เมนู

ปกิณฺณก-นิทฺเทส

[253]

กุมุทํ โก ปโพธยิ,

นาโถ รวินฺทุ ปณฺฑิโต;

กมลํ โก กุมุทํ โก,

นรปํ โก ปโพธยิฯ

[254]

จิตฺเตน นิยฺยติ โลโก,

จิตฺเตน ปริกสฺสติ;

จิตฺตสฺส เอก-ธมฺมสฺส,

สพฺเพว วสมนฺวคูฯ

[255]

สมโณ ราชานุราชา,

เสนาปติ มหา-มตฺโต;

ธมฺมฏฺโฐ ปณฺฑิโต ทิสฺวา,

ปจฺจกฺขตฺถํ น การิยาฯ

[256]

ทีโป นว-ทิสํ เตโช,

น เหฏฺฐา จ ตถา สกํ;

ปร-วชฺชํ วิทู ปสฺเส,

สก-วชฺชํปิ ปสฺสตุฯ

[257]

ส-ผลํ ปณฺฑิโต โลเก,

ส-การณํ วจํ ภเณ;

อ-การณํผลํ พาโล,

อิทํ อุภย-ลกฺขณํฯ

[258]

ตสฺส วาจาย ชาเนยฺย,

กุฏิลํ พาล-ปณฺฑิตํ;

วาจา-รูปํ มิตฺตํ กเร,

วาจา-รูปํ ธุวํ ชเหฯ

[259]

ทุจฺจินฺติตสฺส จินฺตา จ,

ทุพฺภาสิตสฺส ภาสนา;

ทุกฺกมฺมสฺส กตญฺจาติ,

เอตํ พาลสฺส ลกฺขณํฯ

[260]

สุ-จินฺติตสฺส จินฺตา จ,

สุ-ภาสิตสฺส ภาสนา;

สุ-กมฺมสฺส กตญฺจาติ,

เอตํ ธีรสฺส ลกฺขณํฯ

[261]

อ-นยํ นยติ ทุมฺเมโธ,

อ-ธุรายํ นิ-ยุญฺชติ;

ทุนฺนโย เสยฺยโส โหติ,

สมฺมา วุตฺโต ปกุปฺปติ;

วินยํ โส น ชานาติ,

สาธุ ตสฺส อ-ทสฺสนํฯ

[262]

นยํ นยติ เมธาวี,

อ-ธุรายํ น ยุญฺชติ;

สุ-นโย เสยฺยโส โหติ,

สมฺมา วุตฺโต น กุปฺปติ;

วินยํ โส ปชานาติ,

สาธุ เตน สมาคโมฯ

[263]

อ-นายกา วินสฺสนฺติ,

นสฺสนฺติ พหุ-นายกา;

ถี-นายกา วินสฺสนฺติ,

นสฺสนฺติ สุสุ-นายกาฯ

[264]

เชฏฺโฐ กมฺเมสุ นีจานํ,

ชานํชานํว อาจเร;

อ-ชาเนวํ กเร ชานํ,

นีโจ เอติ ภยํ ปิยํฯ

[265]

กมฺมํ ทุชฺชน-สารุปฺปํ,

ทุธา สุชน-สารุปฺปํ;

ทุชฺชนํ เตสุ ทุกฺกมฺเม,

สุ-กมฺเม สุชนํ อิจฺเฉฯ

[266]

ปณฺฑิโต เวรี พาโล จ,

ทุชฺชโย พาล-เวริโต;

ปณฺฑิตํ-เวรี ปมาเทน,

น ตํ ชโย หิ สพฺพทาฯ

[267]

คุยฺหสฺส หิ คุยฺหเมว สาธุ,

น หิ คุยฺหสฺส ปสตฺถมาวิ-กมฺมํ;

อ-นิปฺผนฺนตาย สเหยฺย ธีโร,

นิปฺผนฺนตฺโถว ยถา-สุขํ ภเณยฺยฯ

[268]

คุยฺหมตฺถํ น วิวเรยฺย,

รกฺเขยฺย นํ ยถา นิธิํ;

น หี ปาตุกโต สาธุ,

คุยฺโห อตฺโถ ปชานตาฯ

[269]

ถิยา คุยฺหํ น สํเสยฺย,

อ-มิตฺตสฺส จ ปณฺฑิโต;

โย จามิเสน สํหีโร,

หทย-ตฺเถโน จ โย นโรฯ

[270]

วิวิจฺจ ภาเสยฺย ทิวา รหสฺสํ,

รตฺติํ คิรํ นาติ-เวลํ ปมุญฺเจ;

อุปสฺสุติกา หิ สุณนฺติ มนฺตํ,

ตสฺมา หิ มนฺโต ขิปฺปมุเปติ เภทํฯ

[271]

ปกาสติ คุยฺหํ โย,

โส คุยฺหํ ปฏิคุยฺหติ;

ภเยสุ น ชเห กิจฺเจ,

สุ-มิตฺโตนุจโร ภเวฯ

[272]

กโรติ ทุกฺกรํ สาธุํ,

อุชุํ ขมติ ทุกฺขมํ;

