อิเมสุ ติวิธภาเวสุ อยํ รติ อเสสปุมิตฺถิคุเณหิ ยุตฺเตหิ นรนารีหิ อญฺญมญฺญํ อุปฺปาทิตา, จนฺทาทีหิ อุทฺทีปนวิภาเวหิ อุทฺทีปิตา, อุสฺสาหาทิปกาสกกายิกวาจสิกปโยคสงฺขาตานุภาเวน โปสิตา, สกสกานุภาวสามตฺถิเยหิ คมฺมมานาเนกปฺปการพฺยภิจารีภาเวหิ วิจิตฺตกตา โหติฯ อีทิสา’ยํ รติ นฏสฺส อภินเยน จ ปสตฺถพนฺธสวเนน จ สพฺเภหิ อสฺสาทิยมานสิงฺคาราทิรสตฺตํ ปาปุณาตีติ วิญฺญาตพฺพาฯ หาสาทีนํ เสสฐายีภาวานํ หสฺสรสาทิภาวาปตฺติยํ ยุตฺติ เอวํ ยถารหํ เวทิตพฺพาติฯ

พฺยภิจารีภาวอธิปฺปาย

[343]

ติโรภาวาวิภาวาทิ-

วิเสเสนา’ภิมุขฺยโต;

เยเต จรนฺติ สีเลน,

เต โหนฺติ พฺยภิจาริโนฯ

[343] พฺยภิจาริโน อาห ‘‘ติโรภาว’’อิจฺจาทินาฯ ติโรภาโว ฐายีนํ เอกสฺสาปิ ภาวสฺส นิพฺเพทาทิโน อจิรฏฺฐายิตา จ อาวิภาโว ปากฏตา จ นานารสนิสฺสยตฺตา เต อาทโย ยสฺสฯ อาทิสทฺเทน ฐายีธมฺมสฺส สุขทุกฺขาทิรูปสฺส คหณํ, โสว วิเสโส, เตนฯ ฐายีธมฺมสฺส สุขทุกฺขรูปสฺส คหณํ, อตฺตโน ธมฺมสฺส สุขทุกฺขรูปสฺส ฐายินิ สมาโรปนญฺจาภิมุขฺยํฯ ตถา หิ รติยํ ปริสโม สุขานุวิทฺโธ ภวติ, โสเก ทุกฺขานุวิทฺโธฯ รติยํ สุขสภาวาปิ คิลานิปฺปภุตโย พฺยภิจาริโน สกมฺมํ ทุกฺขมิมํ สมาโรปยนฺเตวฯ ตโต เตน อภิมุขภาเวน เย เอเต ภาวา สีเลน จรนฺติ ปวตฺตนฺติ, เต พฺยภิจาริโน โหนฺตีติฯ

[343] อิทานิ อุทฺเทสกฺกเมน พฺยภิจารีภาเว ลกฺขณโต ทสฺเสติ ‘‘ติโรภาวา’’อิจฺจาทินาฯ