เมนู

‘‘น ชิวฺหานิจฺฉารกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติฯ

น ชิวฺหานิจฺฉารกํ ภุญฺชิตพฺพํฯ โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ชิวฺหานิจฺฉารกํ ภุญฺชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ…เป.… อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

นวมสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

[626] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู จปุจปุการกํ ภุญฺชนฺติ…เป.…ฯ

‘‘น จปุจปุการกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติฯ

น จปุจปุการกํ ภุญฺชิตพฺพํฯ โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ จปุจปุการกํ ภุญฺชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ…เป.… อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

ทสมสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

กพฬวคฺโค ปญฺจโมฯ

6. สุรุสุรุวคฺโค

[627] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา โกสมฺพิยํ วิหรติ โฆสิตาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตเรน พฺราหฺมเณน สงฺฆสฺส ปโยปานํ ปฏิยตฺตํ โหติฯ ภิกฺขู สุรุสุรุการกํ ขีรํ ปิวนฺติฯ อญฺญตโร นฏปุพฺพโก ภิกฺขุ เอวมาห – ‘‘สพฺโพยํ มญฺเญ สงฺโฆ สีตีกโต’’ติฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ภิกฺขุ สงฺฆํ อารพฺภ ทวํ กริสฺสตี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร ตฺวํ, ภิกฺขุ, สงฺฆํ อารพฺภ ทวํ อกาสีติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ

วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, สงฺฆํ อารพฺภ ทวํ กริสฺสสิ! เนตํ, โมฆปุริส, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… วิครหิตฺวา…เป.… ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘น, ภิกฺขเว, พุทฺธํ วา ธมฺมํ วา สงฺฆํ วา อารพฺภ ทโว กาตพฺโพฯ โย กเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติฯ อถ โข ภควา ตํ ภิกฺขุํ อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา ทุพฺภรตาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

‘‘น สุรุสุรุการกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติฯ

น สุรุสุรุการกํ ภุญฺชิตพฺพํฯ โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สุรุสุรุการกํ ภุญฺชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ…เป.… อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

ปฐมสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

[628] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู หตฺถนิลฺเลหกํ ภุญฺชนฺติ…เป.…ฯ

‘‘น หตฺถนิลฺเลหกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติฯ

หตฺถนิลฺเลหกํ ภุญฺชิตพฺพํฯ โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ หตฺถนิลฺเลหกํ ภุญฺชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ…เป.… อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

ทุติยสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

[629] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปตฺตนิลฺเลหกํ ภุญฺชนฺติ…เป.…ฯ

‘‘น ปตฺตนิลฺเลหกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติฯ

น ปตฺตนิลฺเลหกํ ภุญฺชิตพฺพํฯ โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ปตฺตนิลฺเลหกํ ภุญฺชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, ปริตฺตเก เสเส เอกโต สงฺกฑฺฒิตฺวา นิลฺเลหิตฺวา ภุญฺชติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

ตติยสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

[630] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู โอฏฺฐนิลฺเลหกํ ภุญฺชนฺติ…เป.…ฯ

‘‘น โอฏฺฐนิลฺเลหกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติฯ

น โอฏฺฐนิลฺเลหกํ ภุญฺชิตพฺพํฯ โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ โอฏฺฐนิลฺเลหกํ ภุญฺชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ…เป.… อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

จตุตฺถสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

[631] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา ภคฺเคสุ วิหรติ สุสุมารคิเร [สุํสุมารคิเร (สี. สฺยา.), สํสุมารคิเร (ก.)] เภสกฬาวเน มิคทาเยฯ เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู โกกนเท [โกกนุเท (ก.)] ปาสาเท สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคณฺหนฺติฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม สมณา สกฺยปุตฺติยา สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคเหสฺสนฺติ, เสยฺยถาปิ คิหี กามโภคิโน’’ติ! อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขิยฺยนฺตานํ วิปาเจนฺตานํฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ภิกฺขู สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคเหสฺสนฺตี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, ภิกฺขู สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคณฺหนฺตีติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม เต, ภิกฺขเว, โมฆปุริสา สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคเหสฺสนฺติ! เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

‘‘น สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติฯ

สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลโก ปฏิคฺคเหตพฺโพฯ โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, ‘‘โธวิสฺสามี’’ติ วา ‘‘โธวาเปสฺสามี’’ติ วา ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

ปญฺจมสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

[632] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา ภคฺเคสุ วิหรติ สุสุมารคิเร เภสกฬาวเน มิคทาเยฯ เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู โกกนเท ปาสาเท สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑนฺติฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม สมณา สกฺยปุตฺติยา สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑสฺสนฺติ, เสยฺยถาปิ คิหี กามโภคิโน’’ติ! อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขิยฺยนฺตานํ วิปาเจนฺตานํฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ภิกฺขู สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑสฺสนฺตี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, ภิกฺขู สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑนฺตีติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม เต, ภิกฺขเว, โมฆปุริสา สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑสฺสนฺติ! เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

‘‘น สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติฯ

น สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑตพฺพํฯ โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, อุทฺธริตฺวา วา ภินฺทิตฺวา วา ปฏิคฺคเห วา นีหริตฺวา วา ฉฑฺเฑติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

ฉฏฺฐสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

[633] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ฉตฺตปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติฯ

เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ฉตฺตปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสนฺตี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร ตุมฺเห, ภิกฺขเว, ฉตฺตปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสถาติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม ตุมฺเห, โมฆปุริสา, ฉตฺตปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสถ! เนตํ, โมฆปุริสา, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

‘‘น ฉตฺตปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติฯ

เอวญฺจิทํ ภควตา ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ โหติฯ

[634] เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ฉตฺตปาณิสฺส คิลานสฺส ธมฺมํ เทเสตุํ กุกฺกุจฺจายนฺติฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม สมณา สกฺยปุตฺติยา ฉตฺตปาณิสฺส คิลานสฺส ธมฺมํ น เทเสสฺสนฺตี’’ติ! อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขิยฺยนฺตานํ วิปาเจนฺตานํฯ อถ โข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อถ โข ภควา เอตสฺมิํ นิทาเน เอตสฺมิํ ปกรเณ ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ฉตฺตปาณิสฺส คิลานสฺส ธมฺมํ เทเสตุํฯ เอวญฺจ ปน , ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

‘‘น ฉตฺตปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติฯ

ฉตฺตํ นาม ตีณิ ฉตฺตานิ – เสตจฺฉตฺตํ, กิลญฺชจฺฉตฺตํ, ปณฺณจฺฉตฺตํ มณฺฑลพทฺธํ สลากพทฺธํฯ

ธมฺโม นาม พุทฺธภาสิโต สาวกภาสิโต อิสิภาสิโต เทวตาภาสิโต อตฺถูปสญฺหิโต ธมฺมูปสญฺหิโตฯ

เทเสยฺยาติ ปเทน เทเสติ, ปเท ปเท อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อกฺขราย เทเสติ, อกฺขรกฺขราย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ น ฉตฺตปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพฯ โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ฉตฺตปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ…เป.… อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

สตฺตมสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

[635] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ทณฺฑปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป.…ฯ

‘‘น ทณฺฑปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติฯ

ทณฺโฑ นาม มชฺฌิมสฺส ปุริสสฺส จตุหตฺโถ ทณฺโฑฯ ตโต อุกฺกฏฺโฐ อทณฺโฑ, โอมโก อทณฺโฑฯ

น ทณฺฑปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพฯ โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ทณฺฑปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ…เป.… อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

อฏฺฐมสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

[636] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สตฺถปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป.…ฯ

‘‘น สตฺถปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติฯ

สตฺถํ นาม เอกโตธารํ อุภโตธารํ ปหรณํฯ

สตฺถปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพฯ โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สตฺถปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ…เป.… อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

นวมสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

[637] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อาวุธปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป.…ฯ

‘‘น อาวุธปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติฯ

อาวุธํ นาม จาโป โกทณฺโฑฯ

อาวุธปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพฯ โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อาวุธปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ…เป.… อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

ทสมสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

สุรุสุรุวคฺโค ฉฏฺโฐฯ

7. ปาทุกวคฺโค

[638] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปาทุการุฬฺหสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป.…ฯ

‘‘น ปาทุการุฬฺหสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติฯ

น ปาทุการุฬฺหสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพฯ โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อกฺกนฺตสฺส วา ปฏิมุกฺกสฺส วา โอมุกฺกสฺส วา อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ…เป.… อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

ปฐมสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

[639] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุปาหนารุฬฺหสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป.…ฯ

‘‘น อุปาหนารุฬฺหสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขากรณียา’’ติฯ

น อุปาหนารุฬฺหสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพฯ โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อกฺกนฺตสฺส วา ปฏิมุกฺกสฺส วา โอมุกฺกสฺส วา อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ…เป.… อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

ทุติยสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