ทุทฺททํ สามํ ททาติ,

โย สุ-มิตฺโต หเว ภเวฯ

[273]

ปิย-วาจา สทา มิตฺโต,

ปิย-วตฺถุํ น ยาจนา;

อิจฺฉาคเตน ทาเนน,

สุ-ทฬฺโห สุ-ปฺปิโย หเว;

ตทงฺคโต จ หีเนน,

อ-ปฺปิโย ภิชฺชโน ภเวฯ

[274]

เทหีติ ยาจเน หิรี,

สิรี จ กาย-เทวตา;

ปลายนฺติ สิริจฺฉิโต,

น ยาเจ ปร-สนฺตกํฯ

[275]

สฺวาโน ลทฺธาน นิมฺมํสํ,

อฏฺฐิํ ตุฏฺโฐ ปโมทติ;

สกนฺติกํ มิคํ สีโห,

หิตฺวา หตฺถิํนุธาวติฯ

[276]

เอวํ ฉนฺทานุรูเปน,

ชโน อาสีสเต ผลํ;

มหา ฉนฺทา มหนฺตํว,

หีนํว หีน-ฉนฺทกาฯ

[277]

นานา-ฉนฺทา มหาราช,

เอกาคาเร วสามเส;

อหํ คาม-วรํ อิจฺเฉ,

พฺราหฺมณี จ ควํ สตํฯ

[278]

ปุตฺโต จ อาชญฺญ-รถํ,

กญฺญา จ มณิ-กุณฺฑลํ;

ยา เจสา ปุณฺณกา ชมฺมี,

อุชุกฺขลํภิ-กงฺขติฯ

[279]

ฐานํ มิตฺเต ธเน กมฺเม,

สตุสฺสาเห สุ-ลพฺภิตํ;

ตํ ทฬฺหํ ทุกฺกรํ กเร,

ปญฺญา-สติ-สมาธินาฯ

[280]

เภสชฺเช วิหิเต สุทฺธ,

พุทฺธาทิ-รตนตฺตเย;

ปสาทมาจเร นิจฺจํ,

สชฺชเน ส-คุเณปิ จฯ

[281]

ราชา รฏฺเฐน ธาตุโส,

พาโล ปาเปหิ ทุมฺมโน,

อลงฺกาเรน อิตฺถีปิ,

กาเมหิ จ น ตปฺปติฯ

[282]

อปฺปิจฺโฉ จ ธุตงฺเคน,

อารทฺโธ วีริเยน หิ;

วิสารโท ปริสาย,

ปริจฺจาเคน ทายโก;

สวเนน สุ-ธมฺมํปิ,

น ตปฺปติว ปณฺฑิโตฯ

[283]

เชฏฺฐสฺส สิตํ หสิตํ,

มชฺฌสฺส มธุรสฺสรํ;

โลเก อํส-สิโร-กมฺปํ,

ชมฺมสฺส อป-หสฺสิตํ;

เอเตสํ อติ-หสฺสิตํ,

หาโส โหติ ยถากฺกมํฯ

[284]

นตฺถิ ทุฏฺเฐ นโย อตฺถิ,

น ธมฺโม น สุ-ภาสิตํ;

นิกฺกมํ ทุฏฺเฐ ยุญฺเชยฺย,

โส หิ สพฺภิํ น รญฺชติฯ

[285]

ทุลฺลภํ ปกติํ วาจํ,

ทุลฺลโภ เขมโก สุโต;

ทุลฺลภา สทิสี ชายา,

ทุลฺลโภ ส-ชโน ปิโยฯ

[286]

ธโช รถสฺส ปญฺญาณํ,

ธูโม ปญฺญาณมคฺคิโน;

ราชา รฏฺฐสฺส ปญฺญาณํ,

ภตฺตา ปญฺญาณมิตฺถิยาฯ

[287]

ทุนฺนาริยา กุลํ สุทฺธํ,

ปุตฺโต นสฺสติ ลาลนา;

สมิทฺธิ อ-นยา พนฺธุ,

ปวาสา มทนา หิรีฯ

[288]

มาตา ปิตา จ ปุตฺตานํ,

โนวาเท พหุ-สาสนฺนํ;

ปณฺฑิตา มาตโร อปฺปํ,

วเทยฺยุํ วชฺช-ทีปนํฯ

[289]

ลาฬเย ปญฺฉ-วสฺสานิ,

ทส-วสฺสานิ ตาฬเย;

ปตฺเต ตุ โสฬเส วสฺเส,

ปุตฺตํ มิตฺตํวทาจเรฯ

[290]

ลาลเน ธีตรํ โทสา,

ปาลเน พหโว คุณา;

ธีตุยา กิริยํ นิจฺจํ,

ปสฺสนฺตุ สุฏฺฐุ มาตโรฯ

อิติ ปกิณฺณก-นิทฺเทโส นาม

สตฺตมา ปริจฺเฉโทฯ

สีล-นิทฺเทส

[291]

ปมาทํ ภยโต ทิสฺวา,

อ-ปฺปมาทญฺจ เขมโต;

ภาเวถ อฏฺฐงฺคิกํ มคฺคํ,

เอสา พุทฺธานุสาสนีฯ

[292]