เมนู

[244] อิทานิ พฺยติเรกํ ทสฺเสติ ‘‘วาจฺเจ’’อิจฺจาทินาฯ วตฺถูนํ วตฺตุมิจฺฉิตานํ เกสญฺจิ ปทตฺถานํ สทิสตฺเต เยน เกนจิ อากาเรน สมานตฺเต วาจฺเจ วาจกสทฺเทน ปฏิปาทนีเย อถ ปุน คมฺเม ตสฺมิํเยว สทิสตฺเต อตฺถสตฺติสงฺขาตสามตฺถิเยน คมฺมมาเน ปเภทนํ เตสํเยว วตฺถูนํ นานตฺตกถนํ พฺยติเรโก นามฯ อยมฺปิ พฺยติเรโก เอโกภยเภทา พฺยติเรจนสงฺขาตปุถกฺกรณสามญฺเญน อภินฺโนปิ วาจฺจคมฺมานํ ทฺวินฺนํ ปจฺเจกเมว เอกพฺยติเรโก อุภยพฺยติเรโกติ วิเสเสน จตุพฺพิโธ โหติฯ สทิสานํ ภาโวติ จ, ปกาเรน เภทนํ กถนมิติ จ, พฺยติเรจนํ ปุถกฺกรณมิติ จ, เอโก จ อุภโย จาติ จ, เตสํ เภโท วิเสสนนฺติ จ วิคฺคโหฯ

วาจฺจเอกพฺยติเรก

[245]

คมฺภีรตฺตมหตฺตาทิ-

คุณา ชลธินา ชิน;

ตุลฺโย ตฺว’มสิ เภโท ตุ,

สรีเรเน’ทิเสน เต

[245] อุทาหรติ ‘‘คมฺภีร’’อิจฺจาทิฯ ตฺวํ คมฺภีรตฺตํ อคาธตา อชฺฌาสยวิสิฏฺฐตา จ มหตฺตํ เวปุลฺลํ คุณมหนฺตตา จ ตํ อาทิ ยสฺส อุปการิตาทิโน, ตสฺมา คุณา ชลธินา สาคเรน ตุลฺโยฯ ‘‘อสี’’ติสทฺทปฏิปาทิตํ สทิสตฺตํ วุตฺตํฯ เภทํ ทสฺเสติ ‘‘เภโท ตุ’’อิจฺจาทินาฯ เภโท ตุ วิเสโส ปน สาคเรน สห อีทิเสน ทิสฺสมาเนน กรจรณาทิมตา รุจิเรน เต สรีเรเนว เหตุนา, นาญฺญถา, ตสฺเสทิสํ สรีรํ นตฺถีติฯ สทิสตฺเต ปฏิปาทิเต เอกพฺยติเรโกยํ เอกสฺมิํ ชิเน วตฺตมาเนน ธมฺเมน อุปเมยฺโยปมานภูตชินสาครานํ ตสฺส เภทสฺส ปตียมานตฺตาฯ

[245] อิทานิ ตมุทาหรติ ‘‘คมฺภีรตฺติ’’จฺจาทินาฯ เห ชิน ตฺวํ คมฺภีรตฺตมหตฺตาทิคุณา ชลธินา ตุลฺโย อสิฯ อิมินา วากฺเยน ชินสาครานํ ทฺวินฺนํ สทฺเทน วาจฺจสทิสตฺตํ วุตฺตํฯ เภโท ตุ สาคเรน สห ตว วิเสโส ปน เต ตุยฺหํ อีทิเสน เอวรูเปน ทิสฺสมานหตฺถปาทาทิอวยวยุตฺเตน สรีเรน สรีรเหตุนา โหติฯ ทฺวินฺนํ วตฺถูนํ วตฺตพฺพสทิสตฺตํ วตฺวา อิมินา วากฺเยน ‘‘อีทิเสน สรีเรนา’’ติ เอกสฺมิํเยว ชินปทตฺเถ วิเสสกถเนน ชลธิโต ชินปทตฺถสฺส วิสุํ กตตฺตา สทิสตฺเต สทฺเทน วาจฺเจ สติ อยเมกพฺยติเรโก นามฯ คมฺภีรสฺส คมฺภีรคุณยุตฺตสฺส สาครสฺส วา คมฺภีรชฺฌาสยสมงฺคิโน ชินสฺส วา ภาโวติ จ, มหโต ปกติยา มหโต สาครสฺส วา คุเณหิ มหโต ชินสฺส วา ภาโวติ จ, คมฺภีรตฺตญฺจ มหตฺตญฺจาติ จ, ตํ อาทิ ยสฺส อุปการิตาทิโนติ จ, โส จ โส คุโณ เจติ จ วากฺยํฯ

วาจฺจอุภยพฺยติเรก

[246]

มหาสตฺตา’ติคมฺภีรา, สาคโร สุคโตปิ จ;

สาคโร’ญฺชนสงฺกาโส, ชิโน จามีกรชฺชุติ

[246] ‘‘มหา’’อิจฺจาทิฯ สาคโร สุคโตปิ จาติ เต อุโภ มหนฺตา สตฺตา มกราทโย ยตฺถ สาคเร, มหนฺตํ วา สตฺตํ สมฺมปฺปธานํ ยสฺส สุคตสฺส, อติคมฺภีรา อติสเยน อคาธา อิติฯ สทิสตาเภทมาห ‘‘สาคโร’’อิจฺจาทินาฯ สาคโร อญฺชนสงฺกาโส อญฺชเนน ตุลฺโย, กณฺโหติ วุตฺตํ โหติฯ ชิโน ตุ จามีกรสฺส สุวณฺณสฺเสว ชุติ โสภา อสฺเสติ จามีกรชฺชุติฯ วาจฺเจ สทิสตฺเต อุภยพฺยติเรโกยํ อุภยตฺถ วตฺตมาเนน คุเณน อุภินฺนมุปมาโนปเมยฺยานํ เภทสฺส ปตียมานตฺตาฯ