โส วตานนฺท, สงฺเฆ อเวจฺจปฺปสาเทน สมนฺนาคโต อริยสาวโก นิรยํ วา ติรจฺฉานโยนิํ วา เปตฺติวิสยํ วา อุปปชฺชิสฺสตีติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ

‘‘เย, อานนฺท, อนุกมฺเปยฺยาถ เย จ โสตพฺพํ มญฺเญยฺยุํ มิตฺตา วา อมจฺจา วา ญาตี วา สาโลหิตา วา เต โว, อานนฺท, อิเมสุ ตีสุ ฐาเนสุ สมาทเปตพฺพา นิเวเสตพฺพา ปติฏฺฐาเปตพฺพา’’ติฯ ปญฺจมํฯ

6. ปฐมภวสุตฺตํ

[77] อถ โข อายสฺมา อานนฺโท เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา อานนฺโท ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘ภโว, ภโวติ, ภนฺเต, วุจฺจติฯ กิตฺตาวตา นุ โข, ภนฺเต, ภโว โหตี’’ติ?

‘‘กามธาตุเวปกฺกญฺจ, อานนฺท, กมฺมํ นาภวิสฺส, อปิ นุ โข กามภโว ปญฺญาเยถา’’ติ? ‘‘โน เหตํ, ภนฺเต’’ฯ ‘‘อิติ โข, อานนฺท, กมฺมํ เขตฺตํ, วิญฺญาณํ พีชํ, ตณฺหา สฺเนโห [สิเนโห (สี. สฺยา. กํ. ปี.)]ฯ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ หีนาย ธาตุยา วิญฺญาณํ ปติฏฺฐิตํ เอวํ อายติํ [อายติ (สี.)] ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติ โหติฯ ( ) [(เอวํ โข อานนฺท ภโว โหตีติ) (ก.) ทุติยสุตฺเต ปน อิทํ ปาฐนานตฺตํ นตฺถิ]

‘‘รูปธาตุเวปกฺกญฺจ, อานนฺท, กมฺมํ นาภวิสฺส, อปิ นุ โข รูปภโว ปญฺญาเยถา’’ติ? ‘‘โน เหตํ, ภนฺเต’’ฯ ‘‘อิติ โข อานนฺท, กมฺมํ เขตฺตํ, วิญฺญาณํ พีชํ, ตณฺหา สฺเนโหฯ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ มชฺฌิมาย ธาตุยา วิญฺญาณํ ปติฏฺฐิตํ เอวํ อายติํ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติ โหติฯ ( ) [(เอวํ โข อานนฺท ภโว โหตีติ) (ก.) ทุติยสุตฺเต ปน อิทํ ปาฐนานตฺตํ นตฺถิ]

‘‘อรูปธาตุเวปกฺกญฺจ, อานนฺท, กมฺมํ นาภวิสฺส, อปิ นุ โข อรูปภโว ปญฺญาเยถา’’ติ? ‘‘โน เหตํ, ภนฺเต’’ฯ ‘‘อิติ โข, อานนฺท, กมฺมํ เขตฺตํ, วิญฺญาณํ พีชํ, ตณฺหา สฺเนโหฯ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ ปณีตาย ธาตุยา วิญฺญาณํ ปติฏฺฐิตํ เอวํ อายติํ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติ โหติฯ เอวํ โข, อานนฺท, ภโว โหตี’’ติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. ทุติยภวสุตฺตํ

[78] อถ โข อายสฺมา อานนฺโท เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ…เป.… อายสฺมา อานนฺโท ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘ภโว, ภโวติ, ภนฺเต, วุจฺจติฯ กิตฺตาวตา นุ โข, ภนฺเต, ภโว โหตี’’ติ?

‘‘กามธาตุเวปกฺกญฺจ, อานนฺท, กมฺมํ นาภวิสฺส, อปิ นุ โข กามภโว ปญฺญาเยถา’’ติ? ‘‘โน เหตํ ภนฺเต’’ฯ ‘‘อิติ โข, อานนฺท, กมฺมํ เขตฺตํ, วิญฺญาณํ พีชํ, ตณฺหา สฺเนโหฯ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ หีนาย ธาตุยา เจตนา ปติฏฺฐิตา ปตฺถนา ปติฏฺฐิตา เอวํ อายติํ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติ โหติ’’ฯ

‘‘รูปธาตุเวปกฺกญฺจ, อานนฺท, กมฺมํ นาภวิสฺส, อปิ นุ โข รูปภโว ปญฺญาเยถา’’ติ? ‘‘โน เหตํ, ภนฺเต’’ฯ ‘‘อิติ โข, อานนฺท, กมฺมํ เขตฺตํ, วิญฺญาณํ พีชํ, ตณฺหา สฺเนโหฯ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ มชฺฌิมาย ธาตุยา เจตนา ปติฏฺฐิตา ปตฺถนา ปติฏฺฐิตา เอวํ อายติํ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติ โหติ’’ฯ

‘‘อรูปธาตุเวปกฺกญฺจ, อานนฺท, กมฺมํ นาภวิสฺส, อปิ นุ โข อรูปภโว ปญฺญาเยถา’’ติ? ‘‘โน เหตํ, ภนฺเต’’ฯ ‘‘อิติ โข, อานนฺท, กมฺมํ เขตฺตํ, วิญฺญาณํ พีชํ, ตณฺหา สฺเนโหฯ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ ปณีตาย ธาตุยา เจตนา ปติฏฺฐิตา ปตฺถนา ปติฏฺฐิตา เอวํ อายติํ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติ โหติฯ เอวํ โข, อานนฺท, ภโว โหตี’’ติฯ สตฺตมํฯ

8. สีลพฺพตสุตฺตํ

[79] อถ โข อายสฺมา อานนฺโท เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ ภควา เอตทโวจ – ‘‘สพฺพํ นุ โข, อานนฺท, สีลพฺพตํ ชีวิตํ พฺรหฺมจริยํ อุปฏฺฐานสารํ สผล’’นฺติ? ‘‘น ขฺเวตฺถ, ภนฺเต, เอกํเสนา’’ติฯ ‘‘เตน หานนฺท, วิภชสฺสู’’ติฯ