เมนู

นายกกถา

[164]

กสฺสโก วาณิโชมจฺโจ,

สมโณ สุตสีลวา;

เตสุ วิปุลชาเตสุ,

รฏฺฐํปิ วิปุลํ สิยาฯ

[165]

เตสุ ทุพฺพลชาเตสุ,

รฏฺฐํปิ ทุพฺพลํ สิยา;

ตสฺมา รฏฺฐํปิ วิปุลํ,

ธารเย รฏฺฐสารวาฯ

[166]

มหารุกฺขสฺส ผลิโน,

อามํ ฉินฺทติ โย ผลํ;

รสญฺจสฺส นชานาติ,

พีชญฺจสฺส วินสฺสติฯ

[167]

มหารุกฺขุปมํ รฏฺฐํ,

โย อธมฺเมน สาสติ;

รสญฺจสฺส นชานาติ,

รฏฺฐญฺจาปิ วินสฺสติฯ

[168]

มหารุกฺขสฺส ผลิโน,

ปกฺกํ ฉินฺทติ โย ผลํ;

รสญฺจสฺส วิชานาติ,

พีชญฺจสฺส นนสฺสติฯ

[169]

มหารุกฺขุปมํ รฏฺฐํ,

ธมฺเมน โย ปสาสติ;

รสญฺจสฺส วิชานาติ,

รฏฺฐญฺจาปิ นนสฺสติฯ

[170]

ชนปฺปทญฺจ โยราชา,

อธมฺเมน ปสาสติ;

สพฺโพ สธิหิ โสราชา,

วิรุทฺโธ โหติ ขตฺติโยฯ

[171]

ตเถว นิคเม หิํสํ,

เย ยุตฺตา กยวิกฺกเย;

สุงฺกทานพลีกาเร,

ส โกเสน วิรุชฺฌติฯ

[172]

มหารวรเขตฺเตสุ,

สงฺค, เม กตนิสฺสเม;

อุสฺสิเต หิํสยํ ราชา,

สพเลน วิรุชฺฌติฯ

[173]

ตเถว อิสโย หิํโส,

สํยเม พฺรหฺมจาริโย;

อธมฺมจาริ ขตฺตีโย,

โส สคฺเคน วิรุชฺฌติฯ

[174]

สยํกตา นปเรน,

มหานชฺโช ชุวกตา;

อิสฺสเรน ตถา รญฺญา,

สรฏฺเฐ อธิปจฺจตาฯ

[175]

ปาปํวาปิ หิ ปุญฺญํวา,

ปธาโน ยํ กโรติเจ;

โลโกเปวํ กโรตฺเยว,

ตํ วิชาเนยฺย ปณฺฑิโตฯ

[176]

กจฺฉปีนญฺจ มจฺฉีนํ,

กุกฺกุฏีนญฺจ เธนูนํ;

ปุตฺตโปสา ยถาโหติ,

ตถา มจฺเจสุ ราชูนํฯ

[177]

อนายกา วินสฺสนฺติ,

นสฺสนฺติ พหุนายกา;

ถีนายกา วินสฺสนฺติ,

นสฺสนฺติ สุสุนายกาฯ

[178]

พหุโว ยตฺถ เนตาโร,

สพฺเพ ปณฺฑิตมานิโน;

สพฺเพ มหตฺตมิจฺฉนฺติ,

กตํ เนสํ วินสฺสติฯ

[179]

โนทยาย วินาสาย,

พหุนายกตา ภูสํ;

โนมิลนฺติ วินสฺสนฺติ,

ปทฺมา นฺยกฺเกหิสตฺตหิฯ

[180]

อสนฺตุฏฺโฐ ยตี นฏฺโฐ,

สนฺตุฏฺโฐจ มหีปติ;

สลชฺชา คณิกา นฏฺฐา,

นิลชฺชาตุ กุลงฺคนาฯ

[181]

คณสฺส คฺคโต คจฺเฉ,

สิทฺเธ กมฺเม สมํผลํ;

กมฺมวิปฺปตฺติ เจโหติ,

มุขโร ตตฺร หญฺญเตฯ

[182]

ปธิโร จ ตปสฺสีนิ,

สูโร รณวโณ ตถา;

มชฺชโป ปติถี ราชา,

เอเต นสทฺทหามหํฯ

[183]

ชาเนยฺย เปสเน ภจฺจํ,

พนฺธวาปิ ภยาคเต;

