4. ทุฏฺฐุลฺลสิกฺขาปทํ

[397] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต สญฺเจตนิกํ สุกฺกวิสฺสฏฺฐิํ อาปตฺติํ อาปชฺชิตฺวา ภาตุโน สทฺธิวิหาริกสฺส ภิกฺขุโน อาโรเจสิ – ‘‘อหํ, อาวุโส, สญฺเจตนิกํ สุกฺกวิสฺสฏฺฐิํ อาปตฺติํ อาปนฺโนฯ มา กสฺสจิ อาโรเจหี’’ติฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ สญฺเจตนิกํ สุกฺกวิสฺสฏฺฐิํ อาปตฺติํ อาปชฺชิตฺวา สงฺฆํ ตสฺสา อาปตฺติยา ปริวาสํ ยาจิฯ ตสฺส สงฺโฆ ตสฺสา อาปตฺติยา ปริวาสํ อทาสิฯ โส ปริวสนฺโต ตํ ภิกฺขุํ ปสฺสิตฺวา เอตทโวจ – ‘‘อหํ, อาวุโส, สญฺเจตนิกํ สุกฺกวิสฺสฏฺฐิํ อาปตฺติํ อาปชฺชิตฺวา สงฺฆํ ตสฺสา อาปตฺติยา ปริวาสํ ยาจิํ, ตสฺส เม สงฺโฆ ตสฺสา อาปตฺติยา ปริวาสํ อทาสิ, โสหํ ปริวสามิ, เวทิยามหํ [เวทยามหํ (สฺยา.)], อาวุโส, เวทิยตี’’ติ มํ อายสฺมา ธาเรตู’’ติฯ

‘‘กิํ นุ โข, อาวุโส, โย อญฺโญปิ อิมํ อาปตฺติํ อาปชฺชติ โสปิ เอวํ กโรตี’’ติ? ‘‘เอวมาวุโส’’ติฯ ‘‘อยํ, อาวุโส, อายสฺมา อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต สญฺเจตนิกํ สุกฺกวิสฺสฏฺฐิํ อาปตฺติํ อาปชฺชิตฺวา [อาปชฺชิ (?)] โส เม อาโรเจติ มา กสฺสจิ อาโรเจหี’’ติฯ ‘‘กิํ ปน ตฺวํ, อาวุโส, ปฏิจฺฉาเทสี’’ติ? ‘‘เอวมาวุโส’’ติฯ อถ โข โส ภิกฺขุ ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ภิกฺขุ ภิกฺขุสฺส ชานํ ทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ ปฏิจฺฉาเทสฺสตี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร ตฺวํ, ภิกฺขุ, ภิกฺขุสฺส ชานํ ทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ ปฏิจฺฉาเทสีติฯ ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, ภิกฺขุสฺส ชานํ ทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ ปฏิจฺฉาเทสฺสสิ! เนตํ, โมฆปุริส, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

[398] ‘‘โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุสฺส ชานํ ทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ ปฏิจฺฉาเทยฺย, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