(14) 4. โยธาชีววคฺโค

1. โยธาชีวสุตฺตํ

[134] ‘‘ตีหิ , ภิกฺขเว, องฺเคหิ สมนฺนาคโต โยธาชีโว ราชารโห โหติ ราชโภคฺโค, รญฺโญ องฺคนฺเตว สงฺขฺยํ คจฺฉติฯ กตเมหิ ตีหิ ? อิธ, ภิกฺขเว, โยธาชีโว ทูเร ปาตี จ โหติ อกฺขณเวธี จ มหโต จ กายสฺส ปทาเลตาฯ อิเมหิ, โข, ภิกฺขเว, ตีหิ องฺเคหิ สมนฺนาคโต โยธาชีโว ราชารโห โหติ ราชโภคฺโค, รญฺโญ องฺคนฺเตว สงฺขฺยํ คจฺฉติฯ เอวเมวํ โข, ภิกฺขเว, ตีหิ องฺเคหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อาหุเนยฺโย โหติ…เป.… อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺสฯ กตเมหิ ตีหิ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ทูเร ปาตี จ โหติ อกฺขณเวธี จ มหโต จ กายสฺส ปทาเลตาฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ทูเร ปาตี โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ยํ กิญฺจิ รูปํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา, สพฺพํ รูปํ – ‘เนตํ มม, เนโสหมสฺมิ, น เมโส อตฺตา’ติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ปสฺสติฯ ยา กาจิ เวทนา อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนา อชฺฌตฺตา วา พหิทฺธา วา โอฬาริกา วา สุขุมา วา หีนา วา ปณีตา วา ยา ทูเร สนฺติเก วา, สพฺพํ เวทนํ [สพฺพา เวทนา (สฺยา. กํ. ปี. ก.)] – ‘เนตํ มม, เนโสหมสฺมฺสฺมฺมิ , น เมโส อตฺตา’ติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ปสฺสติฯ ยา กาจิ สญฺญา อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนา อชฺฌตฺตา วา พหิทฺธา วา โอฬาริกา วา สุขุมา วา หีนา วา ปณีตา วา ยา ทูเร สนฺติเก วา, สพฺพํ สญฺญํ [สพฺพา สญฺญา (สฺยา. กํ. ปี. ก.)] – ‘เนตํ มม, เนโสหมสฺมิ, น เมโส อตฺตา’ติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ปสฺสติฯ เย เกจิ สงฺขารา อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนา อชฺฌตฺตา วา พหิทฺธา วา โอฬาริกา วา สุขุมา วา หีนา วา ปณีตา วา เย ทูเร สนฺติเก วา, สพฺเพ สงฺขาเร – ‘เนตํ มม, เนโสหมสฺมิ, น เมโส อตฺตา’ติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ปสฺสติฯ ยํ กิญฺจิ วิญฺญาณํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา, สพฺพํ วิญฺญาณํ – ‘เนตํ มม, เนโสหมสฺมิ, น เมโส อตฺตา’ติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ปสฺสติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ทูเร ปาตี โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อกฺขณเวธี โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ; ‘อยํ ทุกฺขสมุทโย’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ; ‘อยํ ทุกฺขนิโรโธ’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ; ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อกฺขณเวธี โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ มหโต กายสฺส ปทาเลตา โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ มหนฺตํ อวิชฺชากฺขนฺธํ ปทาเลติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ มหโต กายสฺส ปทาเลตา โหติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ตีหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อาหุเนยฺโย โหติ…เป.… อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺสา’’ติฯ ปฐมํฯ

2. ปริสาสุตฺตํ

[135] ‘‘ติสฺโส อิมา, ภิกฺขเว, ปริสาฯ กตมา ติสฺโส? อุกฺกาจิตวินีตา ปริสา, ปฏิปุจฺฉาวินีตา ปริสา, ยาวตาวินีตา [ยาวตชฺฌาวินีตา (อฏฺฐกถายํ ปาฐนฺตรํ)] ปริสา – อิมา โข, ภิกฺขเว, ติสฺโส ปริสา’’ติฯ ทุติยํฯ

3. มิตฺตสุตฺตํ

[136] ‘‘ตีหิ , ภิกฺขเว, องฺเคหิ สมนฺนาคโต มิตฺโต เสวิตพฺโพฯ กตเมหิ ตีหิ? ( ) [(อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ) (ปี. ก.)] ทุทฺททํ ททาติ, ทุกฺกรํ กโรติ, ทุกฺขมํ ขมติ – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ตีหิ องฺเคหิ สมนฺนาคโต มิตฺโต เสวิตพฺโพ’’ติฯ ตติยํฯ