[297] ‘‘เกสิ’’จฺจาทิฯ กณฺหตฺตํ เกสกฺขีนํเยว, น มนสิ, กณฺหตฺตคุโณ ปาปตฺตญฺจ สิลิฏฺฐํฯ วงฺกตา ภมูนํเยว, น อชฺฌาสเย, วงฺกตานตตฺตํ สฐตฺตญฺจ สิลิฏฺฐํฯ อติรตฺตตา ปาณิปาทาธรานํเยว, น จิตฺเต, อติรตฺตตาคุโณ ราโค จ สิลิสฺสเตฯ ‘‘มุนินฺทสฺสา’’ติ ‘‘กณฺหตฺต’’นฺติอาทีสุ สพฺพตฺถ สมฺพนฺธนียํฯ นิยมวา สิเลโส เกสกฺขีนํวาติ อวธารณปฺปโยคาติฯ

[297] ‘‘เกสกฺขีน’’มิจฺจาทิฯ มุนินฺทสฺส กณฺหตฺตํ เกสกฺขีนํ เอว โหติ, กณฺหตฺตสงฺขตมกุสลํ น จิตฺเตฯ วงฺกตา ภมูนํเยว, นชฺฌาสเยฯ อติรตฺตตา ปาณิปาทาธรานํ เอว, น เกสุจิ วตฺถูสูติฯ ‘‘เกสกฺขีนํวา’’ติอาทีสุ นิยมสงฺขาตอวธารณปทสฺส วิชฺชมานตฺตา กณฺหภาเวน สทฺธิํ ปาปตฺตสฺส จ, วงฺกคุเณน สทฺธิํ สาเฐยฺยสฺส จ, รตฺตคุเณน สทฺธิํ ราคสฺส จ สิลิฏฺฐตฺตา อยํ นิยมวนฺตสิเลโส นามฯ เกสานิ จ อกฺขีนิ เจติ จ, กณฺหสฺส ภาโวติ จ, วงฺกสฺส ภาโวติ จ, ปาณโย จ ปาทานิ จ อธรานิ จาติ จ, อติรตฺตสฺส ภาโวติ จ วิคฺคโหฯ

นิยมกฺเขปสิเลส

[298]

ปาณิปาทาธเรสฺเวว, สาราโค ตว ทิสฺสติ;

ทิสฺสเต โส’ย’มถ วา, นาถ สาธุคุเณสฺวปิฯ

[298] ‘‘ปาณิ’’จฺจาทิฯ นาถ ตว ปาณิปาทาธเรสฺเวว สาราโค โสภโน รตฺตวณฺโณ ทิสฺสติ, น จิตฺเต, สาราโค รตฺตวณฺโณ ฉนฺทราโค จาติ สิลิฏฺฐํฯ อยํ นิยโม อกฺขิปฺยเตฯ อถ วา กถํ นิยมฺยเต, ยโต โส อยํ สาราโค สาธูนํ คุเณสฺเวว วิราคลกฺขโณ ทิสฺสเต อิติฯ ตสฺมา กถมวธารียตีติ นิยมกฺเขปวจโน สิเลโสยํฯ