ทุกฺขํ โทมนสฺสํ ปฏิสํเวเทติฯ ปกติยาปิ ติพฺพโมหชาติโก โหติ , อภิกฺขณํ โมหชํ ทุกฺขํ โทมนสฺสํ ปฏิสํเวเทติฯ ตสฺสิมานิ ปญฺจินฺทฺริยานิ อธิมตฺตานิ ปาตุภวนฺติ – สทฺธินฺทฺริยํ, วีริยินฺทฺริยํ, สตินฺทฺริยํ, สมาธินฺทฺริยํ, ปญฺญินฺทฺริยํฯ โส อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อินฺทฺริยานํ อธิมตฺตตฺตา ขิปฺปํ อานนฺตริยํ ปาปุณาติ อาสวานํ ขยายฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ทุกฺขา ปฏิปทา ขิปฺปาภิญฺญาฯ