เมนู

(12) 2. เกสิวคฺโค

1. เกสิสุตฺตํ

[111] อถ โข เกสิ อสฺสทมฺมสารถิ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข เกสิํ อสฺสทมฺมสารถิํ ภควา เอตทโวจ – ‘‘ตฺวํ โขสิ, เกสิ, ปญฺญาโต อสฺสทมฺมสารถีติ [สญฺญาโต อสฺสทมฺมสารถิ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)]ฯ กถํ ปน ตฺวํ, เกสิ, อสฺสทมฺมํ วิเนสี’’ติ? ‘‘อหํ โข, ภนฺเต, อสฺสทมฺมํ สณฺเหนปิ วิเนมิ, ผรุเสนปิ วิเนมิ , สณฺหผรุเสนปิ วิเนมี’’ติฯ ‘‘สเจ เต, เกสิ, อสฺสทมฺโม สณฺเหน วินยํ น อุเปติ, ผรุเสน วินยํ น อุเปติ, สณฺหผรุเสน วินยํ น อุเปติ, กินฺติ นํ กโรสี’’ติ? ‘‘สเจ เม, ภนฺเต, อสฺสทมฺโม สณฺเหน วินยํ น อุเปติ, ผรุเสน วินยํ น อุเปติ, สณฺหผรุเสน วินยํ น อุเปติ; หนามิ นํ, ภนฺเตฯ ตํ กิสฺส เหตุ? มา เม อาจริยกุลสฺส อวณฺโณ อโหสี’’ติฯ

‘‘ภควา ปน, ภนฺเต, อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิฯ กถํ ปน, ภนฺเต, ภควา ปุริสทมฺมํ วิเนตี’’ติ? ‘‘อหํ โข, เกสิ, ปุริสทมฺมํ สณฺเหนปิ วิเนมิ, ผรุเสนปิ วิเนมิ, สณฺหผรุเสนปิ วิเนมิฯ ตตฺริทํ, เกสิ, สณฺหสฺมิํ – อิติ กายสุจริตํ อิติ กายสุจริตสฺส วิปาโก, อิติ วจีสุจริตํ อิติ วจีสุจริตสฺส วิปาโก, อิติ มโนสุจริตํ อิติ มโนสุจริตสฺส วิปาโก, อิติ เทวา, อิติ มนุสฺสาติฯ ตตฺริทํ, เกสิ, ผรุสสฺมิํ – อิติ กายทุจฺจริตํ อิติ กายทุจฺจริตสฺส วิปาโก, อิติ วจีทุจฺจริตํ อิติ วจีทุจฺจริตสฺส วิปาโก, อิติ มโนทุจฺจริตํ อิติ มโนทุจฺจริตสฺส วิปาโก, อิติ นิรโย, อิติ ติรจฺฉานโยนิ, อิติ เปตฺติวิสโย’’ติฯ

‘‘ตตฺริทํ, เกสิ, สณฺหผรุสสฺมิํ – อิติ กายสุจริตํ อิติ กายสุจริตสฺส วิปาโก, อิติ กายทุจฺจริตํ อิติ กายทุจฺจริตสฺส วิปาโก, อิติ วจีสุจริตํ อิติ วจีสุจริตสฺส วิปาโก, อิติ วจีทุจฺจริตํ อิติ วจีทุจฺจริตสฺส วิปาโก, อิติ มโนสุจริตํ อิติ มโนสุจริตสฺส วิปาโก, อิติ มโนทุจฺจริตํ อิติ มโนทุจฺจริตสฺส วิปาโก, อิติ เทวา, อิติ มนุสฺสา, อิติ นิรโย, อิติ ติรจฺฉานโยนิ, อิติ เปตฺติวิสโย’’ติฯ