เมนู

อ. นิ. 4.164 ปฏิปทาวคฺเค จตุตฺถสุตฺเต ปน ‘‘สเมตี’’ติ ปทํ สพฺพตฺถปิ ทิสฺสติ] พฺยนฺตีกโรติ อนภาวํ คเมติ, อุปฺปนฺนํ พฺยาปาทวิตกฺกํ…เป.… อุปฺปนฺนํ วิหิํสาวิตกฺกํ…เป.… อุปฺปนฺนุปฺปนฺเน ปาปเก อกุสเล ธมฺเม นาธิวาเสติ ปชหติ วิโนเทติ หนติ พฺยนฺตีกโรติ อนภาวํ คเมติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ หนฺตา โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ขนฺตา โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ขโม โหติ สีตสฺส อุณฺหสฺส ชิฆจฺฉาย ปิปาสาย, ฑํสมกสวาตาตปสรีสปสมฺผสฺสานํ ทุรุตฺตานํ ทุราคตานํ วจนปถานํ อุปฺปนฺนานํ สารีริกานํ เวทนานํ ทุกฺขานํ ติพฺพานํ ขรานํ กฏุกานํ อสาตานํ อมนาปานํ ปาณหรานํ อธิวาสกชาติโก โหติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ขนฺตา โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ คนฺตา โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ยายํ ทิสา อคตปุพฺพา อิมินา ทีเฆน อทฺธุนา ยทิทํ สพฺพสงฺขารสมโถ สพฺพูปธิปฏินิสฺสคฺโค ตณฺหากฺขโย วิราโค นิโรโธ นิพฺพานํ, ตํ ขิปฺปญฺเญว คนฺตา โหติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ คนฺตา โหติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อาหุเนยฺโย โหติ…เป.… อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺสา’’ติฯ จตุตฺถํฯ

5. ฐานสุตฺตํ

[115] ‘‘จตฺตาริมานิ, ภิกฺขเว, ฐานานิฯ กตมานิ จตฺตาริ? อตฺถิ, ภิกฺขเว, ฐานํ อมนาปํ กาตุํ; ตญฺจ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตติฯ อตฺถิ, ภิกฺขเว, ฐานํ อมนาปํ กาตุํ; ตญฺจ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตติฯ อตฺถิ, ภิกฺขเว, ฐานํ มนาปํ กาตุํ; ตญฺจ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตติฯ อตฺถิ, ภิกฺขเว, ฐานํ มนาปํ กาตุํ; ตญฺจ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตติฯ

‘‘ตตฺร, ภิกฺขเว, ยมิทํ [ยทิทํ (สฺยา. กํ. ก.)] ฐานํ อมนาปํ กาตุํ; ตญฺจ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตติ – อิทํ, ภิกฺขเว, ฐานํ อุภเยเนว น กตฺตพฺพํ มญฺญติ [ปญฺญายติ (?)]ฯ ยมฺปิทํ [ยทิทํ (ก.)] ฐานํ อมนาปํ กาตุํ; อิมินาปิ นํ [ตํ (สี. ปี.) สฺยามโปตฺถเก นตฺถิ] น กตฺตพฺพํ มญฺญติฯ ยมฺปิทํ ฐานํ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตติ; อิมินาปิ นํ [ตํ (ปี.) สี. สฺยา. โปตฺถเกสุ นตฺถิ] น กตฺตพฺพํ มญฺญติฯ อิทํ, ภิกฺขเว, ฐานํ อุภเยเนว น กตฺตพฺพํ มญฺญติฯ

‘‘ตตฺร, ภิกฺขเว, ยมิทํ ฐานํ อมนาปํ กาตุํ; ตญฺจ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตติ – อิมสฺมิํ, ภิกฺขเว, ฐาเน พาโล จ ปณฺฑิโต จ เวทิตพฺโพ ปุริสถาเม ปุริสวีริเย ปุริสปรกฺกเมฯ น, ภิกฺขเว, พาโล อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ – ‘กิญฺจาปิ โข อิทํ ฐานํ อมนาปํ กาตุํ; อถ จรหิทํ ฐานํ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตตี’ติฯ โส ตํ ฐานํ น กโรติฯ ตสฺส ตํ ฐานํ อกยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตติฯ ปณฺฑิโต จ โข, ภิกฺขเว, อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ – ‘กิญฺจาปิ โข อิทํ ฐานํ อมนาปํ กาตุํ; อถ จรหิทํ ฐานํ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตตี’ติฯ โส ตํ ฐานํ กโรติฯ ตสฺส ตํ ฐานํ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตติฯ

‘‘ตตฺร, ภิกฺขเว, ยมิทํ [ยทิทํ (สฺยา. กํ.)] ฐานํ มนาปํ กาตุํ; ตญฺจ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตติ – อิมสฺมิมฺปิ, ภิกฺขเว, ฐาเน พาโล จ ปณฺฑิโต จ เวทิตพฺโพ ปุริสถาเม ปุริสวีริเย ปุริสปรกฺกเมฯ น, ภิกฺขเว, พาโล อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ – ‘กิญฺจาปิ โข อิทํ ฐานํ มนาปํ กาตุํ; อถ จรหิทํ ฐานํ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตตี’ติฯ โส ตํ ฐานํ กโรติฯ ตสฺส ตํ ฐานํ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตติฯ ปณฺฑิโต จ โข, ภิกฺขเว, อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ – ‘กิญฺจาปิ โข อิทํ ฐานํ มนาปํ กาตุํ; อถ จรหิทํ ฐานํ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตตี’ติฯ โส ตํ ฐานํ น กโรติฯ ตสฺส ตํ ฐานํ อกยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตติฯ

‘‘ตตฺร, ภิกฺขเว, ยมิทํ ฐานํ มนาปํ กาตุํ, ตญฺจ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตติ – อิทํ, ภิกฺขเว, ฐานํ อุภเยเนว กตฺตพฺพํ มญฺญติฯ ยมฺปิทํ ฐานํ มนาปํ กาตุํ, อิมินาปิ นํ กตฺตพฺพํ มญฺญติ; ยมฺปิทํ ฐานํ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตติ, อิมินาปิ นํ กตฺตพฺพํ มญฺญติฯ อิทํ, ภิกฺขเว, ฐานํ อุภเยเนว กตฺตพฺพํ มญฺญติฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, จตฺตาริ ฐานานี’’ติฯ ปญฺจมํฯ

6. อปฺปมาทสุตฺตํ

[116] ‘‘จตูหิ, ภิกฺขเว, ฐาเนหิ อปฺปมาโท กรณีโยฯ กตเมหิ จตูหิ? กายทุจฺจริตํ, ภิกฺขเว, ปชหถ, กายสุจริตํ ภาเวถ; ตตฺถ จ มา ปมาทตฺถฯ วจีทุจฺจริตํ, ภิกฺขเว, ปชหถ, วจีสุจริตํ ภาเวถ; ตตฺถ จ มา ปมาทตฺถฯ มโนทุจฺจริตํ, ภิกฺขเว, ปชหถ, มโนสุจริตํ ภาเวถ; ตตฺถ จ มา ปมาทตฺถฯ มิจฺฉาทิฏฺฐิํ, ภิกฺขเว, ปชหถ, สมฺมาทิฏฺฐิํ ภาเวถ ; ตตฺถ จ มา ปมาทตฺถฯ