เมนู

[185] อนาปตฺติ สมเย, อสํวิทหิตฺวา คจฺฉติ, ภิกฺขุนี สํวิทหติ , ภิกฺขุ น สํวิทหติ, วิสงฺเกเตน คจฺฉนฺติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

สํวิธานสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ สตฺตมํฯ

8. นาวาภิรุหนสิกฺขาปทํ

[186] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ภิกฺขุนีหิ สทฺธิํ สํวิธาย เอกํ นาวํ [เอกนาวํ (สฺยา.)] อภิรุหนฺติฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘ยเถว มยํ สปชาปติกา นาวาย [เอกนาวาย (สฺยา.)] กีฬาม, เอวเมวิเม สมณา สกฺยปุตฺติยา ภิกฺขุนีหิ สทฺธิํ สํวิธาย นาวาย กีฬนฺตี’’ติ! อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขิยฺยนฺตานํ วิปาเจนฺตานํฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ภิกฺขุนีหิ สทฺธิํ สํวิธาย เอกํ นาวํ อภิรุหิสฺสนฺตี’’ติ…เป.… ‘‘สจฺจํ กิร ตุมฺเห, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนีหิ สทฺธิํ สํวิธาย เอกํ นาวํ อภิรุหถา’’ติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม ตุมฺเห, โมฆปุริสา, ภิกฺขุนีหิ สทฺธิํ สํวิธาย เอกํ นาวํ อภิรุหิสฺสถ! เนตํ, โมฆปุริสา, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

‘‘โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุนิยา สทฺธิํ สํวิธาย เอกํ นาวํ [เอกนาวํ (สฺยา.)] อภิรุเหยฺย, อุทฺธํคามินิํ วา อโธคามินิํ วา, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

เอวญฺจิทํ ภควตา ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ โหติฯ

[187] เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู จ ภิกฺขุนิโย จ สาเกตา สาวตฺถิํ อทฺธานมคฺคปฺปฏิปนฺนา โหนฺติฯ อนฺตรามคฺเค นที ตริตพฺพา [อุตฺตริตพฺพา (สฺยา.)] โหติฯ อถ โข ตา ภิกฺขุนิโย เต ภิกฺขู เอตทโวจุํ – ‘‘มยมฺปิ อยฺเยหิ สทฺธิํ อุตฺตริสฺสามา’’ติฯ

‘‘น, ภคินี, กปฺปติ ภิกฺขุนิยา สทฺธิํ สํวิธาย เอกํ นาวํ อภิรุหิตุํ; ตุมฺเห วา ปฐมํ อุตฺตรถ มยํ วา อุตฺตริสฺสามา’’ติ ฯ ‘‘อยฺยา, ภนฺเต, อคฺคปุริสาฯ อยฺยาว ปฐมํ อุตฺตรนฺตู’’ติฯ อถ โข ตาสํ ภิกฺขุนีนํ ปจฺฉา อุตฺตรนฺตีนํ โจรา อจฺฉินฺทิํสุ จ ทูเสสุญฺจ ฯ อถ โข ตา ภิกฺขุนิโย สาวตฺถิํ คนฺตฺวา ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อถ โข ภควา เอตสฺมิํ นิทาเน เอตสฺมิํ ปกรเณ ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ติริยํ ตรณาย ภิกฺขุนิยา สทฺธิํ สํวิธาย เอกํ นาวํ อภิรุหิตุํฯ เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

[188] ‘‘โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุนิยา สทฺธิํ สํวิธาย เอกํ นาวํ อภิรุเหยฺย อุทฺธํคามินิํ วา อโธคามินิํ วา, อญฺญตฺร ติริยํ ตรณาย, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

[189] โย ปนาติ โย ยาทิโส…เป.… ภิกฺขูติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติฯ

ภิกฺขุนี นาม อุภโตสงฺเฆ อุปสมฺปนฺนา

สทฺธินฺติ เอกโตฯ

สํวิธายาติ ‘‘อภิรุหาม, ภคินิ, อภิรุหามายฺย; อภิรุหามายฺย, อภิรุหาม, ภคินิ; อชฺช วา หิยฺโย วา ปเร วา อภิรุหามา’’ติ สํวิทหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

ภิกฺขุนิยา อภิรุฬฺเห ภิกฺขุ อภิรุหติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ ภิกฺขุมฺหิ อภิรุฬฺเห ภิกฺขุนี อภิรุหติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ อุโภ วา อภิรุหนฺติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

อุทฺธํคามินินฺติ อุชฺชวนิกายฯ

อโธคามินินฺติ โอชวนิกายฯ

อญฺญตฺร ติริยํ ตรณายาติ ฐเปตฺวา ติริยํ ตรณํฯ

กุกฺกุฏสมฺปาเต คาเม, คามนฺตเร คามนฺตเร อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ อคามเก อรญฺเญ, อฑฺฒโยชเน อฑฺฒโยชเน อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

[190] สํวิทหิเต สํวิทหิตสญฺญี เอกํ นาวํ อภิรุหติ อุทฺธํคามินิํ วา อโธคามินิํ วา, อญฺญตฺร ติริยํ ตรณาย , อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

สํวิทหิเต เวมติโก เอกํ นาวํ อภิรุหติ อุทฺธํคามินิํ วา อโธคามินิํ วา, อญฺญตฺร ติริยํ ตรณาย, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ สํวิทหิเต อสํวิทหิตสญฺญี เอกํ นาวํ อภิรุหติ อุทฺธํคามินิํ วา อโธคามินิํ วา, อญฺญตฺร ติริยํ ตรณาย, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

ภิกฺขุ สํวิทหติ, ภิกฺขุนี น สํวิทหติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อสํวิทหิเต สํวิทหิตสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อสํวิทหิเต เวมติโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อสํวิทหิเต, อสํวิทหิตสญฺญี, อนาปตฺติฯ

[191] อนาปตฺติ ติริยํ ตรณาย, อสํวิทหิตฺวา อภิรุหนฺติ, ภิกฺขุนี สํวิทหติ, ภิกฺขุ น สํวิทหติ, วิสงฺเกเตน อภิรุหนฺติ, อาปทาสุ อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิสฺสาติฯ

นาวาภิรุหนสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ อฏฺฐมํฯ

9. ปริปาจิตสิกฺขาปทํ

[192] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อญฺญตรสฺส กุลสฺส กุลูปิกา โหติ นิจฺจภตฺติกาฯ เตน จ คหปตินา เถรา ภิกฺขู นิมนฺติตา โหนฺติฯ อถ โข ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เยน ตํ กุลํ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ตํ คหปติํ เอตทโวจ – ‘‘กิมิทํ, คหปติ, ปหูตํ ขาทนียํ โภชนียํ ปฏิยตฺต’’นฺติ? ‘‘เถรา มยา, อยฺเย, นิมนฺติตา’’ติฯ ‘‘เก ปน เต, คหปติ, เถรา’’ติ? ‘‘อยฺโย สาริปุตฺโต อยฺโย มหาโมคฺคลฺลาโน อยฺโย มหากจฺจาโน อยฺโย มหาโกฏฺฐิโก อยฺโย มหากปฺปิโน อยฺโย มหาจุนฺโท อยฺโย อนุรุทฺโธ อยฺโย เรวโต อยฺโย อุปาลิ อยฺโย อานนฺโท อยฺโย ราหุโล’’ติฯ ‘‘กิํ ปน ตฺวํ, คหปติ, มหานาเค ติฏฺฐมาเน เจฏเก นิมนฺเตสี’’ติ?