อาปทาสุ ตถา มิตฺตํ,

ทารญฺจ วิภวกฺขเยฯ

[184]

รณา ปจฺจาคตํ สูรํ,

ธนญฺจ ฆรมาคตํ;

ชิณฺณ มนฺนํ ปสํเสยฺย,

ทารญฺจ คตโยพฺพนํฯ

[185]

สทฺธาเปเมสุ สนฺเตสุ,

นคเณ มาสกํ สตํ;

สทฺธาเวเมสฺว สนฺเตสุ,

มาสกํปิ สตํ คเณฯ

[186]

อทนฺตทมนํ ทานํ,

ทานํ สพฺพตฺถสาธกํ;

ทาเนน ปิยวาเจน,

อุนฺนมนฺติ นมนฺติจฯ

[187]

ทานํ สิเนหเภสชฺชํ,

มจฺเฉรํ ทุสฺสโนสธํ;

ทานํ ยสสฺสโภสชฺชํ,

มจฺเฉรํ กปฺปโนสธํฯ

[188]

ทุพฺภิกฺเข อนฺนทาตํจ,

สุภิกฺเขจ หิรญฺญทํ;

ภเยจาภยตาทานํ,

สคฺเคปิ พหุ มญฺญเตฯ

[189]

สตํจกฺขุ สตํกณฺณา,

นายกสฺส สุตา สทา;

ตถาปิ อนฺธปธีโร;

เอสา นายกธมฺมตาฯ

[190]

ขมา ชาคริยุ ฏฺฐานํ,

สํวิภาโค ทยิกฺขณา;

นายกสฺส คุณาเอเต,

อิจฺฉิตพฺพา หิตตฺถินาฯ

[191]

ปริภูโต มุทู โหติ,

อติติกฺโขจ เวรวา;

เอตญฺจอุภยํ ญตฺวา,

อนุมชฺฌํ สมาจเรฯ

[192]

เนกนฺตมุทุนา สกฺกา,

เอกนฺตติขิเณนวา;

อตฺตํ มหนฺเต ฐเปตุํ,

ตสฺมา อุภย มาจเรฯ

[193]

ปิฏฺฐิโต กฺกํ นิเสเวยฺย,

กุจฺฉินาตุ หุตาสนํ;

สามิกํ สพฺพภาเวน,

ปรโลกํ อมายายฯ

[194]

นเสเว ผรุสํสามิํ,

ตํปิ เสเวน มจฺฉริํ;

ตโต ปคฺคณฺหกํเสเว,

เสเว นิคฺคณฺหกํ ตโต;

[195]

น สา ราชา โย อเชยฺยํ ชินาติ,

น โส สขาโย สขารํ ชินาติ;

น สา ภริยา ปติโน วิโรธติ,

น เต วุตฺตา เย นภรนฺติ ชิณฺณกํฯ

[196]

สา สภา ยตฺถ นสนฺติ สนฺโต,

น เต สนฺโต เย นวทนฺติ ธมฺมํ;

ราคญฺจ โทสญฺจ ปหาย โมหํ,

ธมฺมํ ภณนฺตาว ภวนฺติ สนฺโตฯ

[197]

สุตสฺส รกฺขา สตตาภิโยโค;

กุลสฺส วตฺตํ ปุริสสฺส วิชฺชา;

รญฺโญ ปมาโท ปสโมธนสฺส,

ถีนนฺตุ ชานามิ น ชาตุ รกฺขํฯ

อิตฺถิกถา

[198]

นมาตรา ธีตุยา วาปิ,

ภคีนิยา วิจกฺขโณ;

นวิวิตฺตาสเน มนฺเต,

นารี มายาวินีนนุฯ

[199]

วิชฺชุตานญฺจ โลลตฺตํ,

สตฺถานญฺจติติกฺขณํ;

สีฆตํ วายุเตชานํ,

อนุกุพฺพนฺติ นาริโยฯ

[200]

ทฺวิคุโณ ถีน มาหาโร,

พุทฺธิจาปิ จตุคฺคุโณ;

ฉคุโณ โหติ วายาโม,

กาโมตฺว ฏฺฐ คุโณภเวฯ

[201]

เอกเมกายอิตฺถียา,

อฏฺฐฏฺฐปติโน สิยุํ;

สูราจ พลวนฺโตจ,

สพฺพากามรสาหรา;

กเรยฺย นวเม ฉนฺทํ,

อุนฺนตฺตา หิ นปูรติฯ

[202]