อุปมารูปกานํ สกลมวุตฺตปกฺขํ พฺยาเปตฺวา ฐิตํ สามญฺญลกฺขณํ อนติกฺกมิตฺวา วุตฺเตหิ เตหิ เตหิ ปกฺขสงฺขาเตหิ ลิงฺเคหิ สิทฺธานุมานญาเณน สามญฺญลกฺขเณ อนฺโตคธานมนุตฺตรูปกสงฺขาตานุเมยฺยานํ อวโพโธ สกฺกาติ อธิปฺปาโยฯ รูปกสฺส ปน อุปมนฺโตคธตฺตา อุปมาย นิทฺทิฏฺฐโทสาโทสํ ทฺวินฺนมปิ อุตฺตานุตฺตปกฺขสฺส สาธารณํ โหติฯ

[224]

ปุนปฺปุนมุจฺจารณํ, ย’มตฺถสฺส ปทสฺส จ;

อุภเยสญฺจ วิญฺเญยฺยา, สา’ย’มาวุตฺติ นามโตฯ

[224] อาวุตฺติมธิกิจฺจาห ‘‘ปุน’’อิจฺจาทินาฯ อตฺถสฺส อภิเธยฺยสฺส ปทสฺส สทฺทสฺส จ อุภเยสํ อตฺถปทานญฺจ ปุนปฺปุนํ ภิยฺโย ภิยฺโย ยํ อุจฺจารณํ, สายํ ติวิธา นามโต อาวุตฺติ วิญฺเญยฺยา, อุจฺจารณวเสน อา ปุนปฺปุนํ วตฺตนมาวุตฺตีติฯ

[224] อิทานิ อาวุตฺติํ ทสฺเสติ ‘‘ปุนปฺปุเน’’จฺจาทินาฯ อตฺถสฺส สทฺทาภิหิตอตฺถสฺส จ ปทสฺส จ อุภเยสํ อตฺถปทานญฺจ ยํ ปุนปฺปุนุจฺจารณํ, สา อยํ ติวิธา นามโต อาวุตฺติ อิติ วิญฺเญยฺยาฯ ปุนปฺปุเนติ เอตทพฺยยํ กฺริยาพาหุลฺเย วตฺตเตฯ อุจฺจารณวเสน อา ปุนปฺปุนํ วตฺตนมาวุตฺติฯ

อตฺถาวุตฺติ

[225]

มโน หรติ สพฺเพสํ, อาททาติ ทิสา ทส;

คณฺหาติ นิมฺมลตฺตญฺจ, ยโสราสิ ชินสฺส’ยํฯ

[225] อุทาหรติ ‘‘มโน’’อิจฺจาทิฯ ชินสฺส อยํ ยโสราสิ สพฺเพสํ ชนานํ มโน จิตฺตํ หรติ, ทส ทิสา อาททาติ สพฺพทา [สพฺพธา (ก.)] ตํวิสยตฺตา, นิมฺมลตฺตํ นิมฺมลภาวํ คณฺหาติ, เอตฺถ คหณลกฺขณสฺส [ทสคหณลกฺขณสฺส (ก.)] อตฺถสฺส อเนเกหิ ปริยายวจเนหิ อาวตฺติตตฺตา อยํ อตฺถาวุตฺติฯ