นาฏกาทิทสฺสนียสตฺเถ อภินโย อนุภาโวฯ รมฺมเทสรมฺมกาลรมฺมเวสาทโย ตทภาเว รติยา อนุปฺปชฺชนโต สามตฺถิยา คมฺยา ภวนฺตีติ เอวํ ลกฺขณานุคตลกฺขิยปริคฺคาโห สพฺพตฺถ กาตพฺโพฯ เอวํ สติพนฺธตฺถาวโพธกานํ สพฺภานํ อุปฺปชฺชมานายปีติยา การณตฺตา การิโยปจาเรน เอโส พนฺโธ รโส นาม โหตีติฯ อุปริปิ เอวเมวฯ

หสฺสฐายีภาว

[358]

วิการากติอาทีหิ,

อตฺตโน’ถ ปรสฺส วา;

หาโส นิทฺทา สมาลสฺย-

มุจฺฉาทิพฺยภิจาริภิ;

ปริโปเส สิยา หสฺโส,

ภิยฺโย’ตฺถิปภุตีน โสฯ

[358] ‘‘วิกาเร’’จฺจาทิฯ วิการากติ เทสวยาทีนํ วิปรีโต เกสพนฺธนาทิ, โส อาทิ เยสํ อญฺญากตฺยาทินจฺจนาทีนํ, เตหิ วิภาเวหิ หาโส เจโตวิกาโส, โสปิ อตฺตโน สมฺพนฺธี วา อถ ปรสฺส สมฺพนฺธี วา, ตตฺถ โย วิภาวสามตฺถิยาเยวาภิพฺยตฺติํ ยาติ, โส อตฺตฏฺโฐฯ โย ปน วิภาวทสฺสนา อุปฺปนฺนาปิ ปุริสสฺส คมฺภีรตฺตาทินา ฉาทิโต สมาโน ปุริสนฺตเร หสตฺยาภิพฺยตฺโต, โส ปรฏฺโฐฯ โส หาโส นิทฺทาทีหิ พฺยภิจารีหิเยว, อนุภาวปกฺเข อาทิสทฺเทน อกฺขิผนฺทนาทโย คหิตาฯ ปริโปเส สติ หสฺโส นาม รโส สิยาฯ โส หสฺโส ภิยฺโย อิตฺถิปภุตีนํ สิยาติ สมฺพนฺโธฯ เอตฺถ ปภุติสทฺเทน นีจปกตโย สงฺคณฺหนฺติฯ

[358] อิทานิ หสฺสรสสฺส โปสนาการํ ทสฺเสตุมาห ‘‘วิการ’’อิจฺจาทิฯ