เมนู

ยถา หิ มลคฺคหิโต อาทาโส อตฺตโน กิลิฏฺฐตฺตา มุขาทีนํ ปกาสเน อวิสโท โหติ, เอวมธิปฺเปตตฺถปฺปกาสเน อสมตฺถํ ปทํ กิลิฏฺฐํ นามฯ วิโรโธ อสฺส อตฺถีติ วิโรธิฯ นียติ อวุตฺโต เหตุ เอตฺถาติ เนยฺยํฯ วิเสสเน อเปกฺขา ยสฺส ตํฯ หีโน วิเสสฺยสฺส อตฺโถ เยน ตํฯ นตฺถิ อตฺโถ ยสฺส ตนฺติ วิคฺคโหฯ

ปทโทสานํ อนญฺญตฺเตปิ วิกปฺปนาเภทโต ‘‘ปทานํ โทสา’’ติ วุตฺตํ, ยถา ‘‘สิลาปุตฺตกสฺส สรีร’’นฺติฯ วากฺยานํ โทสาติ เอตฺถาปิ เอเสว นโยฯ เอโก อตฺโถ ยสฺส ตํฯ ภคฺคารีติ กโม ยสฺส ตํฯ วิสุํ วิสุํ อากิณฺณํ พฺยากิณฺณํฯ คาเม ภโว คามฺโม, อพฺยตฺตานํ โวหาโรฯ ตปฺปกาสกปทมฺปิ อุปจารโต คามฺมํ นามฯ ยติ หีนา เอตฺถาติ ยติหีนํฯ กมโต จุตํ กมจฺจุตํฯ อติกฺกมฺม วุตฺตํ อติวุตฺตํฯ อตฺถโต อเปตํ อเปตตฺถํฯ พนฺเธ ผรุสํ ผรุสตา ยตฺถ ตํฯ อปคโต กโม ยสฺมา ตํฯ โอจิตฺยํ หีนํ ยตฺถ ตํฯ ภคฺคา รีติ ยตฺถ ตํฯ สห สํสเยน วตฺตตีติ ตํฯ คามฺมํ วุตฺตนยเมวฯ ทุฏฺฐา ทูสิตา อลงฺกติ อลงฺกาโร ยตฺถ ตํฯ วากฺยานํ อตฺโถ, ตนฺนิสฺสิตา วากฺยตฺถนิสฺสิตาติ วิคฺคโหฯ เอตฺถ อนตฺถกาเปตตฺถโทสทฺวยํ ปทวากฺยโต ภินฺนํ, อญฺญํ ภคฺครีติโทสทฺวยํ, คามฺมทฺวยํ, กมจฺจุตอปกฺกมทฺวยญฺจ วากฺยวากฺยตฺถโต ภินฺนํฯ

ปทโทสนิทฺเทสวณฺณนา

[21]

วิรุทฺธตฺถนฺตรํ ตญฺหิ, ยสฺส’ญฺญตฺโถ วิรุชฺฌติ;

อธิปฺเปเต ยถา เมโฆ, วิสโท สุขเย ชนํ

[21] อโถทฺเทสกฺกเมน ปทาทิโทเส อุทาหรติ ‘‘วิรุทฺธิ’’ จฺจาทินาฯ หิ ยสฺมา การณา, ปสิทฺธิยํ วา หิสทฺโทฯ