ทิฏฺฐิสตฺถปตเนน ทิฏฺฐิสลฺลสมฺปาตเนน ปริปฺผุรนฺตี กมฺปมานา สมนฺตา ปริสมนฺตโต อาจกฺกวาฬนคํ จกฺกวาฬปพฺพตาวธิ คมิตา ปลาปิตา กุมฺภณฺฑรกฺขสจมู กุมฺภณฺฑรกฺขสานํ เสนา ยํ อสฺสคตํ อสฺสปิฏฺเฐ นิสินฺนกํ โภโต ภวตํ ตุมฺหากํ ปุรี อิว ปุริยา ทสฺสนมิว มุหุํ มุหุํ อปสฺสิ ขเณ ขเณ อปสฺสิตฺถ, โส อหํ ปุณฺณโก นาม ยกฺโขติฯ เอตฺถ ‘‘ทิฏฺฐิสตฺถปตเนนา’’ติ ทิฏฺฐิสตฺถาโรปเนน จ ‘‘ส ปุณฺณโก อห’’นฺติ อิมินา จ ภยชนนสฺส เหตุภูตวิรุทฺธสตฺตสงฺขาตา วิภาวา นิทฺทิฏฺฐา, ‘‘มุหุํ มุหุ’มปสฺสี’’ติ รสาวตฺถสมฺปตฺตภยุกฺกํสสงฺขโต ฐายีภาโว วิภาวิโต, ‘‘กุมฺภณฺฑรกฺขสจมู คมิตา สมนฺตา อาจกฺกวาฬนค’’นฺติ ตาสสงฺกาทิกา พฺยภิจาริโน ภาวา โชติตาฯ ‘‘ปริปฺผุรนฺตี’’ติ เสทกมฺปาทโย อนุภาวา ทสฺสิตา โหนฺติฯ

ชิคุจฺฉาฐายีภาว

[365]

ชิคุจฺฉา รุธิราทีหิ,

ปูตฺยาทีหิ วิราคโต;

พีภจฺโฉ โขภนุ’พฺเพคี,

กเมน กรุณายุโต;

นาสาวิกุนนาทีหิ,

สงฺกาทีหิ’สฺส โปสนํฯ

[365] ‘‘ชิคุจฺฉา’’อิจฺจาทิฯ รุธิรนฺตาทีหิ ปูติกิมิอาทีหิ วิราคโต จ ชาตา ชิคุจฺฉา ครหา กเมน โขภโน อุพฺเพคี กรุณายุโต จ พีภจฺโฉ ภวติ, นาสาวิกุนนมุขจฺฉทนาทีหิ อนุภาเวหิ, สงฺกาเวคาทีหิ พฺยภิจารีหิ จ อสฺส โปสนํ ภวตีติฯ

[365] อิทานิ พีภจฺฉรสสฺส โปสนกฺกมํ ทสฺเสติ ‘‘ชิคุจฺฉา’’อิจฺจาทินาฯ